کودتا؛ بیماری ای که به بازارهای نوظهور سرایت نکرد

کودتای نظامی شکست خورده در ترکیه که هدفش کنار زدن رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری این کشور بود، اثر مهمی بر اقتصاد این کشور گذاشت اما دلایل محکم زیادی هست که نشان می دهد کودتای 15 جولای زخم عمیقی بر بازارهای نوظهور نداشته است.

ملیس متینر، جان لومکس و سایر اعضای گروهی در بانک HSBC دلایل این موضوع را تشریح می کنند:

«کودتای شکست خورده در ترکیه احتمالا بر پول ملی، بازارهای محلی، بازار سهام و عملکرد اقتصادی این کشور اثر منفی خواهد گذاشت، اما توان دولت در کنترل کودتا در داخل مرزها و حمایت پولی که ترکیه از خارج از مرزها می شود، خطر این کودتا برای اقتصاد ترکیه را کاهش داده و باعث می شود بیماری اقتصاد داخلی ناشی از کودتا به سایر بازارهای نوظهور سرایت نکند.

هفته گذشته یک کودتای نظامی در ترکیه از سوی نیروهای نظامی این کشور انجام شد که ظرف کمتر از 24 ساعت شکست خورد. آقای اردوغان از هوادارانش خواست به خیابان ها بیایند و به این ترتیب ارتش هیچ کاری از پیش نبرد. اگرچه در این درگیری ها 256 نفر کشته شدند، اما مردم با آمدن به خیابان ها به ارتشی ها اجازه ندادند نقشه خود را عملی کرده و قدرت را از رجب طیب اردوغان بگیرند.

تحلیل بانک HSBC نشان می دهد که اثرگذاری رویدادهای ترکیه در بازارهای نوظهور بسیار محدود خواهد بود چون اوضاع در این کشور به نظر تحت کنترل دولت است و مواضع خارجی دولت همچنان حمایت از بازارهای نوظهور است.

به عبارت دیگر، اگرچه کودتا اثر منفی خود را بر اقتصاد داخلی ترکیه می گذارد اما حمایت های خارجی و بازیابی ثبات سیاسی در این کشور باعث خواهد شد که کودتا بر بازارهای نوظهور همسایگان ترکیه اثر جدی نداشته باشد.

اما آنچه کودتا بر سر اقتصاد ترکیه آورده را می توان در چند بخش بررسی کرد:

رشد اقتصادی

تحلیلگران هشدار می دهند که رشد اقتصادی 2/9درصدی پیش بینی شده برای ترکیه می تواند درنتیجه بی ثباتی در فضای سیاسی ترکیه محقق نشود، حتی باوجودی که کودتا حالا دیگر قطعاً شکست خورده است. کودتا به اعتماد عمومی برای هزینه کردن در ترکیه ضربه زده است. اگر هزینه کرد در این کشور کم شود، طبعا رشد اقتصادی نیز کم خواهد شد. کارشناسان HSBC همچنین معتقدند اگر بی ثباتی سیاسی و تنش ها در این کشور ادامه یابد، تأمین مالی خارجی بزرگی که اقتصاد ترکیه به آن نیاز دارد، با نگرانی های جدی مواجه خواهد شد.

درآمد ثابت و سهام

وضعیت بازار سهام در این کشور با مشکل مواجه شده است چون به گفته کارشناسان HSBC تنش های سیاسی پیشین در ترکیه در کوتاه مدت اثر بسیار بدی بر بازارهای سهام گذاشته و این اثرات در میان مدت و با اقدمات اساسی توانسته جبران شود.

دراین حال جهت فلش نمودارها رو به پایین خواهد بود چون بازارها باید نسبت به قیمت های پیش بینی شده اقدامات لازم را انجام داده و نهادهای اعتباری نیز باید پول بیشتری را برای تحقق پیش بینی ها اختصاص دهند.

پول ملی

کاهش ارزش لیر ترکیه در کوتاه مدت ادامه خواهد داشت. کارشناسان HSBC می گویند که چهار عامل مهم بر آسیب پذیری لیر ترکیه اثرگذار هستند: خروج سرمایه ها، مشکلات بخش خصوصی در بالا آوردن بدهی های ارزی، خرید ارز از سوی خانوارها و افزایش کمبودها در حساب جاری.

لیر ترکیه اکنون در حال بازسازی پس از کودتا است. لیر ترکیه همین الان 2/8درصد کاهش ارزش نسبت به دلار آمریکا دارد. این درحالی است که روزهای اول پس از کودتا ارزش لیر 5درصد نسبت به دلار کاهش یافته بود.

کارشناسان HSBC می گویند که همچنان پیش بینی پیشین خود درباره ارزش لیر ترکیه در برابر دلار را تغییر نمی دهند. آنها منتظر هستند تا ببینند در آینده پیش رو تحولات سیاسی ترکیه به کدام سو خواهد رفت و چگونه بر محیط اقتصادی این کشور تأثیر خواهد گذاشت.

دراین حال مهمت سیمسک، معاون نخست وزیر ترکیه گفت که دولت برای حمایت از لیر مداخله نخواهد کرد.