هنوز نمی‌دانیم کجای فرآیند گردشگری هستیم

نخستین استارتاپ‌ویکند گردشگری در ایران با معرفی برترین‌هایش به آخر رسید؛ رویدادی که برگزاری آن به‌طور تخصصی در حوزه گردشگری با وجود پشت سر گذاشتن 50 استارتاپ در کشور بی‌سابقه است و آخر هفته گذشته حال و هوای خاصی به مجموعه تاریخی- فرهنگی نیاوران داده بود. 10 گروه ایده‌پرداز شرکت‌کننده این رویداد سه روزه که برنامه‌نویسان، مدیران تجاری، بازاریاب‌ها، طراحان گرافیک و گردشگری را شامل می‌شدند، در روز پایانی هر کدام پنج دقیقه زمان داشتند تا ایده خود را شرح دهند و پنج دقیقه نیز برای دفاع از پیشنهادشان در حضور داوران به آنها وقت داده شد.

در سال‌های اخیر اگرچه در زیرساخت‌های گردشگری کمتر تغییر و تحولاتی انجام شد اما روی کار آمدن دولت جدید و دگرگون شدن سیاست خارجی حال و هوای جدیدی به حوزه گردشگری داد؛ حال و هوایی که به اعتقاد برخی کارشناسان و فعالان این حوزه بدون برنامه و سیاست‌گذاری به بیراهه خواهد رفت و به همین دلیل برگزاری استارتاپ‌ویکند گردشگری در هفته گذشته شاید صدایی در این حوزه باشد؛ صدایی که باید شنید و به آن بها داد. اما استارتاپ‌ویکند گردشگری چه کمکی به گردشگری خواهد کرد. آرش نورآقایی فعال با‌تجربه گردشگری که یکی از مربیان این رویداد بود، معتقد است جامعه ما هنوز نمی‌داند در کجای فرآیند گردشگری است و مهم‌تر از همه نمی‌دانیم در دنیا گردشگری چه روندی را طی می‌کند. به گفته وی، این مسئله در دانشگاه‌ها، بخش خصوصی و بخش دولتی نیز دیده می‌شود. نور‌آقایی در توضیحات بیشتری به «فرصت امروز» می‌گوید: آشنا نبودن به مفاهیم گردشگری هم برای کسانی که می‌خواهند سرمایه‌گذاری کنند و هم برای کارآفرینان وجود دارد چرا که دانشگاه باید آن را تولید و دولت هم بسترش را آماده کند. 

مــربـی نـخـسـتـین استارتاپ‌ویکند گردشگری ایران با ابراز خرسندی از این رویداد و با بیان اینکه موفق و خوب برگزار شد، ادامه می‌دهد: اگرچه جای این استارتاپ خالی بود، اما می‌خواهم بگویم چون نمی‌دانیم گردشگری به کدام سمت و سو می‌رود هنوز گیج هستیم. بنابراین ایده‌هایی که مطرح می‌شود خیلی مبتنی بر فرآیند گردشگری نیست. نورآقایی می‌افزاید: به نظر من در این رویداد ایده‌هایی هم که معطوف به گردشگری بود مورد پسند قرار نگرفتند، شاید کسانی هم که داوری می‌کردند، شناختی از این ماجرا نداشتند.

استارتاپ و جسارت اندیشیدن

اما این صاحب‌نظر در حوزه گردشگری مزایای این رویداد را نادیده نمی‌گیرد. وی می‌گوید: این اهمیت دارد که چند ایرانی با هم یک جا جمع شوند و با هم بیندیشند و جسارت اندیشدن را داشته باشند. دردی که جامعه ما می‌کشد این است که جسارت اندیشیدن به خود نمی‌دهد. نــورآقــایـی در صـورتی استارتاپ‌ها را در حوزه گردشگری موثر می‌داند که همچنان اصالتش را یعنی، جنبه آموزشی و تجربی خود را حفظ کرده و به آن پایبند باشد. به گفته این متخصص، این حرکت‌ها بسیار نو است و مهم است که رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها آن را در سطح وسیعی پوشش دهند و دولت نیز به این رویداد‌ها توجه نشان دهد.

وی حضور مربیان متخصص را تا زمانی که ایده به مرحله ارائه می‌رسد ضروری می‌داند. نور‌آقایی می‌افزاید: ما باید برای گردشگری برنامه‌های بلند‌مدت و کوتاه‌مدت داشته باشیم و اگر می‌گوییم 20 میلیون گردشگر در چشم‌اندازمان است باید برای پذیرش آن نیز برنامه داشته باشیم و اگر می‌خواهیم یک سند توسعه بنویسیم باید برای آن کمیت مشخص کنیم. مسئله دیگری که نور‌آقایی به آن اشاره دارد، استفاده از ظرفیت گردشگری در شرایط خشکسالی، آسیب‌های زیست‌محیطی و رکود اقتصادی است. وی می‌گوید: ایران برای بسیاری از کشورهای جهان نا‌شناخته است و بسیاری از خارجی‌ها از ایران به نام نقطه سفیدنام می‌برند، یعنی کشوری که هنوز ندیده‌اند و نمی‌شناسند.

به گفته اشکان بروج یکی از اعضای برگزار‌کننده این رویداد تا به حال دو تا سه استارتاپ با موضوع گردشگری در دنیا برگزار شده است. این متخصص گردشگری با بیان اینکه شرکت‌کنندگان در بخش‌های مختلف، گردشگری ادبی، کودک، گردشگری روستایی، غذا و دیگر موضوعات روز دنیا، ایده‌های خلاقانه‌ای را ارائه دادند به «فرصت‌امروز» می‌گوید: برخی کارها هم کـپـی‌های خـلاقانه‌ای از بهترین‌های دنیا بود که عموما در جهت بومی‌سازی ایده‌ها و توسعه آن کار مقبول و رایجی در این حوزه است.

ویدار اندرسن، تسهیل‌گر سازمان جهانی استارتاپ نیز در این برنامه نقش تسهیل‌گر را داشت؛ نکته‌ای که بروج به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ویــژگـی‌های اسـتارتاپ گردشگری به آن اشاره دارد. وی می‌افزاید: حضور تسهیل‌گر در استارتاپ‌ها رایج است. آنها رابط میان مربیان، شرکت‌کنندگان و داوران بوده و نظارت کلی بر روند اجرا و برگزاری استارتا‌پ دارند و ما ترجیح دادیم که تسهیل‌گر را خارجی انتخاب کنیم تا نگاه بیرونی را برای ارزیابی کارمان داشته باشیم که از طرف ایشان نیز مورد استقبال قرار گرفت و استارتاپ گردشگری ایران را بسیار متفاوت و جالب عنوان کردند. وی می‌افزاید: ایده‌ها وقتی ملموس‌تر و رقابت‌پذیرتر می‌شوند که به مرحله اجرا درآیند و برگزاری این استارتاپ در واقع شروعی برای دستیابی این ایده‌ها به اجرا است. بروج ادامه می‌دهد: ویژگی دیگر این استارتاپ که آن را از دیگر استارتاپ‌ها متمایز می‌کند، سطح حرفه‌ای و تحصیلات شرکت‌کنند‌ها بود. بیش از 75 درصد فوق لیسانس و دکترا و 20 درصد مدیران شرکت‌های مختلف بودند که در نوع خودش کم سابقه است، چرا که در برنامه‌های گذشته اغلب دانشجویان بودند. به گفته وی، استارتاپ گردشگری بعدی در کمتر از یک‌سال برگزار خواهد شد و هم‌اکنون پیشنهاد‌هایی از یزد، خوزستان، کیش، گیلان و مشهد برای میزبانی به دبیرخانه استارتاپ‌ویکند رسیده است.

به گزارش «فرصت امروز» نـخـسـتین استارتاپ‌ویکند گردشگری از 20 تا 22 خرداد در مجموعه تاریخی- فرهنگی نیاوران برگزار شد. از بین ۱۰ گـــروه شرکت‌کننده گروه‌های «دِرو»، «ایرانمون» و «دَدَر» به‌عنوان برندگان این رویداد بزرگ گردشگری معرفی شدند. علاوه بر این، ۱۰ ایده مطرح شده در سایت موسسه رسانه دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت و به آنها مالکیت معنوی داده شد.