اواخر سال گذشته بود که پیام رسان وایبر با کندیها و محدودیتهایی برای کاربران ایرانی مواجه شد و هیچ نهاد و ارگان رسمی مسئولیت این اختلالات را گردن نگرفت و حتی برخی از مسئولان و اپراتورها انگشت اتهام را به سوی شرکت وایبر نشانه رفتند و اعلام کردند شبکه دیتای کشور هیچ مشکلی ندارد و احتمالا مشکل از سرویسدهنده است. البته شرکت وایبر نیز اعلام کرد اختلالی در شبکه و سرورهای این شرکت وجود ندارد و احتمالا شبکه انتقال دهنده ایران با مشکلاتی مواجه است. حال بعداز گذشت سه، چهار ماه از این واقعه هنوز مشخص نیست اختلال در وایبر از کجا نشات گرفته است.
پس از این ماجرا رفتهرفته موج مهاجرت کاربران به تلگرام آغاز شد و باعث شد تا این پیام رسان روسی مورد استقبال کاربران کشور ما قرار گیرد و ظرف مدت چند روز ایران رتبه نخست دانلود این اپلیکیشن را در جهان به خود اختصاص دهد. اما به گفته کاربران، طی چند روز گذشته تلگرام هم با مشکلات و کندیهایی مواجه شده است و این اختلالات با غروب آفتاب آغاز و با طلوع آن پایان مییابد. گفته میشود این اختلالات از استیکرهای غیراخلاقی و توهینآمیز نشات گرفته است.
سناریوی اختلال در تلگرام از ماه گذشته به مرور زمان آغاز شد و برخی مشترکان اینترنت مخابرات و چند اپراتور دیگر اعلام کردند که به سختی به سرویسدهنده تلگرام متصل میشوند. پس از آن داوود زارعیان، سخنگوی شرکت مخابرات ایران اعلام کرد: «فیلترینگ بهصورت کلی در شرح وظایف و حتی در توان مخابرات نیست و این امور به زیرساخت مربوط است.»
وی افزود: «ما در فیلترینگ شبکهها هیچ دخالتی نداریم و از نظر فنی نیز بحث فیلترینگ در شرکت ارتباطات زیرساخت صورت میگیرد. مسئولیت فیلترکردن سایتها و تصمیمگیری در اینباره با کمیته تعیین مصادیق مجرمانه رایانهای است و ما در این زمینه به هیچعنوان بهطور مستقل نمیتوانیم تصمیم به فیلترکردن یک شبکه یا سایت بگیریم. برهمین اساس این موضوع را شدیدا تکذیب میکنیم، چراکه ما نه امکان این کار را داریم و نه چنین موضوعی در دایره مسئولیتهای ما میگنجد.»
در طرف مقابل شرکت ارتبـــــاطـــات زیرساخت نیز اعلام کرد: «شرکت زیرساخت با محدودیتها کاری ندارد و اقدام مذکور به این شرکت مربوط نمیشود.» یکی از کاربران تلگرام درباره اختلالات ایجاد شده به «فرصتامروز» گفت: طی دو هفته پیش به سختی میتوانستم با سرویس اینترنت منزل به شبکه تلگرام متصل شوم. در این مدت برای استفاده از این اپلیکیشن با اینترنت 3G متصل میشدم و مشکل چندانی هم نداشتم. وی افزود: اما ظرف سه روز گذشته طی ساعاتی به هیچوجه نمیتوانم از تلگرام استفاده کنم و در این مدت شبکه اپراتورهای مختلف را آزمایش کردهام که همه آنها این مشکل را پیدا کردهاند. یکی دیگر از کاربران تلگرام نیز دراین باره به «فرصت امروز» گفت: من در طول روز برای متصل شدن به شبکه این اپلیکیشن مشکل چندانی ندارم اما در چند روز گذشته بــه هیــچ عنــوان نتوانستهام در چند ساعت پایانی شب از تلگرام استفاده کنم.
فــرهـاد فـردیپور، کـارشنـاس ارتباطات با اشاره به اینکه هنوز دلیل اختلالات تلگرام مشخص نیست به «فرصت امروز» گفت: این اپلیکیشن قابلیتی دارد که از طریق آن کاربران عادی هم میتوانند استیکرهای دلخواه خود را ساخته و از آن استفاده کنند. وی افزود: این ویژگی باعث شده تا استیکرهای فارسی زبان زیادی در فضای مجازی قرار بگیرد که بعضی از آنها گاهی غیراخلاقی بودند که تعداد بسیار ناچیزی هستند. فردیپور علت اختلالات اخیر را ناشی از شبکه دیتای کشور دانست و گفت: درست است که هیچ نهادی این اختلالات را گردن نگرفته اما یقینا این مشکل در داخل کشور به وجود آمده و ارتباطی با سرویسدهنده ندارد.
این کارشناس اظهار کرد: دولت طی یک سال و نیم گذشته نشان داده که هیچ علاقهای به محدودیت و مسدودسازی در فضای مجازی ندارد و گمان نمیرود اختلالات اخیر را وزارت ارتباطات یا نهادهای زیرمجموعه ایجاد کرده باشند. وی درپاسخ به این سوال که آیا احتمال دارد اختلالات اخیر به دلیل استیکرهای موجود در این پیامرسان باشد، گفت: برخی رسانهها و کارشناسان طی روزهای گذشته اعلام کردهاند که احتمالا دلیل کندیها و اختلالات تلگرام ناشی از استیکرهای آن است، چرا که برخی از آنها علاوه بر غیراخلاقی بودن، شوخیهایی را با چهرههای مشهور و سیاسی داشتهاند.
وی افزود: طبق قانون اگرشخص یا نهادی بدون مجوز به مسدودسازی اپلیکیشن یا هر منبع اطلاعاتی دیگر در فضای مجازی اقدام کند مجرم است و باید محاکمه شود. فردیپور ادامه داد: تابه حال هیچ خبری از قانونی بودن این اختلالات انتشار نیافته است و طبق قانون اگر شخص یا نهادی این عمل را مرتکب شده باشد غیرقانونی عمل کرده است.