رهبران مدیر

امروزه مفاهیم بسیار زیادی توسط افراد به صورت غلط به کار گرفته می شود. شاید در نگاه نخست این امر ایراد چندان مهمی به نظر نرسد، با این حال اندکی تامل نشان خواهد داد که این موضوع چه فاجعه بزرگی را در پی دارد. تعاریفی که اشتباه یا جابه جا استفاده می شوند، در هنگام عمل دردسرهای بسیاری را برای افراد به بار خواهند آورد.

دو نوع از مهم ترین مفاهیمی که در دنیای کسب وکار و کارآفرینی با یکدیگر هم معنا انگاشته شده و به جای هم استفاده می شوند، مدیریت و رهبری است. از نقطه نظر تخصصی، رهبری و مدیریت دو تعریف جداگانه داشته و تصدی چنین جایگاه هایی نیازمند مهارت و دانش متفاوت است. بر همین اساس در مقام مدیرعامل یک شرکت باید انتخاب کنید که می خواهید رهبر برندتان باشید یا صرفا به مدیریتش بپردازید.

صرف نظر از تمایز میان رهبری و مدیریت، سازمان ها به مدیرعامل هایی میان این دو مفهوم هم نیاز دارند. به عبارت ساده، حد وسط میان مدیریت و رهبری در بسیاری از سازمان ها و نهادها  (خصوصی و دولتی) مورد نیاز است. با این حال نباید تصور کرد که مفهوم رهبر-مدیر تنها متعلق به مدیرعامل هایی با ویژگی ها و مهارت های خاص است.

در واقع در همه سطوح یک سازمان، افراد می توانند رهبر-مدیر خطاب شوند. یک نمونه ساده در این مورد کارمندانی هستند که در برخی مواقع از آنها خواسته می شود تا هدایت یک پروژه را برعهده بگیرند. چنین کارمندانی آشکارا می توانند در دسته بندی رهبر-مدیر قرار گیرند.

ایده

جان کوتر، استاد دانشگاه هاروارد و نویسنده صاحب نظر در زمینه رهبری تجاری، عقیده خاصی در مورد تفاوت میان رهبری و مدیریت دارد. در واقع کوتر معتقد است درحالی که مدیریت عمدتا به معنای تکمیل فرآیندهای جاری به صورت مناسب به همراه کاهش خطر است، رهبری در مورد تغییر سازوکارهای موجود است. این تغییر سازوکارهای به طور طبیعی دربرگیرنده میزانی از خطر نیز است.

بر همین اساس مردم می توانند در تمام کارهای روزانه شان در مقام یک مدیر عمل کرده و فعالیت های خود را به طور مناسب، دقیق و با کمترین میزان خطر انجام دهند. با این حال به منظور تبدیل شدن به یک رهبر در زمینه کارهای روزانه و سطوح بالاتر، نیاز به خلاقیت و ابتکار عمل است. به این ترتیب رهبر قادر خواهد بود ساختار و نظم موجود را تغییر داده و راه های جدید و آزموده نشده را ابداع یا کشف کند.

همانطور که کوتر بیان کرده است:«مدیریت دربرگیرنده یک فرآیند تولیدی، منظم و طولانی مدت است. به همین دلیل انتظار اصلی از مدیر یک مجموعه سازمان دهی فعالیت های شرکت به صورت مناسب و با کمترین خطر ممکن است. با این حال رهبری نسبت به مدیریت کاملا وضعیت و تعریف متفاوتی دارد. در واقع در رهبری فرد در جست وجوی دیدگاه جدید است. دستیابی به دیدگاه جدید نیازمند انرژی، روحیه و دانش تخصصی است.

این راه های جدید می تواند به منظور دستیابی به اهداف متنوعی طراحی شوند. با این حال نکته مهم در آنها استفاده از قدرت تاثیرگذاری به جای اجبار است.

رهبر باید بتواند به منظور بهره گیری از کارمندان، به جای عنصر اجبار بر بنیادی ترین نیازهای انسان تکیه کند. این نیاز که رهبر باید بر آن تاثیر بگذارد، نیاز به قانع و توجیه شدن است. چنین تمیزی میان مدیریت و رهبری شاید در وهله نخست محل تردید باشد، با این حال در زمینه رهبری نیاز به توجیه مخاطب بسیار بیشتر از مدیریت حس می شود.»

کوتر در ادامه سخنان خود اشاره می کند که تفاوت میان رهبری و مدیریت لزوما به معنای دسته بندی افراد در این دو گروه نیست. در واقع بسیاری از سازمان ها نیازمند هر دو ویژگی یاد شده در مدیرعامل های خود هستند.

یک سازمان همراه با رهبری عالی به نتایج فوق العاده ای دست خواهد یافت اما اگر در همین شرکت بخش مدیریتی کار ضعیف باشد، جنبه رهبری شرکت نیز دچار تغییر شده و از ناکارآمدی بخش مدیریتی تاثیر خواهد پذیرفت. البته باید توجه داشت که صورت عکس این ماجرا نیز در سازمان هایی با مدیریت مناسب و رهبری ضعیف وجود دارد. شاید علت شکست بسیاری از استارتاپ  های حوزه کارآفرینی هم عدم توجه مناسب به این موضوع باشد.

آنچه در عمل باید انجام دهید

-به یاد داشته باشید که مدیریت و رهبری دو مفهوم متفاوت هستند.

-هدف اصلی در مدیریت کسب بالاترین کیفیت کاری و کاهش خطرهای احتمالی است. با این حال هدف اصلی در رهبری ارائه راهکارهای نوین است.