میدکو، یکی از تولیدکنندگان اصلی در صنعت فولاد کشور

فرصت امروز: نهمین کنفرانس بین المللی مهندسی مواد و متالورژی ایران (iMat2020) بیستم آبان ماه به صورت آنلاین برگزار شد. این کنفرانس از سال ۲۰۰۷ با همت انجمن مهندسی متالورژی و مواد ایران و انجمن علمی ریخته گری ایران آغاز به کار کرد و در سال ۲۰۱۲ برای اولین بار در سطح بین المللی برگزار شد. نهمین دوره این کنفرانس نیز با توجه به شیوع کرونا به صورت آنلاین و غیر حضوری در روزهای بیستم و بیستم یکم آبان ماه برگزار شد. کنفرانس بین المللی iMat یکی از مهم ترین اجتماعات متخصصین مواد، متالورژی و معدن به منظور ارائه دستاوردهای علمی، تکنولوژی های نوین و محصولات جدید بین المللی در منطقه خاورمیانه است.

در نهمین کنفرانس بین المللی مهندسی مواد و متالورژی ایران، دکتر مجید قاسمی مدیر عامل بانک پاسارگاد به بررسی چشم انداز صنعت فولاد در ایران پرداخت و گفت: افزایش ظرفیت تولید فولاد به 55 میلیون تن از برنامه های دولت برای توسعه صنعت فولاد ایران در افق 1404 است. واقعیت این است که به دلیل موانعی که از نظر زیرساخت ها داریم، امیدوار هستیم تا سال 1404 به تولید فولاد با ظرفیت 45 میلیون تن در کشور برسیم اما هم چنان تا نیل به برنامه اصلی، 10 میلیون تن باقی می ماند. به همین دلیل باید در حوزه های حمل و نقل، انرژی (گاز و برق) و اکتشافات برنامه ریزی و سرمایه گذاری های جدی صورت پذیرد.

به گفته قاسمی، صنعت فولاد و سیمان دو خمیرمایه مورد نیاز برای توسعه کشور، به لحاظ فیزیکی هستند. البته در رأس این موارد نباید از سرمایه  انسانی توانا، هم به لحاظ مدیریتی و هم به لحاظ عشق به توسعه کشور غافل شد.

او سپس به وضعیت کشورها در صنعت فولاد اشاره کرد و ادامه داد: اگر 20 کشور نخست تولیدکننده فولاد در جهان را بررسی کنیم مشاهده می کنیم که کشور چین در سال 2019 با تولید 996.3 میلیون تن فولاد در رتبه اول و ایران در همان سال با تولید 25.6 میلیون تن فولاد در رتبه دهم قرار دارد. ایران در این جایگاه از کشورهایی مانند ایتالیا، تایوان، اوکراین، ویتنام، مکزیک، فرانسه، اسپانیا، کانادا، لهستان و عربستان سعودی در شرایط بهتری ارزیابی می شود. از طرفی کشور چین به لحاظ صادرات فولاد نیز جایگاه نخست را داراست و ایران در این شاخص با صادرات 8.7 میلیون تن فولاد در رتبه شانزدهم جدول و در رده بالاتر نسبت به کشورهای اسپانیا، آمریکا، استرالیا و لهستان جلوه می کند.

وی با بیان اینکه به لحاظ توزیع جغرافیایی، بیش از 50 درصد از تولید و تقاضای فولاد، مربوط به کشور چین است افزود: اتحادیه اروپا اولین واردکننده فولاد در جدول رتبه بندی است. در این حوزه، نام ایران جزء 20 واردکننده اول دنیا قرار ندارد.

مدیرعامل بانک  پاسارگاد با اشاره به اینکه ایران از نظر تولید فولاد در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، با سهمی در حدود 40 درصد، پیشتاز است خاطرنشان کرد: وجود معادن غنی سنگ آهن از مزیت های نسبی ایران در توسعه صنعت فولاد است. به طوری که از نظر عیار، 69 درصد از معادن در کشور ایران بین 50 تا 55 درصد و 8 درصد نیز بین 55 تا 60 درصد قرار دارند. منابع سرشار از گاز طبیعی، موقعیت جغرافیایی و دسترسی به آب های آزاد، رشد جمعیت و گسترش بازار مصرف، سرمایه انسانی جوان، تحصیل کرده و ماهر، تجربه و دانش فنی طراحی، ساخت، راه اندازی و بهره برداری، از دیگر مزیت های نسبی ایران در صنعت فولاد هستند.

قاسمی با بیان اینکه چشم انداز تولید و تقاضای فولاد در جهان صعودی است، تصریح کرد: علاوه بر مزیت های یادشده، تولید فولاد در ایران، بیش از دو برابر مصرف داخلی است. همچنین این کشور دارای توان تولید فولادهای کیفی و انواع فولادهای کربنی و آلیاژی تخت و طویل است. مسافت کوتاه و هزینه کم حمل ونقل و وجود قیمت رقابتی نیز از دیگر مزیت های ایران در صنعت فولاد است. این مزیت ها می تواند ایران را به بازیگر اصلی تأمین کسری فولاد در منطقه تبدیل کند.

او از شرکت میدکو به عنوان یکی از بازیگران اصلی تولید فولاد ایران در افق 1404 یادکرد و گفت: شرکت مادرتخصصی توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه (میدکو) در سال 1387 تأسیس شد. مأموریت این شرکت «سرمایه گذاری برای ایجاد صنایع مس، فولاد و فروآلیاژها از معدن تا محصول» تعریف شد که البته این مأموریت امروز گسترده تر شده است. در خصوص گستره ی جغرافیایی فعالیت های میدکو باید گفت، شرکت میدکو در غرب کشور و در استان همدان، در کارخانه فروسیلیس غرب پارس، سالانه 24 هزار تن فروسیلیس تولید می کند. عملیات اجرایی ساخت یک واحد برای تولید منیزیم با حجم 6 هزار تن نیز در این منطقه آغاز شده  که در حدود 25 درصد پیشرفت داشته است. میدکو همچنین در منطقه شرق کشور و در کارخانه  فرآوران ذغال سنگ پابدانا به تولید 550 هزار تن کنستانتره مشغول است. در کارخانه فولاد زرند ایرانیان نیز کک، کنسانتره و گندله تولید می شود. امیدوار هستیم بهره برداری از 1.7 میلیون تن فولاد در این کارخانه، از ماه دی سال جاری آغاز شود. در این کارخانه همچنین یک واحد کک سازی با ظرفیت 800 هزار تن، دو واحد تولید کنتسانتره در مجموع با ظرفیت 4 میلیون تن و یک واحد تولید گندله با ظرفیت 2.5 میلیون تن در حال فعالیت هستند.

به گفته قاسمی، در کرمان، کارخانه فولاد بوتیای ایرانیان در تولید گندله با ظرفیت 2.5 میلیون تن فعال است. در این کارخانه یک واحد تولید فولاد با ظرفیت 1.5 میلیون تن نیز خواهیم داشت. در کارخانه بابک مس ایرانیان در شهر بابک مس، لوله مسی با ظرفیت 12 هزار تن و کاتد مسی با ظرفیت 50 هزار تن تولید می شود. در حوزه کاتد و لوله مسی از پیشرفته ترین تکنولوژی های دنیا استفاده شده است. در این بخش و با بهره مندی از تکنولوژی بیولیچینگ، توفیق پیدا کردیم که دو کارخانه از یک مجتمع مس را حذف کنیم که این امر باعث کاهش قابل توجه قیمت تمام شده مس شده است. به طوری که پس از راه اندازی موفق این واحد، دولت شیلی طی اطلاعیه ای خوشحالی خود را از اینکه با این تکنولوژی (که اولین سرمایه گذار آن بانک پاسارگاد بود) بهره برداری از معادن غنی و عمیق این کشور، توجیه اقتصادی پیدا کرده ، اعلام کرد.

مدیرعامل بانک  پاسارگاد به سایر ظرفیت های ایجاد شده توسط میدکو اشاره کرد و افزود: در کارخانه فولاد سیرجان ایرانیان، دو واحد کنسانتره 2 میلیون تنی فعال است. تولید فولاد با ظرفیت 1 میلیون تن، آهن اسفنجی با ظرفیت 1 میلیون تن و گندله با ظرفیت 2.5 میلیون تن نیز آغاز شده است. با برنامه ریزی هایی که در شرکت میدکو انجام شده است، این مجموعه هیچ گونه آسیبی به محیط زیست وارد نمی کند و در تولید و توسعه فضای سبز نیز نقش مؤثری ایفا کرده است. به عنوان مثال در بحث کک سازی به عنوان یکی از بخش هایی که به لحاظ آسیب به محیط زیست نگرانی ایجاد می کند، سرمایه گذاری در حدود 22 میلیون دلار برای ایجاد واحد CDQ صورت گرفته  که طی آن هیچ آلودگی در محیط منتشر نمی شود.

او با بیان این که در شرکت میدکو 6.5 میلیارد دلار، جهت طراحی و اجرای 35 پروژه اکتشافی، معدنی، فرآوری و متالورژی سرمایه گذاری شده است ادامه داد: حدود 18 هزار شغل مستقیم و 360 هزار شغل غیرمستقیم که 95 درصد آن ها بومی هستند، توسط میدکو ایجاد شده است. همچنین در احداث و راه اندازی پروژه های میدکو، از توانمندی بیش از یک هزار شرکت داخلی استفاده شده است. در سال 98 نیز در شرکت میدکو، استخراج و باطله برداری به میزان 77میلیون تن، تولید محصولات مختلف معدنی به میزان 19.4 میلیون تن و فروش محصول نهایی به میزان 5.5 میلیون تن بوده است.

قاسمی با اشاره به اینکه در شرکت میدکو، از معدن تا محصول، یک زنجیره عمودی ارزش وجود دارد، ادامه داد: به دلیل فاصله کوتاه بین معدن تا کارخانجات فرآوری، هزینه حمل کاهش پیدا کرده و در نتیجه قیمت تمام شده محصول نیز پایین است. پروژه ها در مقایسه با سایر پروژه های انجام شده در کشور، در مدت زمان کمتری اجرا شده اند و حتی در زمان اعمال تحریم های بین المللی علیه کشور نیز پایدار بوده و بدون توقف پیگیری شده اند. این شرکت همچنین از وجود مجرب ترین متخصصان و مدیران برای مشاوره، مدیریت و اجرای پروژه ها بهره می برد. ما در کشور برای آنکه بتوانیم بر اساس مقیاس تولید، بهره وری بالایی را ایجاد کنیم، به بنگاه های بزرگ مقیاس نیاز داریم. جهت تقویت واحدهای کوچک و متوسط، محصولات و خدمات آن ها یا باید مصرف عمومی داشته باشند مانند واحدهای تولید لبنیات و سایر کالاهای مصرفی یا باید بنگاه های بزرگی باشند که به محصولات و خدمات این واحدهای کوچک نیاز داشته باشند. 

به گفته وی، در حال حاضر در مجموعه میدکو بیش از یک هزار شرکت کوچک داخلی و متوسط، بدون آنکه نیاز مالی به بانک ها داشته باشند، مشغول به کار هستند. این شرکت ها نیاز مالی خود را از طریق ارائه خدمات و محصولات در پروژه ها، برطرف می کنند.

مدیرعامل بانک  پاسارگاد در پایان در خصوص لزوم توجه به زیرساخت ها برای توسعه ظرفیت تولید فولاد کشور تصریح کرد: باید توجه داشته باشیم که با این ظرفیت معدنی نمی توانیم به برنامه افق 1404 که تولید 55میلیون تن فولاد است برسیم. در این راستا، باید مسئولان محترم توجه جدی به حوزه اکتشافات داشته باشند و سرمایه گذاری های جدی را در این بخش ترغیب و تشویق کنند. توجه به حوزه حمل و نقل اجتناب ناپذیر است. به عنوان مثال میدکو ارتباط واحدها تا خط راه آهن را با سرمایه گذاری خود برقرار کرده است. همچنین باید توان گازرسانی، سوخت رسانی و تأمین برق در کشور تقویت شود. بحث آب هم بسیار جدی است. اگر شرکت میدکو در بخش آب و فاضلاب شهر کرمان سرمایه گذاری نمی کرد، به لحاظ محدودیت های آب نمی توانست چنین اقدامات وسیعی را انجام دهد. در نتیجه تمام موارد یادشده نیاز به یک سرمایه گذاری متوازن دارند.