موتورهای جست‌وجوی ایرانی به میدان آمدند / گوگل فیلتر می‌شود؟

راه‌اندازی موتور جست‌وجوی ایرانی شعاری است که چند سالی است در خبر‌ها می‌خوانیم و طی چند سال گذشته از چندین موتور جست‌وجو که لقب ایرانی بودن را یدک می‌کشند، رونمایی شده و اگر از واقعیت دور نمانیم تا به حال استقبال چندانی از آنها نشده و خیلی از کاربران حتی اسم این جست‌وجوگر‌ها را نشنیده‌اند‌‌. این ماجرا در کشور ما به همین‌جا ختم نمی‌شود و قضیه بومی شدن سال‌هاست در بیشتر محصولات و محتویات دنیای مجازی خبرساز شده‌ است. یک روز از مرورگر ایرانی پرده‌برداری می‌شود و بعد از آن خدمات پست‌الکترونیکی داخلی به میدان می‌آیند‌‌. گاهی هم این قضیه فراتر می‌رود و خبر رونمایی از سیستم عامل ملی در رسانه‌ها درج می‌شود‌‌.

اما هفته گذشته بود که وزیر ارتباطات از رونمایی دو موتور جست‌وجوی داخلی به نام «پارسی‌جو» و «گرگر» خبر داد‌‌. بعد از آن نیز برات قنبری، معاون برنامه‌ریزی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: در حال حاضر بیش از ۱۷۰ میلیارد تومان برای حمایت از موتورهای جست‌وجو بودجه پیش‌بینی شده که بخشی از این بودجه تاکنون اختصاص یافته و بخش دیگری از آن نیز به مرور زمان به این طرح‌ها تخصیص داده خواهد شد.

معاون برنامه‌ریزی وزارت ارتباطات اظهار کرد: یکی از سیاست‌های وزارت ارتباطات در دولت فعلی حمایت از تولیدات ملی در زمینه‌های مختلف است که در این زمینه قرار بر آن است که دو موتور جست‌وجوی ملی همزمان با دهه فجر رونمایی شوند. وی افزود: با توجه به حمایت‌های دولت از ورود بخش خصوصی به این فضا اکنون چندین شرکت برای راه‌اندازی موتورهای جست‌وجوی ایرانی اعلام آمادگی کرده‌اند که وزارت ارتباطات در حال تلاش است که فضا را برای فعالیت این شرکت‌ها باز کند.

اما با توجه به اینکه طی سال‌های گذشته چندین موتور جست‌وجوی ایرانی در فضای وب فعالیت خود را آغاز کرده‌اند این سوال مطرح می‌شود که دو موتور جست‌وجوی جدید با مشابهان خود چه تفاوتی خواهند داشت و آیا با روی کار آمدن آنها دسترسی به نمونه‌های خارجی مثل گوگل و بینگ مسدود خواهد شد؟

در این رابطه علی محمد زارع بیدکی، مدیرعامل جست‌وجوگر پارسی‌جو به «فرصت امروز» گفت: جست‌وجوگرهایی که تا به حال وجود داشته‌اند در واقع ابرجست‌وجوگر (متا سرچ انجین) بوده‌اند‌. بدین صورت که نتایج را از چندین موتور دیگر استخراج و آن را به نمایش می‌گذارند، اما پارسی‌جو کاملا به‌صورت مستقل عمل می‌کند و تمام مراحل «خزش»، «نمایه‌سازی» و «رتبه‌بندی» در سرور‌های این جست‌وجوگر و توسط الگوریتم‌های طراحی شده توسط گروه پارسی‌جو انجام می‌گیرد و در عمل تنها موتورهای جست‌وجوی داخلی به معنای واقعی کلمه، پارسی‌جو و گرگر هستند.

وی افزود: پارسی‌جو شرکتی خصوصی است که تاثیری در تصمیم‌گیری‌های کلان صنعت فناوری اطلاعات در کشور نداشته است. علاوه بر این هدف موتور جست‌وجوی بومی کاملا متفاوت از موتورهایی مانند گوگل و بینگ است و گوگل و پارسی‌جو رقابتی با یکدیگر ندارند‌. ولی با این وجود، توصیه ما محدود نشدن هیچ یک از موتورهای موجود و فعال در فضای وب است، زیرا کیفیت در فضای رقابت بهبود می‌یابد و انحصار موجب زوال و طرد مخاطب به‌خصوص در فضای مجازی می‌شود‌. هدف اصلی پارسی‌جو ارائه بهترین خدمات به کاربران فارسی‌زبان و جذب آنها از این طریق است و باور ما بر این است که کیفیت راز ماندگاری و تداوم و جذب کاربر است.

زارع بیدکی درباره تلاش برای جذب کاربران فارسی‌زبان گفت: ما هدف رقابت با گوگل و بینگ را نداشته و نداریم‌. هدف ما داشتن یك موتور جست‌وجوی فارسی با كیفیت عالی و ارائه خدمات محلی به کاربران ایرانی است و بحث موتور جست‌وجو کاملا متفاوت و ورای جست‌وجوی وب است‌.

وی ادامه داد: بیشتر کاربران در کشور ما موتورهای جست‌وجو را تاکنون برای استفاده جست‌وجوی وب می‌شناختند، اما موتور جست‌وجو مفهوم گسترده و فراگیری دارد که به پاسخ به نیازهای مختلف کاربران منجر می‌شود و کاربران کاملا جهت‌دار و هدفمند از موتورهای بومی استفاده می‌کنند‌. برای مثال، موتور جست‌وجوی نیور خدمات متنوعی از قبیل خدمات مبتنی بر نقشه، خریدوفروش آنلاین، سرویس‌های کودکان و ده‌ها سرویس متنوع دیگر را ارائه می‌دهد.

مدیر عامل پارسی‌جو درباره نحوه سرمایه‌گذاری و چگونگی درآمدزایی این جست‌وجوگر عنوان کرد: قسمتی از سرمایه‌گذاری توسط بخش خصوصی و عمدتا توسط گروه مجری انجام شد و قسمت دیگری از آن به‌ویژه در زمینه تامین تجهیزات و پهنای باند با حمایت پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات و دانشگاه یزد انجام گرفته که مشابه بقیه موتورهای جست‌وجو، درآمد پروژه مبتنی بر تبلیغات هدفمند و بر مبنای مدل adwords خواهد بود‌‌.

وی در پاسخ به این سوال که آیا پارسی‌جو به نهاد یا شرکت خاصی وابسته است، گفت: خیر‌. پارسی‌جو شرکتی دانش بنیان و خصوصی با سهامداران حقیقی است که موتور جست‌وجوی آن با حمایت پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات و دانشگاه یزد پیاده‌سازی شده و به هیچ نهادی وابسته نیست. زارع بیدکی افزود: تمرکز و هدف پارسی‌جو روی صفحات وب فارسی در کل فضای وب است ولی قادر به شناسایی و تفکیک صفحات در شبکه ملی اطلاعات نیز خواهد بود. مدیرعامل پارسی‌جو درباره برنامه‌ها و خدمات آتی این جست‌وجوگر گفت: براساس برنامه استراتژیک تدوین‌شده، سرویس‌های متعددی براساس بخش‌بندی‌های دموگرافیک کاربران در نقشه راه موتور جست‌وجو مانند ایمیل، ویدئو، سرویس‌های خرید و ..‌. پیش‌بینی شده است. وی افزود: اما در نقشه راه ما سرویس ایمیل در اولویت قرار دارد و تیم تحقیق و توسعه ما در حال طراحی، آزمایش و پیاده‌سازی این سرویس است که به حول و قوه الهی در چند ماه آینده این سرویس رونمایی خواهد شد.

گفتنی است رونمایی از نسخه چهارم پارسی‌جو با پوشش صفحات وب بیشتر (بیش از 250 میلیون صفحه و 40میلیون عکس) و ارائه سرویس‌های جدید مانند خبر، آوا، نقشه و برنامه‌های دیگر، دیروز با حضور وزیر ارتباطات صورت گرفت.