فیس نما و کلوب پر اقبال‌ترین‌ها

آمارها نشان می‌دهد که شبکه‌های اجتماعی داخلی گرچه هنوز از نظر تعداد کاربر، فاصله زیادی با فیس‌بوک، توییتر و گوگل پلاس دارند اما طی دو سال گذشته به خوبی توانسته‌اند حداقل در کشور خودمان جایگاه قابل قبولی را کسب کنند. گزارشات سایت الکسا نشان می‌دهد، در حال حاضر شبکه بومی «فیس‌نما» سیزدهمین سایت پربازدید در ایران است و پس از آن «کلوب» و «تبیان» پرترافیک‌ترین شبکه‌های اجتماعی ایرانی هستند.

شـایـد عــضــویــت شخصیت‌های معروف در این وب‌سایت‌ها یکی از علت‌های موفقیت این شبکه‌ها طی دو سال اخیر باشد، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که کاربران عادی در داخل کشور همچنان علاقه‌مند به عضویت در شبکه‌های خارجی هستند و این درحالی است که دسترسی به فیس‌بوک به‌عنوان معروف‌ترین شبکه اجتماعی جهان در ایران از راه قانونی غیرقابل دسترس بوده و کاربران برای ورود به اکانت خود مجبور به دور زدن نرم‌افزار فیلترینگ هستند.

سعید وفادار کارشناس و تحلیلگر رسانه‌های نوین در گفت‌وگو با «فرصت امروز» علت استقبال از شبکه‌های اجتماعی خارجی را فراگیر بودن آنها عنوان کرد و گفت: بزرگ‌ترین مزیت شبکه‌های اجتماعی عضویت دوستان و آشنایان کاربران است و اگر کاربری در سایتی عضویت داشته باشد اما هیچ آشنا و دوستی در آنجا نداشته باشد آن شبکه اجتماعی جذابیت چندانی برای او نخواهد داشت. وی افـزود: فـیـس‌بوک به‌عنوان نخستین شبکه جهانی اجتماعی جهان موفق‌ترین این سایت‌ها محسوب می‌شود و در حال حاضر با یک میلیارد کاربر در سرتاسر جهان بی‌نظیر‌ترین شبکه اجتماعی به حساب می‌آید و این یکی از علت‌های جذابیت فیس‌بوک برای کاربران است. 

این کارشناس در پاسخ به این سوال که آیا شبکه‌های اجتماعی بومی می‌توانند در آینده نظر کاربران ایرانی را جلب کنند تا دیگر از نمونه‌های خارجی استفاده نکنند؟ گفت: اول باید ببینیم که علت تمایل نداشتن استفاده از این شبکه‌ها چیست و اگر بتوانیم نقطه‌ضعف‌ها را برطرف کنیم شاید بتوانیم امیدوار باشیم تا چند سال آینده نظر کاربران را متوجه شبکه‌های بومی کنیم.

وفادار درباره نقطه‌ضعف‌های شبکه‌های اجتماعی داخلی گفت: عدم اعتماد کاربران به نمونه‌های داخلی مهم‌ترین معضل این شبکه‌ها هستند و بعد از آن می‌توان به نبود اطلاع‌رسانی و تبلیغات آنها اشاره کرد.

فیس‌بوک قانونی یا غیرقانونی؟

شنیده‌ها حاکی از آن است که حدود 5 میلیون ایرانی کاربر فعال فیس‌بوک هستند و به‌طور روزانه به اکانت خود در این شبکه سر می‌زنند و این درحالی است که تعداد بسیار اندکی از این کاربران به‌طور قانونی و با مجوز وارد این شبکه اجتماعی می‌شوند و مابقی کاربران از طریق روش‌های مختلف، نرم‌افزار فیلترینگ کشور را دور می‌زنند و به اکانت خود دسترسی پیدا می‌کنند.

حـسـیـن کـاشـمری، کارشناس ارتباطات درپاسخ به این سوال که آیا دور زدن نرم‌افزار فیلترینگ جرم است یا خیر؟ به «فرصت امروز» گفت: کاربران روش‌های مختلف و بسیار کم هزینه‌ای برای دور زدن محدودیت‌های ایجاد شده در اختیار دارند و همه این روش‌ها غیر‌قانونی محسوب می‌شوند. وی در پاسخ به این سوال که چرا پلیس فتا یا هر نهاد دیگری با این کاربران برخورد‌های قانونی را نمی‌کنند؟ گفت: اگر کاربری متهم شود و شاکی خصوصی داشته باشد نهاد‌های مربوط به آن رسیدگی می‌کنند اما در حال حاضر گرچه دور زدن فیلترینگ جرم است ولی تا وقتی کاربری شاکی نداشته باشد نهادهای مربوط مانند پلیس فتا اقدامی انجام نمی‌دهند. 

کاشمری درباره فعالیت شبکه‌های اجتماعی داخلی اظهار کرد: این شبکه‌ها نسبت به گذشته از استقبال خوبی برخوردار شده‌اند و این نشان می‌دهد که سیاست‌های اجرا شده تا حدود زیادی به اهداف خود رسیده‌اند اما باید همچنان روی این شبکه‌ها اطلاع‌رسانی شود تا کاربرانی که از وجود آنها مطلع نیستند به استفاده از نمونه‌های داخلی ترغیب شوند.
وی افزود: شبکه‌های اجتماعی داخلی می‌توانند امکانات و خدمات بیشتری نسبت به فیس‌بوک در اختیار کاربران کشور قرار دهند، به‌عنوان مثال بسته رایگان پیامک را فعال کنند و هرگاه کاربری پیامی را در اکانت شبکه اجتماعی خود دریافت کردند، از طریق تلفن همراه خود و بدون دسترسی به اینترنت از آن باخبر شوند.

این استاد دانشگاه اظهار کرد: علاوه بر این عضویت شخصیت‌های معروف جامعه می‌توانند تأثیر زیادی بر روند توسعه و جذب کاربر داشته باشند و کاربران زیادی به شبکه‌های اجتماعی بومی رجوع کنند. کاشمری درباره میزان امنیت شبکه‌های اجتماعی داخلی گفت: متخصصان زیادی روی طراحی و خدمات دهی این سایت‌ها کار می‌کنند و تجارب خوبی در این زمینه کسب کرده‌اند به همین دلیل فکر نمی‌کنم مشکل جدی امنیتی برای کاربران وجود داشته باشد.