خصوصیات آب‌های شفابخش و مناطق دسترسی در ایران

به‌طورکلی آب‌های معدنی برحسب تركیبات شیمیایی موجود در آنها به چند گروه دسته‌بندی می‌شوند:

1. آب‌های گوگردی: این آب‌ها را می‌توان از طریق تنفسی، به‌صورت بخور و نوشیدن به كار برد و اكثرا در مورد بیماری‌های تنفسی، جلدی و روماتیسمی به‌كار‌می‌روند. نمونه این آب‌ها، چشمه ‌سادات محله در سخته‌سر تنکابن است که برای استفاده از آب آن باید به شرق رامسر و شهر سادات‌محله سفر کنید.

2. آب‌های سولفاته: آب‌های سولفاته، كاتیون‌های سدیم و منیزیم دارند، ملین و صفرا آورند و برای دفع مواد زائد بدن مانند اوره کاربرد دارند. این آب‌ها درصورتی‌که همراه با آب‌های كلریددار باشند خاصیت تسكین‌دهندگی، ضد خارش و ملین پیدا می‌کنند. نمونه این آب‌های سولفاته را می‌توانید در چشمه آب گرم سراب ببینید که در جنوب غربی شهر سراب قرار دارد.

3. آب‌های بیكربناته: آب‌های بیکربناته هم در صورت نوشیدن و هم در صورت آب‌تنی و شستن تن و بدن می‌توانند مفید باشند. این آب‌ها گازدار هستند و آب‌تنی در آنها باعث ازدیاد ادرار، كند شدن نبض و باز شدن عروق می‌شود. نوشیدن آنها هم سبب ازدیاد ترشحات معده، ازدیاد صفرا، بهبود فعالیت كلیه، دفع اسیداوریک و بهبود متابولیسم پروتئیدها، گلوسیدها و كلسترول خواهد شد. نمونه این چشمه‌ها را می‌توانید در قزوین (چشمه‌های کربناته خرقان) و چشمه بیکربناته سرعین اردبیل ببینید.

4. آب‌های كلروره: این آب‌ها به صورت خوراکی یا تماسی برای درمان بیماری‌های رماتیسم، راشیتیسم یا تورم موضعی به كار می‌روند. استحمام با آب‌های كلروره باز شدن عروق محیطی را در پی دارد و در صورت غرغره و شست‌وشوی بینی می‌تواند در درمان بیماری‌های دستگاه تنفسی موثر باشد. این آب‌ها همچنین محرک، مدر و تسكین دهنده‌اند و سبب تحریک دستگاه گوارش می‌شوند. برای استفاده از این چشمه‌ها می‌توانید سری به کرمان بزنید و در بخش لاله‌زار شهرستان بردسیر، سراغ چشمه قلعه عسکر را بگیرید.

5. آب‌های آهن‌دار: این آب‌ها تركیبات مختلف آهن دارند و سبب ازدیاد گلبول‌های قرمز و هموگلوبین می‌شوند و به این ترتیب می‌توانند در درمان كم‌خونی، بهبود گوارش و رشد بدن موثر باشند. چشمه‌های آهن آبعلی و آب گرم لاریجان از چشمه‌های معروف این دسته هستند.