سال نو، وقت خوب شروع

شروع سال نو، اغلب با تصمیم‌های تازه، قول‌های محکم، برنامه‌های جدید و تازه همراه است‌. بررسی اوضاع مالی در سال گذشته و برنامه‌ریزی برای امورمالی سال جدید از مهم‌ترین برنامه‌های مخصوص این زمان است. در خانه‌ها وقت رسیدگی و بررسی مخارج و حساب و کتاب و برنامه‌ریزی مالی برای سال نو می‌رسد‌. شروع سال جدید کم و بیش درهمه جای دنیا، بالارفتن هزینه‌های زندگی را به همراه دارد و مردم به دنبال راهی مناسب‌تر برای پس‌انداز یا سرمایه‌گذاری به منظور درآمد بیشتر هستند‌.

هر سال با استفاده از قـُلک، یا باز کردن حساب پس‌انداز یا انتخاب بیمه عمر مناسب، هرچقدر کم یا ناچیز، باید مبلغی از درآمد را همیشه و بدون بهانه و استثنا پس‌انداز کرد‌. متاسفانه و به اشتباه، بسیاری «سرمایه‌گذاری» را جایگزین مناسبی برای «پس‌انداز» می‌دانند اما در پایان مدت مورد نظر، خواسته آنها با واقعیت موجود تفاوت داشته، نتیجه دلخواه را نگرفته‌اند، ضرر کرده یا اصل سرمایه و گاهی تمام پس‌انداز خود را یکجا از دست داده یا ممکن است مقروض هم بشوند‌. سرمایه‌گذاری به شانس، دانش، دقت، تجربه و مهارت نیاز دارد. سرمایه‌گذاری کوتاه یا بلند‌مدت، مثل خرید سکه یا سهام، خرید و فروش خودرو یا خرید ملک همگی مثل هر تجارت دیگری می‌تواند سودآور باشد یا منجر به ضررسرمایه‌گذار شود‌، اما هدف از پس‌انداز تجارت و درآمدزایی نیست‌. 

یک اشتباه رایج این است که بعضی عقیده دارند: حقوق ما کفاف هزینه‌های زندگی را هم نمی‌دهد، چطور پول پس‌انداز کنیم؟ یا پس‌انداز در بانک با مقایسه نرخ بهره با نرخ بالای تورم، کاری بی‌فایده است‌. باید پول را به کالا یا سرمایه تبدیل کنیم تا لااقل اگر سود نمی‌کنیم، ارزش پول را حفظ کنیم‌. اما تنها در صورتی که پولی جمع شده باشد، می‌توان به‌عنوان سرمایه‌گذاری، مثلا یک سکه طلا خرید و از پس‌انداز خود برای سرمایه‌گذاری استفاده کرد‌. برای آینده بچه‌ها هم، با هر حداقل پولی می‌شود حساب پس‌انداز طولانی‌مدت باز کرده و با استفاده از روش جمع شدن سودِ سود پول (سودمرکب) برای آنها مبلغی را پس‌انداز کرد‌.

یک اشتباه رایج قشر کم‌درآمد آن است که چون درآمد خود را کم و ناچیز می‌بینند، در پی به‌دست آوردن رضایت سطحی و زودگذر خود، پس‌انداز نکرده و تمام درآمد ماهانه یا دستمزد روزانه خود را خرج می‌کنند‌. وقتی یک کالای لوکس یا غیرضروری را حتی بسیار ارزان می‌خریم، درواقع پول کم خود را با خوشحالی به یک تاجر ثروتمند تقدیم کرده و چون امثال ما زیاد هستند، چند ماه بعد آنها با پورش به ویلای خود می‌روند و ما با اتوبوس به سرکار‌. سرمایه‌گذاری برای کسانی سود‌آور است که پس‌انداز تقریبا شش ماه زندگی خود را کنار گذاشته باشند و بدون نگرانی از تهدید زمان، منتظر سوددهی سرمایه خود درزمان مناسب بمانند‌. به خرید کالاهای بی‌مصرف و غیر‌ضروری یا غذاهای بدمزه یا بی‌کیفیت اما گرانی که بیرون از خانه خورده‌اید نگاه کنید‌. صحبت از آنچه مفید و خوب بوده نیست، تنها با صداقت یکبار حساب کنید چقدر از درآمد شما در سال گذشته پس‌انداز نشده اما بیهوده یا به اشتباه خرج شده است‌. ثابت شده در همه جای دنیا، قشر کم‌درآمد بی‌دقت‌تر پول خرج می‌کنند و از اوضاع مالی خود تا رسیدن به مرز بحران بی‌خبرهستند‌.

هیچ تاجر یا شخص ثروتمندی حاضر نیست حتی یک ریـال یا یک سنت بیشتر بابت خدمات دریافت نشده یا بالا‌تراز ارزش واقعی یک کالا بهایی را بپردازد‌. ثروتمندان دائم و بادقت جست‌وجو می‌کنند که کجا چه خدمات بهتر اما ارزان‌تری وجود دارد و در هر لحظه حساب موجودی خود را می‌دانند‌. مدیریت امورمالی و پس‌انداز و صرفه‌جویی همیشه نشانه‌ای از خسیس بودن نیست‌. برای شرکت درهر «سرمایه‌گذاری» قدم اول، در همه جای دنیا و در هر شرایط اقتصادی «پس‌انداز» است و چه وقتی مناسب‌تر از شروع سال نو؟

* روزنامه نگار و جهانگرد