پرداخت سود 25 درصدی در موسسات مجاز / شکست نرخ مصوب سود در بازار غیر متشکل پولی

در حالی که به نظر می رسد پرونده کاهش دوباره نرخ سود بانکی روی میز شورای پول و اعتبار خاک می خورد، رقابت پنهان میان برخی موسسات مجاز موجب شده است کاهش نرخ سود بانکی به 15 درصد در عمل با شکست مواجه شود.

به گزارش «فرصت امروز»، چندی است که رسانه ها و خبرگزاری های مختلف اقدام به انتشار گزارشاتی میدانی درباره مسابقه جذب سپرده بانکی از سوی برخی موسسات مالی و اعتباری مجاز می کنند اما با این وجود بانک مرکزی واکنش درخوری نسبت به این موضوع نشان نداده است.

بانک مرکزی بارها اعلام کرده است که با بازرسی های سخت گیرانه شرایطی را فراهم کرده که امکان تخلف از بانک ها و موسسات سلب شده است. این بازرسی ها اگرچه درمورد بانک ها اعمال می شودد و تعداد تخلفات صورت گرفته از سوی بانک ها در مقایسه با موسسات مالی مجاز و غیر مجاز قابل مقایسه نیست اما با این وجود رقابت پنهان بر سر جذب سپرده موجب شده است موسسات مجاز هم با شکستن نرخ های قانونی اقدام به پرداخت سود 25 درصدی کنند.

مجوزدارها هم نرخ شکنی می کنند

ایسنا در این باره گزارش داده است که یکی از موسسات مالی و اعتباری مجاز که البته چند ماهی است مجوز فعالیت دریافت کرده به وضوح حداقل سود پرداختی خود را بابت سپرده گذاری تا 20 درصد تعیین کرده است، آن هم در فضایی که در جریان کاهش نرخ سود بانکی در سه سال اخیر، در حال حاضر حداکثر سود سپرده تا 15 و تسهیلات 18 درصد بوده و تمامی بانک ها و موسسات تحت نظارت بانک مرکزی مکلف به اجرای آن هستند. 

این موسسه برای سپرده های کمتر از 20 میلیون خود سود 20 درصد و برای ارقام بالاتر سودهای بیشتری می پردازد، به طوری که سپرده های بالای 50میلیون تومان تا 25 درصد و مبالغ بالاتر حتی بیشتر هم سود دریافت خواهند کرد.

جالب آنکه در برابر پرداخت این سود، برای تسهیلات میزان سود مشخصی ندارد و اعلام می کند مشتری هر آنچه برای سپرده منابع قرار دهد و سود دریافت کند تا 6درصد بالاتر باید برای بازپرداخت تسهیلات سود بپردازد. این در حالی است که منابع سپرده تا انتهای بازپرداخت بلوکه شده و سودی هم بابت آن پرداخت نخواهد شد که در این حالت سود تسهیلات تا بیش از 30 درصد پیش خواهد رفت.

این قبیل موسسات گرچه برای تجمع فعالیت و ایجاد زیرساخت ها به زمان نیاز دارند، اما به ظاهر فقط مجوز دریافت کرده اند و بعد از چند ماه هنوز از ارائه خدمات ابتدایی بانکی مانند عضویت در شبکه شتاب هم جامانده اند.

ولی با این حال به راحتی قدرت مانور در سود بانکی داشته و تا بیش از 10 درصد نرخ های رایج در بانک ها سود ارائه می دهند؛ موضوعی که نمی تواند از چشم نظارتی بانک مرکزی دور مانده باشد، آن هم وقتی که فرشاد حیدری، معاون نظارتی بانک مرکزی اعلام می کند روزانه بازرسان بانک به شعب سرکشی کرده، گزارش ها را اعلام و با متخلفان برخورد می شود به طوری که در مدت اخیر در رابطه با انحراف از سود، برای 10 بانک اخطار کتبی صادر شده است.

به هر حال در فضایی که موسسات حاضر در دایره نظارتی بانک مرکزی، این گونه تخریبی حرکت می کنند، نمی توان از موسسات غیر مجاز و حتی بانک هایی که در اجرای قوانین با این موسسات در شرایطی برابر قرار دارند، انتظار فعالیت منظم و قانونمند داشت. هرچند بانک ها هم برای این روزها از کانال صندوق های سرمایه گذاری به عنوان راهی برای دور زدن سودهای سپرده بانکی استفاده کرده و گرچه در پیشخوان خود نرخ 15 درصد را برای سپرده اعلام می کنند، اما در صندوق ها با روزشمار تا 22 و سالانه تا 20 درصد و حتی بالاتر اقدام به گشایش حساب می کنند.

مشکل بی سامانی بازار غیر متشکل پولی است

محمد ایوبی، کارشناس اقتصادی در این باره به «فرصت امروز» گفت: بازار غیر متشکل پولی از اساس اشکال دارد و تا زمانی که این بازار به لحاظ ساختاری اصلاح نشود نمی توان امیدی به حل چالش نرخ سود بانکی داشت.

وی افزود: در حال حاضر بخش مهمی از بانک های کشور به گفته خود رئیس کل بانک مرکزی یا ورشکسته اند یا در مرز ورشکستگی قرار دارند، در چنین شرایطی اعمال سخت گیری های شدید روی بانک ها و از آن سو راحت گذاشتن موسسات برای اعمال نرخ سود دلخواه موجب می شود منابع بانک ها بیشتر از گذشته آسیب ببیند.

ایوبی تاکید کرد: تا زمانی که موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز به فعالیت می پردازند نمی توان امیدوار بود که نرخ سود مصوب رعایت شود.

وی در پاسخ به این سوال که موسسات مالی مجاز چرا این نرخ سود را رعایت نمی کنند، گفت: دلیل آن واضح است؛ وقتی یک عامل مخل به نام غیر مجازها نرخ را می شکند سایر موسسات و بانک ها نمی توانند با نرخ پایین رقابت و سپرده جذب کنند.

این موضوع مهمی است اما بانک مرکزی در مورد موسسات غیر مجاز مدارا می کند. بارها اعلام کرده که این موسسات دیگر نمی توانند در نرخ سود بانکی دخالتی داشته باشند اما در عمل اتفاقی که رخ داده است این بوده که موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز بدون توجه به این هشدارها به راه خود رفته اند و نرخ های دلخواه خود را اعمال کرده اند.

ارتباط با نویسنده: nasim64najafi@gmail.com