زود، تند، سریع! آنلاین بخرید

دنیا با سرعت زیادی به سمت همه‌گیر شدن تجارت الکترونیکی حرکت می‌کند. هرچه سرعت اینترنت در کشورها سریع‌تر باشد، تراکنش‌های مالی آسان‌تر و با شیوه‌های متنوع‌تری صورت می‌گیرند. سایت‌های مشهوری مثل «آمازون» (Amazon) یا «ای بی» (Ebay) شهرت جهانی پیداکرده‌اند و نقل‌وانتقال‌های بورس، شرکت در حراجی‌های بزرگ دنیا یا انواع مبادلات تجاری بین‌المللی در حال حاضر بدون خدمات آنلاین قابل‌تصور نیستند، امروزه کمتر از اسکناس استفاده می‌شود و پول الکترونیکی و کارت‌ها و خدمات بانکی آنلاین جایگزین و متداول شده‌اند.

از بزرگ‌ترین محاسن خدمات و تجارت الکترونیکی می‌توان به‌صرفه‌جویی در مصرف کاغذ، سرعت ‌بالای انتقال پول و صرفه‌جویی در رفت‌و‌آمد‌های درون‌شهری اشاره کرد، در بسیاری از شرکت‌های تبلیغاتی یا تولیدی، در هزینه‌های چاپ کاتالوگ و بروشور همچنین زمان انجام گرفتن یک معامله صرفه‌جویی زیادی می‌شود.

متأسفانه در ایران هنوزهم عده زیادی به سیستم‌های آنلاین اعتماد ندارند و مثال‌های فراوانی از صفحه حوادث روزنامه می‌آورند که چطور پول افراد مختلف به‌صورت آنلاین دزدیده‌شده و پول از حساب‌شان کم شده اما هرگز کالا را دریافت نکرده‌اند یا روش‌های دیگری که چطور اطلاعات حساب بانکی یا کارت‌های اعتباری که مشتری دریک سایت برای خرید آنلاین وارد کرده، مورد سوءاستفاده قرارگرفته و مورد دستبردهای دیجیتالی واقع‌شده‌اند.

تمام این حوادث به نوع دیگری وقتی از سیستم‌های دیجیتالی هنوز استفاده نمی‌شد در دنیا اتفاق می‌افتاد. در واقع از هر ابزاری در جهان می‌توان استفاده یا سوءاستفاده کرد. در ایران برای خرید آنلاین باید توجه داشت که صفحه (سایت) موردنظر دارای نشانه (لوگوی) «نماد اعتماد الکترونیکی» ایران باشد. درکشورهای دیگر هم علامت‌های مخصوصی برای اعتبار دادن به صفحه‌های رسمی وجود دارد. با قبول خرید از صفحه‌ای که مورد تأیید یک کشور نیست، ریسک مورد سوءاستفاده قرارگرفتن چند برابر بیشتر خواهد شد.

توجه به گواهی « SSL » شروع آدرس (URL)« https » نشانه‌های اولیه و ابتدایی از امن بودن صفحه برای تراکنش‌های مالی است. به‌خصوص در صفحه‌های غیر‌ایرانی، ریختن پول به‌صورت مستقیم به شماره‌حساب شخصی عملی غلط و پرریسک است. تقریباً درهرصفحه اینترنتی که امکان تراکنش مالی را در اختیار بازدیدکننده خود قرارمی دهد، امکان پرداخت از طریق پی‌پال (PayPal) یا کارت‌های اعتباری معتبر (مَستر، ویزا. . .) وجود دارد.

هر سایتی که امکان فروش آنلاین درآن وجود دارد باید اطلاعات کاملی از صاحب صفحه و شماره ثبت و همچنین اطلاعاتی مثل آدرس ایمیل غیرشخصی یا شماره تلفن یا ارتباط مستقیم آنلاین با مشتری داشته باشد. همچنین هزینه حمل‌ونقل یا خدمات پستی به‌طور دقیق نوشته‌شده باشد و نحوه دریافت پول و گارانتی، شرایط برگشت کالای خریداری ‌شده یا نحوه پس فرستادن و تعویض کالا باید به‌طور واضح نوشته‌شده باشد. اگر از لینک یک تبلیغ که برای شما ایمیل شده قصد خرید کالایی دارید، باید توجه کنید که بعد از کلیک کردن روی لینک، صفحه به‌صورت مجازی باز نشده و آدرس سایت موردنظر روی صفحه اصلی مرورگر شما باشد.

باید قبل ازهر تراکنش مالی و به‌خصوص خرید آنلاین از قوانین پست یا خریدوفروش آنلاین محل زندگی خود باخبر باشید. برای مثال پول گرفتن در ازای نوشتن پایان‌نامه ممنوع است هیچ کجای دنیا، خرید مواد مخدر از طریق آنلاین کاری قانونی نیست یا در تمام کشورها، اداره پست بسته حاوی مواد منفجره را حمل نمی‌کند. پس اگر کسی آن را به‌صورت آنلاین خرید و پول هم از حساب او برداشته شد و فروشنده هم کالا را پست کند، تقریباً باید مطمئن بود که کالا به دست خریدار نمی‌رسد! 

در کسب‌وکار و تجارت و خرید فروش آنلاین بیشتر قوانین تجارت مثل دریافت رسید یا مهر و امضای معتبر یا مالیات و گمرک اعمال می‌شود و آنچه در وقت خریدوفروش ممنوع یا مرسوم است، عیناً شامل فعالیت‌های آنلاین هم می‌شود.

* روزنامه نگار و جهانگرد