غول‌های فناوری قابل اعتماد نیستند

سال‌هاست که دنیای فناوری نفوذ زیادی در زندگی انسان‌ها پیدا کرده است و زمان نسبتا زیادی از وقت روزانه ما صرف استفاده از دستگاه‌های دیجیتالی می‌شود. این روزها خیلی از کاربران وابستگی زیادی نسبت به استفاده از تکنولوژی پیدا کرده‌اند به‌طوری‌که زندگی بدون اینترنت و دستگاه‌های دیجیتالی برای آنها سخت و حتی در بعضی مواقع ناممکن می‌شود که به این دست از انسان‌ها «معتاد اینترنتی» گفته می‌شود. از آثار سوء وابستگی به دنیای فناوری که بگذریم اعتماد بیش از حد به برنامه‌ها، سایت‌ها یا حتی سخت‌افزارهای موجود در بازار یکی دیگر از مشکلات بزرگ عصر ما به حساب می‌آید.

تا به حال کارشناسان زیادی نسبت به ناامن بودن و نقض حریم خصوصی افراد در فضای مجازی هشدار‌های جدی داده‌اند اما آمار‌ها نشان می‌دهد که این ناامنی هرروز وسیع‌تر می‌شود. شاید تا به حال همه ما بر این باور بودیم که اگر از برنامه‌ها یا سایت‌های شرکت‌های معتبر استفاده کنیم حتما در امنیت خواهیم بود و به هیچ‌وجه اطلاعات خصوصی ما به جایی درز نخواهد کرد. اما متأسفانه اسناد و مدارکی که طی چند سال گذشته فاش شده است نشان می‌دهد که حتی بزرگ‌ترین شرکت‌های دنیای فناوری مثل گوگل، اپل و مایکروسافت هم از کاربران خود جاسوسی می‌کنند و تمامی اطلاعات این افراد را علاوه بر اینکه در سرور‌های خود برای همیشه نگهداری می‌کنند، در برخی مواقع از این اطلاعات استفاده‌های سوئی می‌کنند.

یکی از افرادی که طی چند سال گذشته خبر این جاسوسی‌ها را به گوش همه کاربران دنیا رساند ادوارد اسنودن مامور سابق آژانس امنیت ملی آمریکا است که اخیراً تعدادی از این جاسوسی‌ها توسط بزرگ‌ترین شرکت‌های دنیای فناوری را افشا کرده است. چندی پیش ‌روزنامه گاردین طی گزارشی، از برملاشدن نقض حریم شخصی کاربران از سوی مایکروسافت توسط اسنودن خبر داد. براساس این اسناد مایکروسافت، دسترسی به پیام‌های رمزگذاری شده ارسالی در آوت‌لوک و اسکایپ را در اختیار آژانس امنیت ملی آمریکا می‌گذارد. این نهاد امنیتی آمریکایی با همکاری مایکروسافت به پیام‌های شخصی کاربران اسکایپ و آوت‌لوک و هات‌میل دسترسی داشته است.

در این گزارش آمده است، مایکروسافت همچنین دسترسی به حافظه مجازی اسکای درایو را در اختیار آژانس امنیت ملی آمریکا قرار داده است. ادوارد اسنودن اسنادی را در اختیار گاردین قرار داده که نشان‌دهنده یک رابطه پیچیده بین این آژانس دولتی و مایکروسافت است. مایکروسافت در بیانیه‌ای مدعی شد تنها کاری را که مجبور بوده انجام داده تا در چارچوب قانون فعالیت کرده باشد. در این بیانیه آمده است: وقتی ما محصولاتی را ارتقا می‌دهیم یا به روزرسانی می‌کنیم از لزوم تبعیت از درخواست‌های قانونی موجود یا آتی معاف نیستیم.

روزنامه گاردین در ماه ژوئن فاش کرد که آژانس امنیت ملی آمریکا مدعی استفاده از نرم‌افزار ‌‌«پریزم‌»‌ برای دسترسی به تمام شرکت‌های نرم‌افزاری بزرگ از جمله اپل و گوگل است. این افشاگری باعث شد که جیمی والز، موسس ویکی‌پدیا پیشنهاد ممنوعیت رمزگذاری داده‌ها از سوی دولت انگلیس را ‌‌«احمقانه‌»‌ بخواند. تحت چنین حکمی سرویس‌هایی همچون واتساپ که از اطلاعات رمزگذاری شده استفاده می‌کنند ممنوع خواهند شد.

فرهاد زارعیان کارشناس امنیت اطلاعات درباره نقض حریم خصوصی توسط بزرگ‌ترین شرکت‌های فناوری به ‌‌«فرصت امروز‌»‌ گفت: اینکه ما فکر کنیم در گشت‌و‌گذار در فضای مجازی رصد نمی‌شویم خیال خامی است، چون در بهترین حالت از آن سرور‌هایی که خدمات خود را دریافت می‌کنیم زیر نظر گرفته می‌شویم و حتی شرکت‌هایی که در داخل کشور به ما پهنای باند ارائه می‌دهند می‌توانند تمام اطلاعات ما را ضبط و ثبت کنند.

وی افزود: حتی شرکت گوگل هم که توانسته با خدمات گسترده خود نظر همه کاربران جهان را به خود جلب کند، یکی از بزرگ‌ترین ناقضان حریم خصوصی شناخته می‌شود و در حال حاضر برخی خدمات این شرکت در قاره اروپا به دلیل ناامن بودن عرضه نمی‌شوند و اتحادیه اروپا از ارائه چنین خدماتی جلوگیری می‌کند. این کارشناس اظهار کرد: سیستم عامل اندروید یکی دیگر از راه‌هایی است که گوگل می‌تواند فعالیت کاربران را رصد کند و بداند کدام کاربر چه اطلاعاتی را ردوبدل کرده و حتی محل دقیق کاربر را از طریق فعال کردن پنهانی جی پی اس تلفن همراه شناسایی کند.  زارعیان افزود: البته این عمل تنها مربوط به گوگل نیست و اپل و مایکروسافت هم از این کار مستثنا نیستند. 

مرتضی آذریش کارشناس شبکه درباره نقض حریم خصوصی توسط نرم‌افزار‌ها و سخت‌افزارها به ‌‌«فرصت امروز‌»‌ گفت: موضوع جاسوسی در نرم‌افزار‌های کاربردی چندان جدی نیست و اکثر این برنامه‌ها اگر محصول شرکت‌های معتبر باشند عملیات شفافی دارند و نمی‌توانند زیاد خطرناک باشند اما در بحث سخت‌افزار نگرانی‌های جدی وجود دارد.

وی افزود: به‌عنوان مثال دوربین‌هایی که در لپ‌تاپ‌ها، تبلت‌ها و تلفن‌های هوشمند تعبیه شده‌اند، می‌توانند از کاربر خود به‌طور پنهانی عکس و حتی فیلم بگیرند و آن را از طریق اینترنت به هرمنبعی که برنامه‌ریزی شده است انتقال دهند. این کارشناس درباره راه‌های پیشگیری از این جاسوسی‌ها گفت: اگر نگاهی واقع‌بینانه به این موضوع داشته باشیم باید بگوییم که با پیشرفت تکنولوژی این جاسوسی‌ها افزایش می‌یابند و تنها راهی که کاربران دارند این است که اطلاعات محرمانه و خصوصی خود را در فضای مجازی ردوبدل نکنند و خود مراقب حریم خصوصی‌شان باشند.