زیر آبی رفتن موسسات مالی و اعتباری غیر‌مجاز!

در حالی رفتار بانک‌ها حداقل در مدت‌زمان گذشته از ابلاغ بخشنامه کاهش نرخ سود بانکی، نشان می‌دهد که نسبت به گذشته جدیت بیشتری برای اعمال سودهای جدید داشته و به گفته خودشان برخورد بانک مرکزی اجازه انحراف را به آنها نمی‌دهد که با وجود چنین فضای سنگینی، موسسات مالی و اعتباری غیر‌مجاز راه فرار خود از قوانین را پیدا می‌کنند. به گزارش ایسنا، حدود یک هفته از ابلاغ دستورالعمل مصوب شورای پول و اعتبار مبنی بر کاهش نرخ سود بانکی از 22درصد سالانه به 20 درصد می‌گذرد که سرکشی به شعب بانک‌ها نشان از برقراری نظم قابل ملاحظه‌ای حداقل در ابتدای ابلاغ بخشنامه است.

در حال حاضر در شعب مورد مراجعه بانک‌های بزرگ و کوچک، دولتی و خصوصی خبری از سودهای خلاف دستورالعمل بانک مرکزی نیست و حداکثر سود اعلامی به متقاضی سپرده‌گذاری همان 20 درصد است و حتی برای مبالغ کلان هم شرایط ویژه‌ای قائل نشده و به‌ظاهر نهایت همراهی بانک‌ها با مشتریان پرداخت سود سالانه 20 درصدی است که امکان پرداخت آن بعد از یک ماه نیز وجود دارد. همچنین سودهای سپرده کمتر از یک سال نیز اغلب مانند گذشته بوده و با اندک تغییری اکنون برای سپرده روزشمار 10درصد، سه ماهه 14درصد، شش ماهه 16و 9 ماهه 18 درصد پرداخت می‌شود.

این در حالی است که بانکی‌ها با رد تقاضا برای باز کردن حساب سپرده با شرایط ویژه و پرداخت سود بالاتر مانند سال گذشته که بعد از کاهش نرخ سود انجام می‌دادند، عنوان می‌کنند که این بار بانک مرکزی و دولت در مقابل تخلفات، واکنش شدیدی خواهد داشت و با خاطیان برخورد خواهد کرد، بنابراین حداقل تا چند ماه پیش‌رو شرایط ویژه‌ای نخواهیم داشت. اما در وضعیتی که جو حاکم بر شبکه بانکی نسبت به گذشته تا حدودی تغییر کرده و حداقل ترجیح می‌دهند مدتی نرخ‌های سود مصوب را به مشتریان خود پیشنهاد کنند، کافی است که مشتری از بانکی برای دریافت سود بالا ناامید شده و وارد موسسات اعتباری شود.

اگرچه موسسات اعتباری مجاز تحت نظارت بانک مرکزی هم فعلا نرخ‌های سود خود را با دستورالعمل بانک مرکزی منطبق کرده‌اند، اما موسسات غیر‌مجاز و جالب‌تر آنهایی که در زمره دریافت مجوز بانک مرکزی قرار دارند و بارها عنوان شده که به‌زودی تحت نظارت قرار خواهند گرفت، از سایرین متخلف‌ترند. یکی از این موسسات که خیلی هم خلوت بوده و بیشتر شبیه شعب تعطیل شده است با استقبال از مشتری لیستی از طرح‌های مختلف پرسود را برای وی رونمایی می‌کند. سود روز شمار 20 درصد و سالانه 24 درصد نخستین پیشنهاد است که برای سپرده 30 هزار تومانی به بالا پرداخت شده و حتی کف میلیونی هم ندارد. مسئول شعبه‌ عنوان می‌کند که تا یک هفته پیش سودهای روزشمار ما تا 26درصد هم بود، اما با کاهش نرخ‌ها و فشاری که بانک مرکزی داشته ناچاریم مدتی سودها را تغییر دهیم، اما تا یکی دو ماه آینده که برخوردها عادی‌تر و فشار بر موسسات کمتر شود قول سود روزشمار 24 درصد و سالانه 28 درصد را هم می‌دهیم.

در عین حال که چندین طرح را جهت ترغیب متقاضی برای باز کردن حساب و کشاندن سرمایه به شعب خود مطرح کرده و مشتری را حتی با علم بر غیر‌مجاز بودن موسسه خاطی و عواقب ناشی از سرمایه‌گذاری در آن وسوسه می‌کنند. موسسه غیر‌مجاز دیگری که حساب سود روزشمار 25 درصد آنها نیز همچنان باز بود اعلام می‌کند که سریع‌تر برای سپرده‌گذاری اقدام کنید که ممکن است در روزهای پیش‌رو ناچار به کاهش نرخ سود باشیم! سرپیچی موسسات اعتباری غیرمجاز از دستورالعمل بانک مرکزی که با توجه به مقررات موجود و نبودن اختیار تام برای برخورد با موسساتی که تحت نظارت این بانک نیستند، همان دغدغه‌ای بود که نه‌تنها رییس‌کل بانک مرکزی بلکه مدیران عامل بانک‌ها و کارشناسان بانکی بارها نسبت به آن هشدار داده بودند.

در این رابطه عنوان می‌شد تا زمانی که موسسات اعتباری به‌ویژه غیر‌مجازها آزادانه در شبکه بانکی فعالیت کرده و سودهای غیر‌منطقی پرداخت می‌کنند نظم کاملی در اجرای سود بانکی حتی در صورت کاهش مجدد برقرار نخواهد شد چراکه با کاهش نرخ سود در بانک‌ها پرداخت سودهای کلان در موسسات، مشتریان را جذب آنها می‌کند و هزاران میلیارد را مانند سال گذشته و بعد از کاهش نرخ سود بانکی از بانک‌ها خارج کرده و به سمت آنها سوق می‌دهد. بنابراین در حال حاضر شواهد حاکی از حرکات انحرافی موسسات از مصوبه شورای پول و اعتبار بوده و تجربه گذشته نشان می‌دهد که در صورت ادامه این روند در چند ماه آینده و با خروج احتمالی سرمایه از بانک‌ها به سمت موسسات، بانکی‌ها نیز ترجیح خواهند داد به این رقابت مخرب وارد شده و برای حفظ منابع، طرح‌های ویژه سپرده با سودهای جذاب، تعریف کنند.