طبقه متوسط غرب، خشمگین از جهانى شدن

 این روزها دو رویداد سیاسى توجه تمام دنیا را به خود جلب كرده؛ حتى در میان اخبار تكان دهنده اى كه از گوشه گوشه دنیا به گوش مى رسد، از توجه رسانه ها نسبت به این دو رویداد كاسته نشده؛ یكى كمپین انتخابات ریاست جمهورى دونالد ترامپ در آمریكا و دیگرى خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا كه از نگاه نشریه گاردین نقاط مشترك زیادى با هم دارند. این نشریه مى نویسد تقریبا نیمى از راى دهندگان بریتانیایى به برگزیت یعنى خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا راى دادند؛ نتیجه اى كه سایه سنگینى را روى سیستم سیاسى و چشم انداز اقتصادى این كشور انداخته است. 

نشریه گاردین نقاط مشترك این دو رویداد را برشمرده و مى گوید: شاید اگر آمریكایى ها با این نقاط آشنا شوند از قدم برداشتن در مسیرى مشابه در ماه نوامبر اجتناب كنند.

نخستین نقطه اشتراك این است؛ هر دو كمپین تا حد زیادى دست كم گرفته شده بودند، به خصوص از سوى متخصصان و آمار و ارقام نهادهاى تحقیقاتى. درست مثل برگزیت كه امكان تحققش از همان ابتدا جدى گرفته نشد، تنها چند نخبه، دموكرات و جمهورىخواه به یك اندازه كمپین ترامپ براى نامزدى ریاست جمهورى آمریكا را جدى گرفتند.

یك شباهت دیگر این است كه هر دو كمپین تا حد زیادى براساس وعده هاى غیرمحتمل و حتى بى معنى شكل گرفتند. در بریتانیا كمپین موافق برگزیت به راى دهندگان وعده داد كه بریتانیا بعد از خروج از اتحادیه مى تواند دسترسى خود به بازار مشترك اتحادیه را حفظ كند و در عین حال ورود كارگران اروپایى به بریتانیا را محدود كند.

آنها همچنین ادعا كردند كه ٣٥٠میلیون پوندى را كه هر هفته به اتحادیه ارسال مى كند، به بخش بحران زده خدمات بهداشتى ملى تخصیص مى دهند.

ظرف چند ساعت بعد از اعلام نتیجه همه پرسى، سران كمپین موافق از موضع خود عقب نشینى كردند و خشم بسیارى از راى دهندگان، به خصوص آنهایى را كه به امید جلوگیرى از ورود مهاجران به كشورشان به برگزیت راى دادند، برانگیختند.

این در حالى است كه وعده غیرمحتمل ترامپ از جمله وعده هاى او مبنى بر ساخت یك دیوار بین ایالات متحده و مكزیك و بازگرداندن مشاغل ساختمانى و تولیدى از آن سوى آب ها هنوز از نگاه بسیارى از راى دهندگان معتبر به نظر مى رسد. 

این نقاط مشترك تنها یك برآیند دارد: راى دهندگان طبقه كارگر و متوسط كه به خاطر پدیده جهانى شدن احساس مى كنند از دنیا عقب مانده اند، خیلى بیشتر از آنچه سران كشورهای شان تصور مى كنند، خشمگین هستند. آنها دیگر تحمل ندارند نادیده گرفته شوند؛ به همین خاطر سران كشورهای شان باید راهى براى رسیدگى به دغدغه هاى آنها پیدا كنند.

جهانى شدن برنده و بازنده دارد. اما یك نظریه بنیادى در علم اقتصاد مى گوید زمانى كه افراد براى مشاركت در تجارت آزاد باشند، اقتصاد به اندازه اى گسترده مى شود كه برندگان غرامت بازندگان را مى دهند.

اما آنهایى كه به جهانى شدن شك دارند، این را یك فرضیه مى دانند نه نظریه. اما موضوع اینجاست كه ما نمى توانیم فرآیند جهانى شدن را به عقب برگردانیم. هرگونه اقدامى در این راستا نه تنها مى تواند به جنگ هاى تجارى با عواقب جدى براى رشد اقتصادى منجر شود، بلكه سطح تجارت دنیا را به ٥٠ سال قبل برمى گرداند. رهبر هیچ كشورى نمى تواند وضعیت اشتغال در صنعت فلز را به سال ١٩٩٦ برگرداند. 

خوشبختانه یك راه حل بهتر وجود دارد. ما مى توانیم جهانى شدن را یك موهبت بدانیم و دست به كارهایى بزنیم كه باخت آنهایى را كه به طور طبیعى بازنده محسوب مى شوند، جبران كنیم.

در ایالات متحده، به عنوان مثال برنامه اى با هدف كمك به آنهایى كه به خاطر تجارت شغل خود را از دست داده اند مى تواند كمكى به اوضاع بكند. برنامه هاى مهم دیگرى مثل كاهش بدهى هاى مالیاتى و بیمه سلامت مى تواند به آنهایى كه به خاطر تجارت، فناورى یا عاملى دیگر شغل خود را از دست داده اند یا به لحاظ اقتصادى عقب مانده اند، كمك كند.

دموكرات ها از جمله باراك اوباما و هیلارى كلینتون از این سیاست ها حمایت مى كنند، اما جمهوریخواهان در جبهه مقابل آنها قرار دارند. احتمال اینكه ترامپ هم دست به چنین اقداماتى نزند حتى با وجود اینكه ادعا مى كند ناجى كارگران خواهد بود بسیار زیاد است.

با این تفاسیر راى دهندگان آمریكایى باید در ماه نوامبر براساس یكى از مهم ترین دغدغه های شان تصمیم گیرى كنند؛ اینكه با كمك به آن دسته از جامعه كه نادیده گرفته شده اند، با حقیقت جهانى شدن مواجه شوند یا مثل بریتانیایى ها كه به برگزیت راى دادند به جنگ دشمن فرضى بروند.