«فرصت امروز» از تجربه «بلک فرایدی» در ایران گزارش می دهد / جمعه سیاه ایرانی

فرصت امروز: «جمعه سیاه» یا «حراج جمعه»  (Black Friday) روز بعد از عید شکرگزاری در آمریکا است که عملا آخرین جمعه ماه نوامبر به شمار رفته و شروع آیین خرید برای کریسمس به حساب می آید. این روز، یک روز تعطیل نیست، اما اکثر شرکت ها به کارکنان خود اجازه می دهند که این روز را مرخصی گرفته و به خرید سال نو بروند.

گزارش اینترفاکس نشان می دهد که شهروندان آمریکا در جمعه سیاه امسال و در مدت ۲۴ ساعت، بیش از ۵ میلیارد دلار در فروشگاه های آنلاین خرید کردند. این میزان خرید آنلاین در این روز ۱۶.۹ درصد در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته رشد داشته است؛ بهره گیری از نرم افزارهای تخفیف که امکان دسترسی به 100 سایت بزرگ آنلاین را در اینترنت برای کاربران فراهم کرده، مهم ترین عامل در افزایش فروش در جمعه سیاه آمریکا بوده است.

اما در کنار افزایش فروش اینترنتی، خریدهای مستقیم از فروشگاه ها نیز در این روز در مقایسه با سال گذشته، یک درصد کاهش داشته است. در حقیقت، حراج اینترنتی در سال های اخیر جایگزین حراج بزرگ «بلک فرایدی» شده و به نظر می رسد که در سال های آینده حضور فیزیکی در فروشگاه ها در روز «جمعه سیاه» به حداقل ممکن برسد.

اما افزایش فروش اینترنتی «جمعه سیاه» تنها نکته جالب این ماجرا نبود و مسئله مهم تر و جذاب تر برای ما ایرانی ها این بود که برخی از فروشگاه ها در تهران و برخی شهرهای بزرگ کشور در نخستین جمعه آذرماه در همراهی با حراج بازارهای بین المللی موسوم به «بلک فرایدی» اقدام به حراج اجناس فروشگاه های خود کردند.

با اینکه بررسی ها نشان می دهد که اجناسی که در این روز در ایران حراج خوردند، عمدتا کالاهای ارزان قیمت و بی کیفیت بودند و گاه تا دو سال در انبار شرکت ها مانده بودند، اما در این میان، دو استارت آپ مهم ایرانی نیز همزمان با جهان  «جمعه سیاه» را با تخفیف های ویژه در ایران برگزار و نخستین جمعه آذرماه امسال را به روزی خاطره انگیز بدل کردند. دو فروشگاه اینترنتی «دی جی کالا» و «بامیلو» برگزار کننده «جمعه سیاه» ایرانی بودند و با شعارهای «حراجمعه» و «جمعه به خرید» پا به میدان گذاشتند و تلاش کردند که مشتریان بسیاری جذب کنند.

سبقت دوشنبه از جمعه؛ «سایبر ماندی» به جای  «بلک فرایدی»

به گزارش مانی مگزین، اگرچه در بلک فرایدی ۲۰۱۷ هم فروشگاه های سراسر دنیا مثل همیشه شلوغ و پرازدحام بود، اما حتی امسال هم «بلک فرایدی» تنها برای جمعه سوم آذر نبود و حدود یک هفته است که حراج های فوق العاده فروشگاه های بزرگ مانند وال مارت، بست بای، تارگت و تویزارآس آغاز شده است. با اینکه برخی از خریداران هیجان زده از روزها قبل در نزدیکی فروشگاه ها چادر زده و در انتظار آغاز حراج فوق العاده بودند، اما بررسی ها نشان می دهد که در سال های اخیر حراج برخی از این فروشگاه های بزرگ به صورت اینترنتی برگزار می شود و به طور کلی، حراج اینترنتی در سال های اخیر جایگزین حراج بزرگ «بلک فرایدی» شده است.

چنانچه شرکت آمازون به مناسبت این روز، حراج فوق العاده ای برگزار کرد و توانست درآمد خالص خود را به صورت چشمگیری افزایش دهد، همچنین حراجی «بلک فرایدی» دارایی مالک آمازون را با ثبت رشد ۲.۴ میلیارد دلاری به ۱۰۰ میلیارد دلار رساند و از سوی دیگر، سهام شرکت آمازون در پی عبور از حراج روز  =«بلک فرایدی» با افزایش ۲درصدی همراه بود. سایت آمازون امسال با رشد ۵۸درصدی رو به رو شده و دارایی ۱۰۰میلیارد دلاری این شرکت باعث شده که جف بزوس، نخستین میلیاردری باشد که نسبت به سال ۱۹۹۹ دارایی اش از ۱۲ رقم فراتر رفته است.

در این روز، خریداران «بلک فرایدی» تا شنبه ۳۳.۲ میلیارد دلار خرید آنلاین کردند که ۱۸درصد نسبت به سال گذشته بیشتر بوده است. به گفته خریدارها، فروش اینترنتی به لحاظ کیفیت و تنوع اجناس بسیار بهتر از حضور فیزیکی است. حالا این احتمال قوت گرفته که در سال های آتی «بلک فرایدی» جای خود را به «سایبر ماندی» (دوشنبه آنلاین) بدهد؛ «سایبر ماندی» همان خریدهای آنلاین است که در روز دوشنبه و برای مدت زمان مشخص از سوی فروشگاه هایی که فروش آنلاین دارند، برگزار می شود. بررسی ها نشان می دهد که با توجه به کاهش حراج ها و تخفیف های گسترده در «بلک فرایدی» در فروشگاه ها «سایبرماندی» با استقبال بیشتر مشتریان رو به رو شده است.

آن طور که اعلام شده قرار است دوشنبه پس از عید شکرگزاری با نام «سایبر ماندی» حراج  های فروشگاه  های اینترنتی، برای خریدارانی که فرصت یا تمایل حضور در فروشگا ه  های فیزیکی را ندارند، برگزار شود تا خریداران بتوانند به صورت آنلاین خرید کنند. «سایبر ماندی» در حال حاضر به یک روز مهم برای فروشگاه های اینترنتی تبدیل شده است. دوشنبه خرید از سال ۲۰۰۵ توسط شرکت های آنلاینی کار خود را آغاز کرد و امسال وارد دوازدهمین سال فعالیت خود می شود. این روز خرید برای افرادی است که در دفتر و خانه تصمیم به خرید دارند.

به دلیل مسافرت هایی که مردم در زمان شکرگزاری می روند، احتمال از دست دادن حراج «بلک فرایدی» وجود دارد، اما با «سایبر ماندی» می توانند در هرجایی که هستند اینترنتی خرید کنند. در حال حاضر، این حراج به گونه ای گسترده شده که در حراج این روز، سایت آمازون برخی کالاهای خود از جمله تلویزیون را ۸۰۰ دلار تخفیف داده است. شرکت دل نیز لپ تاپ خود را ۷۰۴ دلار ارزان تر به فروش می رساند. کشورهای دیگر نیز علاقه خود را به این کار نشان داده اند و حالا به غیر  از آمریکا، کشورهای کانادا، آلمان و انگلیس نیز  «سایبرماندی» مخصوص خود را دارند.

جمعه بنجل فروشی به جای بلک فرایدی

بزرگ ترین خریدوفروش های سال آمریکا در روز  «بلک فرایدی» رخ می دهد و مردم در این روز از شب قبل جلوی فروشگاه ها صف می بندند یا حتی می  خوابند که شاید بتوانند کالای مورد نظرشان را با تخفیف خوبی تهیه کنند. هرچند آمریکای شمالی محل اصلی رخداد این سنت است، اما همچون بسیاری از سنت های دیگر این منطقه، این سنت نیز به کشورهای دیگر سرایت کرده است. این روز به قدری اهمیت دارد که فروشگاه ها قبل از ساعت ۴صبح کار خود را آغاز کرده و مردم از همان زمان برای خرید به فروشگاه هجوم می آورند و باید تا قبل از آغاز شب خرید کرده باشند. در این روز، فروشگاه ها حراج خود را به مناسبت نزدیک بودن سال جدید آغاز می کنند و شهرت این روز به تخفیف های شگفت انگیز فروشگاه ها است.

به گزارش خبرآنلاین، در این میان، مدتی است که چند فروشگاه اینترنتی و مجازی در ایران نیز همزمان با «جمعه سیاه» اقدام به برگزاری این حراج همزمان با سایر نقاط جهان کرده اند. با این حال، جمعه سیاهی که در ایران به موازات کشورهای دیگر اتفاق افتاده، به اعتقاد کارشناسان، یک نوع تقلید ناشیانه است، چراکه به نظر می رسد نه فروشنده حاضر به تخفیف گسترده است و نه با مشتری راه می آید.

در حال حاضر یکی از مشکلاتی که در «جمعه سیاه» در ایران وجود دارد، تنوع نداشتن کالاهای حراجی است و به نظر می رسد کالاهایی که برای عرضه اعلام می شوند، بیشتر جنبه تبلیغی دارند و به نوعی می توان این طور برداشت کرد که «کی داده و کی گرفته؟! » نه کیفیت خوب است و نه کسی حاضر به خرید.

بررسی ها نشان می دهد اجناسی که در «بلک فرایدی» در فروشگاه های ایرانی حراج خورند، اکثرا اجناس خیلی ارزان و شناخته شده نبودند. آنچه هم تحت عنوان مارک عرضه شد، در بخش پوشاک تک سایزها و در بخش لوازم خانگی برندهای ناشناخته بود که در روزهای عادی سال مشتری ندارند. در حقیقت، مشتری هایی که روز جمعه به بلاک فرایدی ایرانی رفته بودند، گلایه داشتند که فروشگاه های حراجی عمدتا برای خالی کردن انبار خود در این حراج ها شرکت کرده بودند.

ویژگی های «بلک فرایدی» در ایران

در بخش حراج آنلاین هم اتفاق دیگری افتاد. کاربران می گفتند که قیمت ها به جای آنکه ارزان شود، یا تفاوت چندانی نداشت یا گران تر تمام می شد، ضمن اینکه وقتی تعداد سفارش ها بالا می رفت، شرکت ها در پردازش این خریدها و ارسال و پشتیبانی به مشکل برخورد می کردند. به این مسائل، این نکته را نیز می توان اضافه کرد که کاربرها اعتقاد داشتند شرکت ها قبل از اینکه حراج ها را شروع کنند، قیمت ها را مقداری افزایش داده و بعد در حراج قیمت ها را در همان محدوده قیمتی قبل از حراج نگه می داشتند.

سعید اشتیاقی، عضو اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران در گفت وگو با خبرآنلاین درباره «جمعه سیاه» در ایران معتقد است: «من این موضوع را در ایران پیگیری کردم و فروشگاه هایی که اعلام حراج کرده بودند، از چند روز قبل پیامک می دادند و تبلیغ می کردند، اما نکته اینجاست که زمانی که این فروشگاه ها برای حراج اعلام کردند، اصلا درست نیست. اگر در کشورهای دیگر این زمان را برای «بلک فرایدی» یا «جمعه سیاه» اعلام می کنند، به دلیل این است که سال نو میلادی نزدیک است و به دلیل عید، جنب وجوش برای خرید در کشورهای آنها بالا می رود. همانطور که در عید نوروز در ایران این گونه است. نکته دوم این است که چنین کارهایی نیاز به ایجاد زیرساخت دارد و کالاها باید تخفیف اساسی داشته باشند؛ حال آنکه کالاهایی که در بلک فرایدی ایرانی حراج  شد، گاهی دو سال در انبار شرکت ها مانده یا بنجل بود.»

او با بیان اینکه تخفیف ها باید واقعی باشد، متذکر شد: تخفیف هایی که در حراج ها در بلک فرایدی ایران می دیدیم، واقعی نبود. شرکتی که اقدام به حراج می کند، باید زیرساخت ها را در نظر بگیرد، به طوری که به این مشکل دچار نشود که نه بتواند کالا را ارسال کند و نه اینکه سفارش بگیرند. این در حالی است که ما وقتی به سراغ فروشگاه های اینترنتی که در ایران حراج را اعلام کرده بودند، می رفتیم، شاهد بودیم که اصلا نمی توانستیم وارد سایت آنها شویم.»

عضو اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران با بیان اینکه به نظر می رسید در حراج هایی که اعلام شده، بیشتر توجه شرکت ها به تبلیغات اجناس خود بوده است، ادامه داد: «این کار با فرهنگ ما همخوانی ندارد؛ اگر هم قرار است چنین شیوه هایی اجرا شود، باید کاری کنیم که از جیب فروشنده به جیب خریدار بدهیم و تخفیف ها استثنایی باشد. از سوی دیگر، بررسی ها نشان می داد که کالایی که در حراج ها اعلام می شد، قیمت هایی بالاتر از هفته یا ماه قبل از حراج داشتند. همچنین کالاهای مرغوب عرضه نشده بود و بیشتر کالاهای بنجل در حراج ها دیده می شد.»