در سالهای اخیر حجم سرمایهگذاران نهادی در بازارهای مالی جهان افزایش چشمگیری داشته است. براساس جدیدترین آمارها،76 درصد بازارهای مالی اروپا در اختیار سرمایهگذاران نهادی (شرکتهای سرمایهگذاری، صندوقهای سرمایهگذاری، صندوقهای بازنشستگی، شرکتهای بیمهای و. . . ) است. گرایش سهامداران به سرمایهگذاری غیرمستقیم در بازارهای مالی افزایش یافته است. هماکنون بیش از 50 درصد خانوارهای آمریکایی از طریق صندوقهای سرمایهگذاری در بازارهای مالی این کشور حضور دارند بهطوریکه از هر سه خانوار آمریکایی، یک نفر سرمایه مازاد خود را وارد این صندوقها کرده است.
رشد اقتصادی، بهبود در نحوه معاملات، افزایش نظارت بر امور شرکتها، نگاه بلندمدت به سرمایهگذاری، بهبود کارایی اطلاعاتی و افزایش نقدشوندگی مهمترین نقشهای سرمایهگذاران نهادی در بازارهای مالی است. روند ورود سرمایهگذاران حقیقی به بازار سرمایه ایران از طریق صندوقهای سرمایهگذاری رو به افزایش است. ورود سرمایهگذاران خرد به صندوقهای سرمایهگذاری در سال گذشته 53 درصد افزایش و ارزش کل صندوقها در سال 1393 نسبت به مدت مشابه سال قبل 76 درصد رشد داشته است. رشد 11 درصدی صدور کدهای سهامداری در سال 1393 را شاهد بودیم و حجم خریدوفروش سهامداران حقیقی در سال گذشته 51 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش یافته است.
زیرساختهای فنی خوبی در بازار سرمایه برای حضور سرمایهگذاران فراهم شده است. راهاندازی معاملات برخط و تلفنی، بهرهبرداری از سامانه پرتفوی سرمایهگذاران (IPS)، ارائه خدمات از طریق دفاتر پیشخوان دولت، راهاندازی سامانه کدال برای دسترسی به اطلاعات شرکتها، تسهیل در مکانیزم رسیدگی به شکایات و تخلفات و راهاندازی صندوقهای ســرمـــایهگذاری مختلف مهمترین ظرفیتهای موجود برای حضور سرمایهگذاران خرد در بازار سرمایه است. با توسعه کانالهای سرمایهگذاری غیرمستقیم، تنوعسازی ابزارهای مالی، ارتقای شفافیت اطلاعات، توسعه خدمات نهادهای مالی، راهاندازی صندوق حمایت از سرمایهگذاران و تسهیل رویههای پذیرش و ورود شرکتهای سهامی عام به بورس میتوان نقش بسزایی در حضور سرمایهگذاران حقیقی در بازار سرمایه داشت.
افزایش نظارتها، توسعه آموزش و فرهنگسازی، راهاندازی نهادهای تخصصی، تــاسـیـس صـنـدوقهــای بازارگردانی برای صنایع مختلف، تشکیل صندوقهای پروژه در حوزههای مختلف و استفاده از استراتژیهای مدیریت ریسکهای نوظهور از دیگر پیشنهادها برای افزایش مشارکت سرمایهگذاران خرد برای حضور در بازار سرمایه موثر است.
* مدیرعامل شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه(سمات)