كودتا، بى ثباتى و فرار سرمایه

كودتاى نافرجام تركیه ارزش لیر را پایین آورد، گردشگران را از این كشور فرارى داد و بازار خرید و فروش ارز را دچار اختلال كرد. دولت رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور این كشور اما روز یكشنبه اعلام كرد كه كنترل اقتصاد را به دست گرفته است.

بسیارى از نشریه هاى غربى حالا می گویند این كودتا -البته اگر وضعیت همچنان ناپایدار بماند- در درازمدت عواقب جدى ترى را براى سرمایه گذاران به همراه خواهد داشت؛ سرمایه گذارانى كه حضورشان در تركیه براى جبران كسرى بودجه این كشور ضرورى است.

تركیه تا پیش از وقوع كودتاى نافرجام نظامى هم به خاطر درگیرى هاى منطقه و حضور داعش در منطقه با آسیب هاى اقتصادى از جمله كاهش گردشگرى مواجه شده و سرمایه گذاران را به وحشت انداخته بود اما حالا به گفته رویترز، سرمایه گذاران نگران هستند كه بعد از كودتا در كشورى كه هم در درگیرى هاى منطقه و هم در كنترل سیل مهاجران به اروپا نقش كلیدى دارد، چه اتفاقى رخ می دهد.

استراتژیست ها و اقتصاددانان روز یكشنبه گفتند چون كودتا در زمانى رخ داد كه بازارهاى آمریكا روز جمعه هنوز در حال فعالیت بودند، تاثیر كودتا بر بازارهاى توسعه یافته اندك خواهد بود اما به رشد اقتصادى این كشور ضربه خواهد زد، جذب سرمایه گذاران را دچار مشكل و بازار مالى اش را هم تا مدت ها با نوسان مواجه خواهد كرد.

ویلیام جكسون، اقتصاددان ارشد بازارهاى نوظهور در كپیتال اكونومیكس (شركت مشاوره تحقیقاتى مستقر در لندن) مى گوید: تأثیر اقتصادى كوتاه مدت كودتاى نافرجام جمعه شب تركیه به حجم و زمان نواسانات و اختلالى كه بازار با آن مواجه است، بستگى خواهد داشت اما به هر حال اقتصاد تركیه دست كم یك دوره رشد اقتصادى آهسته تر خواهد داشت و لیر هم تحت فشار خواهد بود.

یو اِس نیوز می نویسد: پیش از ارزیابى كامل تاثیرات كودتاى نافرجام بر اقتصاد تركیه، اكثر اقتصاددانان پیش بینى كردند كه رشد اقتصادى تركیه در سال جارى نزدیك به ٤درصد خواهد بود.

جكسون مى گوید: عواقب درازمدت اقتصادى به وضعیت سیاسى این كشور بستگى دارد و سرمایه گذاران در هر صورت رویكرد محتاطانه ترى نسبت به انجام معاملات تجارى در تركیه در پیش خواهند گرفت كه در نهایت به لیر ضربه خواهد زد.

دولت بعد از مشاوره با بانك مركزى و وزارت خزانه دارى دست به تمام اقدامات لازم زده است. بانك مركزى می گوید نقدینگى نامحدود به بانك هایش تزریق می كند.

اما پیوتر ماتیس، یكى از تحلیلگران  Rabobank (شركت چند ملیتى خدمات مالى و بانكدارى هلندى) می گوید: خانواده ها با وجود كاهش بهاى ارز و احتمال وقوع حملات تروریستى به پس انداز كردن پول خود روى می آورند و شركت ها تصمیم هاى سرمایه گذارى استراتژیك را به تعویق می اندازند.

كیث وید، اقتصاددان ارشد شركت مدیریت دارایى Schroders می گوید: تاثیر كودتاى نافرجام تركیه بر بهاى ارز، نفت، طلا و بازار سهام مثل تاثیر برگزیت بر این دارایى ها نخواهد بود اما نقش تركیه در منطقه را زیر سوال خواهد برد. همین حالا هم یك آژانس رتبه بندى اعتبارى مهم نسبت به تأثیر كودتا بر اعتبار تركیه هشدار داده است.

نشریه رویترز، كودتاى نافرجام تركیه را چیزى بیشتر از یك شلوغ بازى سیاسى جغرافیایى نمى داند؛ اتفاقى كه در حال حاضر زیاد رخ می دهد.

اگرچه متخصصان معتقدند تاثیر زیادى روى بازار كشورهاى توسعه یافته نخواهد داشت اما بازارها همچنان عملكرد دولت تركیه در مقابل تاثیرات كودتا بر شانس این كشور براى پیوستن به اتحادیه اروپا را دنبال خواهند كرد.

بازارها تا به حال به حملات تروریستى كه در ماه هاى اخیر در اروپا به وقوع پیوسته، واكنش جزئى و كوتاه مدتى را نشان داده اند و در واقع این اتفاقات را با عواقب اقتصادى جزئى در قبال خود می بینند.

نیل ملور، استراتژیست ارز در بانك ملون نیویورك در لندن می گوید: «این جور اتفاق ها یك تاثیر اولیه روى بازار دارند اما تاثیرشان خیلى سریع از بین می رود.»