کمتر از 5درصد بازارها در اختیار الکترونیک‌هاست

بازارهای اینترنتی در ایران از دهه 70 آغاز به کار کردند. یعنی زمانی که شرکت‌هایی برای پرداخت آنلاین شروع به اعتمادسازی کردند، هرچند این روند در دهه 80متوقف شد. ولی آن اعتماد موردنیاز با پاگرفتن دولت الکترونیک و صحبت‌هایی از این دست می‌توانست بیش از این انجام شود؛ مسئله‌ای که در خریدوفروش‌های اینترنتی بسیار مهم است. اما به‌هرحال در ادامه، کارهای بیشتری برای امنیت این پرداخت‌ها و این‌گونه سایت‌ها انجام شد که می‌توان از این جمله به نماد اعتماد در این زمینه اشاره کرد.

برای موفقیت در بازارهایی از این دست باید اعتمادسازی صورت بگیرد و برای این امر باید درصدی از سرمایه‌گذاری در جهت اعتمادسازی مشتری انجام شود. از حضور در رسانه‌ها و دیده شدن گرفته تا ارائه اطلاعات کامل در ارتباط با کالاها. اعتمادسازی به‌ویژه در ارتباط با کالاهایی که دارای رنج قیمتی بالایی هستند، اهمیت بیشتری دارد. البته اعتمادسازی یک فرآیند است و تنها با یکی دو فعالیت ایجاد نمی‌شود. هرچند نمونه‌های موفق سایت‌های داخلی با ارائه خدمات پس از فروش به مشتری مثل تعویض کالا به دنبال اعتمادسازی بوده‌اند اما هنوز کارهای بسیاری باید کرد.

نکته‌ای دیگری که در ارتباط با کسب وکارهایی از این دست باید به آن اشاره کرد، مربوط به ریسک است. هرچند ریسک وارد شدن به کسب وکارهای الکترونیک بسیار کمتر از کارهای دیگر است اما به این معنی نیست که هر کسی وارد این حوزه شد، حتما موفق می‌شود. زیرا کسی که وارد این حیطه می‌شود باید متخصص این حوزه باشد. نباید به این شکل فکر کند که وب‌سایتی راه‌اندازی می‌کنم و چند آگهی تبلیغاتی هم سفارش می‌دهم و دیگر کار تمام است. این نگرش جواب نمی‌دهد. اما دلیل کم‌بودن ریسک برمی‌گردد به جای خالی زیادی که برای کار کردن در این حوزه و در ایران وجود دارد. یعنی هنوز رقابت چنان سخت نشده که سودی در این کار نباشد.

آماده نبودن ‌زیرساخت‌های لازم برای پیشبرد چنین کاری در ایران از جمله ریسک‌هایی است که واردشوندگان به این بازار باید در نظر بگیرند. پایه چنین بازارهایی بر اینترنت و شبکه است بنابراین باید اینترنت لازم وجود داشته باشد. زیرساخت‌های بانکی، اینترنت مناسب و شرکت‌های حمل‌و‌نقل برای گسترش چنین بازارهایی اهمیت بسیار دارند. ایران در این زمینه ضعیف است. حمل‌و‌نقل به‌صورت انحصاری در اختیار پست و یکی دو شرکت دیگر است و به‌نوعی هنوز این زمینه قابلیت‌های لازم را ندارد. آماده‌نبودن چنین بسترهایی موجب شده که کمتر از 5درصد کل بازارهای ایران در اختیار بازارهای الکترونیک باشد. اما جا برای رشد دارند و می‌توان آینده‌ خوبی‌ را برای‌شان پیش‌بینی کرد.

* موسس شرکت تبلیغات مدرن