6 معیار برای رده بندی و ارزیابی مخاطرات

تجارت نوعی جنگ است؛ این جمله در میان افراد جویای نام در وال استریت بسیار رواج دارد. CARVER یکی از ترفندهای دنیای تجارت است که به منظور رده بندی و ارزیابی تهدیدها و فرصت ها در زمان جنگ جهانی دوم ساخته شده است. CARVER که اکنون تحت عنوان CARVE شناخته می شود، در اصل توسط تحلیلگران و به منظور تعیین زمان مناسب جهت به زمین انداختن جنگ افزارها برای خلبان بمب افکن مورد استفاده قرار می گرفت. این سیستم می توانست تدافعی یا تهاجمی باشد؛ به این معنا که می توان از آن برای شناخت نقاط ضعف رقبا یا بازبینی داخلی استفاده کرد. علاوه بر آن، بسیاری از کارشناسان مسائل امنیتی آن را به عنوان سیستم ارزیابی مطمئن، با هدف حفاظت از دارایی های بسیار مهم به حساب می آورند. در واقع وزارت امنیت داخلی ایالات متحده این ترفند را به عنوان یک روش ارزیابی ممتاز معرفی کرده است.

اخیراً CARVER نظر تعداد بسیاری از مدیرعاملان، تحلیلگران امور مالی، برنامه ریزان مدیریت بحران و همچنین مدیران امنیتی بسیار مطرح را تغییر داده است. از آنجایی که این سیستم از داده های کمی و کیفی استفاده می کند، می تواند به صورتی سازمان یافته و منطقی برای تقریباً هر سناریوی مورد بحث و تحلیلی به کار برده شود. اگر برای مثال بخواهید از یک درخواست بودجه یا برنامه ای راهبردی برای مدیریت شرکت دفاع کنید، این سیستم می تواند بسیار کارآمد باشد؛ زیرا به شما کمک می کند با استفاده از مقادیر عددی یک مسئله را به وضوح و دقت شرح دهید. چه در میدان جنگ و چه در اتاق هیات مدیره، CARVER می تواند برای شفاف سازی اهداف مأموریت مورد استفاده قرار گیرد. می توان گفت CARVER نسخه بسیار قوی تر روش تحلیل SWOT (روشی برای مشخص کردن نقاط قوت و ضعف داخلی و فرصت ها و تهدید های خارجی) است.

CARVER سرواژه ای است که معیارهای زیر را در بر می گیرد:

• میزان اهمیت(Criticality): میزان حیاتی بودن یک دارایی یا سیستم اصلی برای شرکت؛

• دسترسی(Accessibility): میزان دشواری پیدا کردن دسترسی و یا حمله کردن به دارایی توسط متخاصمان؛

• بازیابی(Recoverability): میزان سرعت بازیابی در صورت رخ دادن اتفاقی برای دارایی ؛

• آسیب پذیری(Vulnerability): میزان مقاومت در برابر حمله متخاصمان به دارایی؛

• اثرگذاری(Effect): اگر اتفاقی برای دارایی شرکت بیفتد، میزان اثرگذاری آن بر روی تجارت به چه میزان خواهد بود؛

• شناسایی(Recognizability): میزان احتمال شناسایی دارایی به عنوان هدفی ارزشمند توسط متخاصمان.

مطلب مرتبط: خطرات سرمایه‌ گذاری مخاطره‌ پذیر

برای استفاده از CARVER در ارزیابی سیستم یا یک هدف تجاری و یا موارد دیگر، امتیازی از 1 تا 5 به هر کدام از 6 مورد مذکور اختصاص داده می شود. امتیاز 5 به معنای بالاترین حد اهمیت است. مجموع امتیازات، امتیاز نهایی، آنچه ارزیابی می کنید را مشخص می سازد. پس از محاسبه امتیاز کل برای چند مورد، می توانید آنها را با یکدیگر مقایسه کنید. برای مثال می توانید از CARVER به منظور مقایسه دو فرصت تجاری استفاده کنید؛ هر کدام امتیاز بالاتری داشته باشد، احتمالاً گزینه بهتری برای دنبال کردن است.

به عنوان مثال فرض کنید مأمور ارشد امنیتی یک شرکت نفتی تصمیم دارد بودجه مجموعه را در موقعیت های مکانی و به دارایی های مختلف اختصاص دهد. از نظر استراتژیکی، مأمور ارشد امنیتی می تواند از CARVER به منظور بررسی عوامل مربوط به هر موقعیت مکانی استفاده کند و سپس منابع را به تأسیسات اختصاص دهد.

برای شروع، مأمور ارشد امنیتی تعدادی سؤال مرتبط با معیارهای CARVER می پرسد. مرحله اول میزان اهمیت نام دارد. او می تواند بپرسد «لوله کشی نفتی ابوجا (Abuja) در کشور نیجریه در زمینه عملکرد کلی شرکت به چه میزان اهمیت دارد؟» از آنجایی که این مورد براساس میزان اهمیت دارایی (خط لوله) مشخص می شود، مأمور ارشد امنیتی باید تعیین کند خرابی یا ایجاد اختلال در این دارایی اثر قابل توجهی بر بازده، مأموریت و یا عملکرد شرکت دارد یا خیر.

مأمور ارشد امنیتی به این صورت میزان اهمیت را رتبه بندی می کند:

5- از دست دادن خط نفتی منجر به تعلیق عملکرد می شود؛

4- از دست دادن خط نفتی منجر به تضعیف چشمگیر عملکرد می شود؛

3- از دست دادن خط نفتی عملکرد را تضعیف می کند؛

2- از دست دادن خط نفتی ممکن است عملکرد را تضعیف کند؛

1- از دست دادن خط نفتی بر عملکرد تأثیری نخواهد داشت.

بدیهی است هرچه عدد تعیین شده بیشتر باشد، از دست دادن دارایی زیان آورتر است و هرچه این عدد کمتر باشد، خسارت کمتری وارد خواهد شد. برای مثال ممکن است تعداد زیادی از خطوط نفتی دیگر در آن منطقه وجود داشته باشند. این فراوانی ها در امتیاز بازیابی دارایی نیز اثر می گذارند.

برای ارزیابی میزان بازیابی خط نفتی پس از یک حادثه طبیعی، کارشکنی یا حمله تروریستی، مأمور ارشد امنیتی آن را به این صورت رتبه بندی می کند:

5- جایگزینی بسیار مشکل؛ مدت ازکار افتادگی طولانی؛

4- جایگزینی مشکل؛ مدت ازکار افتادگی طولانی؛

3- امکان جایگزین شدن در مدتی کوتاه؛

2- جایگزینی آسان در مدت کوتاه؛

1-امکان جایگزینی فوری؛ مدت از کار افتادگی کوتاه یا بدون از کار افتادگی.

سپس مأمور ارشد امنیتی، خط نفتی ابوجا را طبق 4 معیار دیگر رتبه بندی می کند. برای مثال اگر خط نفتی در موارد میزان اهمیت و بازیابی نمره 5 دریافت کند، مورد مناسبی برای دریافت بودجه زیاد از مأمور ارشد امنیتی خواهد بود.

به عنوان مثالی دیگر، فرض کنید یک صندوق سرمایه گذاری تأمینی (نوعی سرمایه گذاری که در عین مخاطره انگیز بودن، می تواند سود فراوانی داشته باشد) به دنبال خرید حق مالکیت یک شرکت فناوری است که ادعای در اختیار داشتن به روز ترین فناوری ها را دارد. علاوه بر بازبینی اسناد شرکت، تحلیلگران می توانند با ارزیابی CARVER میزان رقابت موجود برای رسیدن به این فناوری را مشخص کنند. این شرکت فناوری ممکن است امتیاز پایین (به معنای خوب) در میزان اهمیت و بازیابی دریافت کند، اما در دسترسی و اثرگذاری امتیاز بالایی (به معنای بد) داشته باشد. امتیاز دسترسی می تواند به این معنا باشد که یک رقیب می تواند فروش بیشتری در بازار داشته و اثرگذاری می تواند مربوط به نتیجه حاصل از یک کمپین بازاریابی بحث برانگیز (بازاریابی به صورتی که عمداً یک شوک فکری به مخاطب وارد کند) باشد. سؤالی که تحلیلگران می توانند در زمینه اثرگذاری مطرح کنند این است که «شکست در مقابل رقبای این شرکت فناوری در بازار فروش، چه اثری بر ما خواهد گذاشت؟»

5- تأثیر زیاد اقتصادی، سیاسی یا اجتماعی؛

4- تأثیر اقتصادی، سیاسی یا اجتماعی؛

3- تأثیر محدود؛

2- تأثیر کم؛

1- تأثیر ناخوشایندی نمی گذارد.

مطلب مرتبط: مدیریت ریسک و خطرهای احتمالی

باید به یاد داشت که این کار برای شناسایی، دسته بندی و اولویت بندی دارایی های در معرض خطر انجام می شود تا آسیب پذیری ارزیابی شود و پیشنهاداتی در رابطه با خطرات موجود مطرح شوند. زمانی که ارزیابی CARVER کامل و خطرها و تهدیدهای اساسی شناسایی شوند، متخصصان مدیریت بحران و امور امنیتی می توانند بهترین رویکرد را مشخص کنند. چه بخواهید بین دو محل برای ساخت فروشگاه، و یا بین به روزرسانی یک خط تولید موجود و تولید کالایی جدید، یک کدام را انتخاب کنید، کمترین تفاوت در امتیاز های کسب شده در CARVER می تواند کار شما را تحت تأثیر قرار دهد. تصمیمات راهبردی در اتاق هیأت مدیره و توسط مدیران اجرایی گرفته می شوند که به دنبال یافتن هر گونه برتری نسبت به رقبا هستند. رهبران دنیای تجارت به دنبال اعداد و ارقام قابل اتکا هستند تا نوعی برتری نسبی به روند تصمیم گیری شان ببخشد.

CARVER می تواند توجیهی کمی سازی شده برای حمایت از یک تصمیم یا طرح -یا رها کردن آن- تهیه کند.