صادرات فرش ایرانی به بزرگ ترین بازار جهانی اش از سر گرفته می شود / صادرات با مانع به آمریکا

صادرات فرش به آمریکا هنوز هم با مانع مواجه است. رضی حاجی آقا میری، عضو هیأت نمایندگان اتاق تهران روز سه شنبه در بیست ودومین نشست هیأت نمایندگان در جلسه ای که محمدجواد ظریف برای گفت وشنود به میان بخش خصوصی آمده بود، از وزیر امورخارجه پرسیده بود، آیا امکان رفع ممنوعیت برای صادرکنندگان و فعالان صنعت فرش دستباف کشور وجود دارد؟ سوالی که به نظر می رسید بند 22 برجام به آن پاسخ داده باشد.

براساس این بند ممنوعیت واردات فرش و صنایع دستی ایران به آمریکا برداشته می شود، موضوعی که با اجرایی شدن برجام باعث شد صادرکنندگان این کالا نفس راحتی بکشند. البته به نظر می رسد کار کمی سخت تر باشد. اما تحریم واردات فرش به آمریکا به تحریم های هسته ای برنمی گردد هرچند که تلاش محمد جواد ظریف باعث شد برداشتن این تحریم ها در بند 22 برجام بیاید.

حاجی آقا میری پیش از این در گفت وگو با «فرصت امروز» آغاز این تحریم را قدیمی تر می داند؛ تحریمی که کم و بیش با انقلاب اسلامی شروع شد. آن روزها سردرآوردن فرش ایرانی از آمریکا چاره ای جز قاچاق نداشت. مکزیک و کانادا کشورهای واسطه بودند که فرش ایرانی از طریق آنها به آمریکا می رفت. بین سال های 2000 تا 2010 تحریم های اعمال شده لغو و صادرات فرش به آمریکا آزاد شد.

بـــه گفته حـــاجی آقــا میری، عضو هیأت مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش با این گشایش صادرکنندگان بسیار تلاش کردند و توانستند بعد از دو دهه به بازار آمریکا وارد شوند وبه دنبال آن هم یک دهه تلاش کردند، تا رقبایی را که جای فرش ایرانی را اشغال کرده بودند از میدان بدر کنند، اما با شروع تحریم ها همه آنچه رشته بودند، پنبه شد و بازار فرش ایران در جهان بسیار آسیب دید و درحالی که صادرکنندگان در حال تلاش برای بازگشت به جایگاه خود بودند تحریم های سال 2010 آنها را ناامید کرد.

با این توصیفات اگرچه مشکلات و موانع صدور فرش ایرانی و سیر نزولی رونق این صنعت از دهه 60 شکل گرفت، اما مصوبه سال 89 کنگره آمریکا مبنی  بر ممنوعیت واردات هرنوع فرش دستباف ایرانی به این کشور به این روند دامن زد و صادرکنندگان را ازپا درآورد.

براساس این مصوبه حتی از طریق کشور سوم هم امکان ورود قالی دستباف ایرانی به آمریکا وجود نداشت و فرش ایرانی به اجبار وارد دوران رکود شد. تحریم های سنگین علیه واردات فرش دستباف ایرانی به آمریکا اعمال شد و قانون ممنوعیت صادرات فرش ایرانی از آمریکا به دیگر کشورها که در اوفک آمده بود مانع از واردات این کالا به آمریکا و صادرات آن به دیگر کشورها شد.

رضی حاجی آقا میری در نشست هیأت نمایندگان گفته بود، براساس همین قانون اگر صادرکننده ای بخواهد در نمایشگاه های فرش در آمریکا شرکت کند، دیگر نمی تواند فرش هایش را به کشور بازگرداند. به این ترتیب موضوعی که به نظر می رسد، ظریف با آمریکایی ها بر سر آن مذاکره کرده و در بند 22 برجام برآن توافق کرده اند، هنوز هم برای صادرکنندگان فرش مشکل ایجاد می کند.

ظریف در پاسخ به این عضو هیأت نمایندگان گفته بود: تجارت فرش دستباف ایرانی خارج از تعهدات برجام است، اما در درون برجام به آن پرداخته شده و آمریکایی ها نمی توانند آن را نقض کنند. او درتوضیحات بیشتری گفت که برای این مسئله چندین نوبت با آنها گفت وگو کرده است و آنها اعلام کرده اند که در خصوص این کالا می توان به صورت موردی مجوزهای لازم را دریافت کرد.

این در حالی است که آمریکا همواره به عنوان بزرگ ترین بازار صادراتی قالی دستباف ایرانی مطرح بوده و تا پیش از تحریم ها سهمی بیش از 30درصد بازار جهانی فرش ایران را در اختیار داشت. به گفته این عضو هیأت مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش، این کالا در بازه زمانی 1362 تا 1367 رقمی معادل یک میلیارد و ۷۰۰میلیون تومان صادرات فرش دستباف را تجربه کرد درحالی که در 10 ماهه امسال به زیر 300میلیون دلار رسیده است.

به گزارش «فرصت امروز»، آمارها در سال های قبل نشان می دهد که پس از برجام صادرات این کالا افزایش یافته است. شهریورماه گذشته رئیس مرکز ملی فرش ایران که گفته بود تا پیش از اجرایی شدن برجام صادرات فرش به آمریکا صفر بوده است، رقم آن را پس از برجام در بهمن ماه سال 1394، 2میلیون دلار و 700هزار دلار و در اسفند ماه سال گذشته 9 میلیون دلار اعلام کرد.

به گفته او، ارزش کل صادرات فرش دستباف کشور در چهار ماه فروردین تا تیرماه امسال 83 میلیون دلار بود و این رقم در مقایسه با مدت زمان مشابه سال قبل 39.5 درصد به لحاظ ارزش رشد داشته که بخشی از آن مربوط به صادرات به آمریکا بوده است. به گفته او، میزان صادرات فرش دستباف به آمریکا در چهار ماه نخست امسال 27میلیون و 600هزار دلار گزارش شده است.

صادرکنندگان فرش ایرانی که نمی توانستند به طور مستقیم کالای شان را به بازار پرفروش آمریکا برسانند و هزینه های بیشتری و بالغ بر 20درصد را متحمل می شدند امیدوارند درپسابرجام آب خوشی از گلوی شان پایین برود.

ارتباط با نویسنده: minoo.galeh@gmail.com