فشار بر توکیو به سود پکن

زمانی  که رهبران ژاپن به عنوان یکی از قدیمی ترین متحدان آمریکا از زمان جنگ جهانی دوم به این سو کارزار انتخاباتی دونالد ترامپ را پیگیری می کردند هرگز گمان نمی بردند که وی با مواضع جنجالی خود سرانجام بتواند کلید کاخ سفید را به دست آورد. در واقع همین طرز فکر بود که بسیاری از مردم جهان از جمله بخش قابل توجهی از مردم آمریکا را غافلگیر کرد.

دونالد ترامپ که با شعار بازگرداندن آمریکا به شکوه و افتخار گذشته پا به عرصه انتخابات گذاشته بود سرانجام موفق شد رقیب دموکرات خود را شکست داده و در بهت و حیرت همگان وارد کاخ سفید شود. این درحالی است که وی همچنان مواضع جنجالی و تعدیل نشده اش را تکرار کرده و این روزها با صدور فرمان های اجرایی جنجالی و فراقانونی خبرساز شده است.

ترامپ که توجه به آمریکا و اقتصاد آن را در صدر اولویت هایش قرار داده است به نظر می رسد این روزها بی توجه به وضعیت ایالات متحده در جهان و شرایط هم پیمانان آن فقط به دنبال تحقق وعده های اقتصادی خود است.

به عنوان مثال وی در جریان مبارزات انتخاباتی خود بارها از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس انتقاد و حتی اظهارات بسیار تندی را علیه آنان مطرح کرد، این در حالی است که واشنگتن برای پیشبرد برنامه های خود در خاورمیانه و ایستادگی در برابر قدرت روزافزون جمهوری اسلامی ایران به متحدان بی اراده خود در این منطقه نیاز دارد.

نمونه دیگری از بی توجهی وی به متحدان قدیمی و استراتژیک آمریکا حملات پی در پی دونالد ترامپ به ژاپن و رهبران آن است. او که از برخی ناملایمات در روابط تجاری دو کشور خشمگین شده است بارها رهبران ژاپن و شرکت های بزرگ تجاری این کشور را تهدید کرده است، طوری که ژاپنی های محتاط سرانجام از لاک دفاعی خارج شده و پاسخ لفاظی های اقتصادی رئیس جمهور جدید آمریکا را دادند.

بسیاری از کارشناسان و ناظران مسائل بین المللی معتقدند اگرچه تمامی کشورها به دنبال اصلاح و بهبود روابط اقتصادی خود با کشورهای دیگر هستند، اما این موضوع در رابطه با ایالات متحده آمریکا قدری متفاوت است. به باور این کارشناسان، اگرچه افزایش فشار بر متحدان واشنگتن ممکن است در نهایت به بهبود شرایط اقتصادی این کشور و کاهش آمار بیکاری منتج شود، اما این کشورها را در مقابل رقبای آمریکا در منطقه تضعیف خواهد کرد.

برای مثال جمهوری خلق چین که در دو دهه گذشته موفق شده است ضمن بازسازی اقتصاد خود امروز به بزرگ ترین اقتصاد آسیا و دومین اقتصاد بزرگ دنیا بدل شود، این روزها با سرمایه گذاری کلان روی بازسازی ارتش و نیروهای نظامی خود، تهدید بزرگی برای آمریکا محسوب می شود.

اگرچه پکن و واشنگتن روابط اقتصادی نزدیکی با یکدیگر دارند و حجم مبادلات تجاری شان بسیار زیاد است، اما تفاوت های آشکار دو کشور در موضوعاتی نظیر دریای جنوبی چین یا نحوه ارتباط و تعامل پکن با توکیو و سئول و دیگر متحدان آمریکا در جنوب شرق آسیا، موضوع تایوان و حمایت های نظامی و سیاسی کاخ سفید از آن و در نهایت نقش پررنگ رهبران چین در مناقشه میان کره شمالی با همسایگان خود و به خصوص آمریکا سبب شده است دوطرف بیشتر رقیب یکدیگر باشند تا شریک.

در چنین شرایط خطیری افزایش فشار اقتصادی از سوی آمریکا بر متحدان خود در شرق آسیا زمینه را برای تضعیف آنان فراهم کرده و شرایط را برای تسلط هرچه بیشتر چین بر این منطقه و پیشبرد اهداف آن مهیا می سازد. در چنین مواقعی نقش مشاوران رئیس جمهور آمریکا بیش از هر زمان دیگری اهمیت می یابد، چراکه دونالد ترامپ پیش از این هیچ گونه سابقه فعالیت سیاسی نداشته و بدون توجه به عواقب سیاسی تصمیمات و فرمان هایش، آمریکا را در موقعیت دشواری قرار خواهد داد.

موضع تحریم مجدد برخی افراد و نهادهای ایرانی به دلیل آزمایش موشکی متعارف تهران که به شهادت مقامات روسی و اروپایی نقض برجام محسوب نمی شود در نهایت نه به ضرر تهران که به ضرر واشنگتن تمام خواهد شد، چراکه تا به امروز جمهوری اسلامی ایران به تمامی تعهدات خود در برجام عمل کرده و این مقامات آمریکایی هستند که روح و اصل این قرارداد بین المللی را به بهانه های واهی نقض می کنند.

به عقیده ناظران، افزایش فشار بر ایران در نهایت به تضعیف برجام منتهی شده و متحدان آمریکا در منطقه را تضعیف خواهد کرد؛ اتفاقی که مشابه آن در شرق آسیا در حال رخ دادن است. این نگرش نادرست رئیس جمهور آمریکا و تصمیمات شتاب زده اش تنها یک نتیجه دارد و آن تضعیف جایگاه آمریکا در جهان و انزوای هرچه بیشتر آن است.