وقتی مردم به کمک موزه عروسک های ملل آمدند

موزه عروسک‌های ملل به دلیل مشکلات مالی تعطیل شد. موزه عروسک‌های ملــل موزه‌ای خصوصــی است بــا مجــوز رســمی از ســازمان میــراث فرهنگــی کــه در ســال ۱۳۹۳ همزمــان بــا روز جهانــی صلــح تاسیس شــده و در تیرماه سال ۱۳۹۵ تعطیل شد.

هنرمندان و مردم به کمک این موزه آمدند تا مشکل بی‌جایی این موزه را حل کنند. هرچند که این کمک‌ها در ابتدا نتیجه‌ای نداشت و باعث شد که ۱۵۰۰ عروسک از نوع عروسک‌های فرهنگــی ملــل، نمایشــی و عروسک‌های سـایه از ۸۰ کشـور جهـان و مجموعه‌ای از عروسک‌های قومــی ایــران به کارتن‌ها منتقل شوند و باید امیدوار بود که به‌زودی از کارتن‌ها دربیایند و درجای دیگری که بازهم باید امیدوار بود جای ثابت برای موزه عروسک‌ها باشد، مستقر شوند.

اما اتفاق خوب این مدت تشکیل کمپینی به اسم «حامیان موزه عروسک‌های ملل» است که طی اقدام خود جوش مردمی تشکیل شد. کمپینی که با دعوت از مخاطبان موزه، هنرمندان، مهدکودک‌ها، موسسه‌های مرتبط با کودک، یونیمای و دیگر نهادهای مختلف شروع شد. گروهی که طی مدت کوتاهی توانست نزدیک به 1500عضو را گرد هم بیاورد. 

در دعوتی که از این گروه شد ابتدا قصد اطلاع‌رسانی از تعطیلی موزه بود. ابتدا تمرکز گروه بر تاسف از تعطیلی موزه بود. این روند به درخواست‌های برای «در اختیار داشتن خانه‌ای با متراژ ۳۰۰ متر به بالا و به مدت سه سال»، «اعلام شماره کارت جهت کمک نقدی»، «اعلام تقویم سالانه موزه و پیش ثبت نام کردن در کارگاه‌ها»، «پرداخت حق عضویت برای موزه و داشتن کارت عضویت»، «اعلام به مدارس و مهدکودک‌ها و مراکز مختلف جهت پیشاپیش وقت گرفتن برای بازدید موزه و استفاده از پیش پرداخت» شروع شد و سپس اعضای گروه پیشنهادهای حمایت مالی هر چند ناچیز را مطرح کردند.

کمپینی که ابتدا برای اطلاع‌رسانی تشکیل‌شده بود به خواسته خود اعضا جمع آوری کمک های نقدی را شروع کرد. «از امروز شنبه ۱۲ تیرماه گروهی داوطلب می‌شویم نفری صد هزارتومان (کمتر یا بیشتر) به این موزه کمک کنیم.»

این پیام در ابتدا پیامی ساده بود. اما به تدریج کمک‌های مالی دوستداران موزه تا به امروز تعدادی نزدیک به 5۰۰ نفر را نشان می‌دهد. مبلغی که شاید در روند گران بودن اجاره ملک چندان کارساز نباشد، اما نشان از قدرت نهاد مردمی دارد که در مدت کمتر از پنج روز توانسته است بخشی از مبلغ پول پیش اجاره‌خانه را جمع‌آوری کند. حال که حرکت خودجوش مردمی در مسیر درست قرارگرفته باید قدر آن را دانست و مدیران و دست‌اندرکاران موزه از این پتانسیل به خوبی استفاده کنند و با برنامه‌ریزی صحیح به درآمدزایی موزه برسند.

موزه عروسک‌های ملل در عمر ۲۰ ماه خود، در سـال ۱۳۹۴ از طــرف اداره کل موزه‌های ســازمان میــراث فرهنگــی در بخــش مــوزه‌داران برتــر و از طــرف کمیتــه جهانــی موزه‌ها (ایکـوم) در دو شـاخص آمـوزش و پژوهـش به‌عنوان مـوزه برتـر سـال انتخـاب شـد. همچنیــن در ســال ۱۳۹۵ ایــن مــوزه از ســوی کمیتــه جهانــی موزه‌ها در دو شــاخص آمــوزش و بازدیــد به‌عنوان مــوزه برتــر ســال انتخــاب شــد.

برپایی موزه عروسک‌های ملــل بــا اجــرای تورهــای بازدیــد گروهــی مــدارس و مراکــز آموزشــی و برپایــی نمایشگاه‌های ادواری در مــدت 20 مــاه فعالیــت خــود توانســته اســت بیــش از 14 هزار نفــر در ســطح تهــران و بیــش از 100هزار نفــر در ســطح شهرســتان را بــا فرهنــگ و عروسک‌های ایــران و جهـان آشـنا کنـد و نیـز بـا برگـزاری بیــش از ۶۰ کارگاه ســاخت عروسک‌های فرهنگـی، اسـباب بازی‌ها و آثـار هنـری و صنایـع دسـتی نشان داده است که به کار موزه‌داری آشنا است و با برپایی کارهایی ازاین‌دست می‌تواند به خودگردانی و درآمدزایی برسد و به‌عبارت‌دیگر خود هزینه‌های جاری موزه را با برپایی کارگاه هنری تامین کند. به‌عبارت‌دیگر این یعنی حرکت درست بخش خصوصی.

می‌دانیم که مشکلات اقتصادی در حوزه فرهنگ بسیار است، اما نباید از وظیفه دولتمردان غافل شد. درست است که نهادهای خصوصی و مردم به کمک موزه عروسک‌های ملل آمده‌اند، اما از وظیفه نهادهایی همچون سازمان میراث فرهنگی، مرکز هنرهای نمایشی و شهرداری تهران نباید غافل شد. درست که بخش خصوصی باید مستقل از دولت حرکت کند، اما حمایت‌هایی از جنس تامین یک مکان چندان برای شهرداری تهران سخت نیست.

زمانی بخش‌خصوصی در حوزه فرهنگی و هنری سرمایه‌گذاری می‌کند اما بخش دولتی هم وظایفی در قبال این بخش دارد، چرا که این بخش بیشتر از سوددهی هزینه‌بر است. اما حمایت مهم‌تر بخش دولتی از بخش‌خصوصی حمایت معنوی است. هرچند که وعده‌های حمایت از چند نهاد دولتی و سایر نهادها به گوش رسیده اما این وعده‌ها باید شکل اجرایی به خود بگیرد. مکانی نه برای سه سال بلکه به دلیل نقش موثری که در حفظ و ارائه فرهنگ برای کودکان دارد، نیاز به مکانی دائمی برای موزه دارد. امری که کمک نهادهای دولتی را می‌طلبد.

روزنامه‌نگار هنری