اقتصاد ترکیه پس از انتخابات پارلمانی 7 ژوئن

برگزاری انتخابات پارلمانی 7 ژوئن و وجود فضای مبهم در عرصه سیاسی ترکیه و از سوی دیگر درگیری میان نیروهای ارتش با گروه پ‌ک‌ک، اقتصاد این کشور را تحت تاثیر قرار داده است. طبق آمارهای منابع رسمی ترکیه شاخص‌های اقتصادی این کشور با افت همراه بوده است. کاهش ارزش لیر در برابر دلار به رکورد تاریخی 2/95 لیر رسیده است. نرخ هر دلار اوایل سال میلادی در حدود 2/34 لیر بود. فرار سرمایه‌گذاران خارجی از این کشور، توقف فعالیت‌های عمرانی و تعطیل شدن بالغ بر 20 کارخانه بزرگ در منطقه جنوب شرقی ترکیه از دیگر اثرات منفی دوران پس از انتخابات پارلمانی ترکیه بوده است.

افزایش نرخ دلار در برابر لیر سبب شده هزینه واردات نفت و گاز ترکیه 11‌میلیارد لیر افزایش یابد به همین دلیل به‌‌رغم کاهش در قیمت نفت در بازارهای جهانی، شاهد افزایش نرخ بنزین و گازوئیل در ترکیه هستیم. نرخ طلا نیز در ترکیه همچنان رو به افزایش است. درآمد ملی ترکیه در پایان سال 2014 بالغ بر 800‌میلیارد دلار و درآمد سرانه نیز 10‌هزار و 404 دلار اعلام شده بود اما این رقم اکنون به 594‌میلیارد دلار و درآمد سرانه نیز به 7‌هزار و 714 دلار کاهش یافته است.

افزایش 8/6درصدی نرخ دلار از ابتدای سال تاکنون سبب برهم خوردن مبادلات مالی شرکت‌های بزرگ شده است. سازمان آمار ترکیه میزان بدهی خارجی این کشور در پایان سال 2014 را بالغ بر 402/4میلیارد دلار اعلام کرد که از این میزان سهم بخش خصوصی بالغ بر 282‌میلیارد دلار بوده است. بدهی ترکیه در پایان سال 2014 و ابتدای سال 2015 با احتساب هر دلار 2/34 لیر بالغ بر 937‌میلیارد لیر بوده است اما این رقم اکنون با احتساب هر دلار 2/95 لیر یک تریلیون و 186‌میلیارد لیر است. 70‌درصد از رقم بدهی خارجی متعلق به بخش خصوصی است.

از ابتدای سال بدهی خارجی ترکیه 259‌میلیارد دلار افزایش داشته است. بسیاری از محصولات غذایی و کشاورزی که از طریق واردات تامین می‌شوند با افزایش نرخ روبه‌رو خواهند شد. ذخایر بانک مرکزی ترکیه نیز در پایان 7‌‌ آگوست سال جاری با 161‌میلیون دلار کاهش به 120‌میلیارد و 479‌میلیون دلار رسید. وضعیت در امور تجارت خارجی ترکیه نیز امیدوارکننده نبوده است. طبق اعلام انجمن صادرکنندگان ترکیه، میزان صادرات این کشور در پایان ماه ژوئن با 6/4درصد کاهش به 11‌میلیارد و 703‌میلیون دلار و صادرات در نیمه اول سال با 1/8‌درصد کاهش به 73‌میلیارد و 261‌میلیون دلار رسیده است. در بخش جهانگردی تعداد گردشگران روس به مقصد ترکیه در شش ماه اخیر 740‌هزار نفر کاهش یافته است. درآمد ترکیه از محل گردشگری در نیمه اول سال 2015 بالغ بر 12‌میلیارد و 602‌میلیون لیر بوده که این رقم در نیمه اول سال 2014 بالغ بر 13‌میلیارد و 783‌میلیون دلار بوده است. درآمد گردشگری ترکیه در سه ماهه دوم سال 2015 در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 13/8درصد کاهش داشته است.

* کارشناس مسائل اروپا