رفتار حرفه‌ ای در محیط کسب‌ و کار

در به‌کار‌گیری فنون علوم رفتاری باید به خاطر داشت که علوم رفتاری کاربردی، جزو علوم تجربی دقیق مانند فیزیک، شیمی و بیولوژی نیست و در مدیریت هیچ اصل یا حقیقت کلی وجود ندارد. رفتار فرد هیچ‌گاه صددرصد قابل پیش‌بینی نیست. آنچه علوم رفتاری ارائه می‌کند راه‌هایی برای افزایش نسبی تأثیر فرد بر دیگران است. به عبارت دیگر، علوم رفتاری علوم احتمالات است. مقوله رفتار دارای جزییات بسیاری است و در شاخه‌های مختلفی بررسی می‌شود. موضوعی که در اینجا مدنظر هست، در واقع بیان اهمیت رفتارهایی است که در محیط کار یک فرد را حرفه‌ای جلوه می‌دهد و فرد دیگر را مبتدی.

محیط کسب‌وکار محیطی است که در آن افراد را بر مبناهای مختلفی ارزیابی می‌کنند؛ حالا یا برای معامله یا شراکت، مشاوره، استخدام و... یکی از مبناهای ارزیابی افراد نوع رفتاری است که هر فرد در مواجهه با شرایط مختلف از خود بروز می‌دهد که این در آینده شغلی فرد و سازمان بسیار مؤثر است. شاید بسیاری از نکات علوم رفتار حرفه‌ای تکراری یا حتی ساده به نظر برسند ولی همین نکات ساده نقش مهمی در ارتباطات ما در محیط کاری و رعایت آنها تغییرات بزرگی به همراه دارد.

توانایی‌های رفتار حرفه‌ای را می‌توان شامل موارد زیر دانست:

آداب کار گروهی، نحوه عکس‌العمل به رفتار دیگر همکاران (مدیران، زیردستان و افراد هم رده)، آداب و رفتار ارتباط حضوری، نوع لباس، نحوه مواجهه با مشکلات و نحوه بیان مشکلات
آداب و رفتار شرکت در جلسات رسمی و غیر‌رسمی
آداب نوشتن، ارسال ایمیل، نامه‌های اداری یا ارتباطات غیر‌حضوری
نحوه ارائه‌های تخصصی و عمومی
نحوه شرکت در جلسات مصاحبه کاری
نحوه ارتباط با افراد خارج سازمانی و... .

برای حرفه‌ای شدن و حرفه‌ای ماندن باید به کسب و به‌روز‌رسانی دانش و اطلاعات تخصصی بپردازید، در دوره‌های آموزشی شرکت داشته باشید، استانداردهای اخلاقی و عملکردی محیط کار را رعایت و به آن عمل کنید، مسئولیت‌پذیر باشید، ارتباطات خارج از سازمانی مفید و مؤثری ایجاد و تقویت کنید، برای دیگران ارزش و احترام قائل شوید و به زمان خود و دیگران اهمیت دهید. این طور نیست که فرد حرفه‌ای فرد ایده‌آلی باشد که تمامی جوانب مثبت در وی وجود دارد. هر فردی ممکن است اشتباه کند و این عذرخواهی بعد اشتباه است که به فرد و رفتار او هویت می‌بخشد. گاهی در محیط کار در پاره‌ای از مسائل نیاز به کمک داریم می‌توانیم با اعتماد به نفس در خواست کمک کنیم و اگر زمانی احساس کردیم فردی نیاز به کمک دارد بدون اصرار، به او پیشنهاد کمک بدهیم. 

حرفه‌ای بودن یعنی جلب اعتماد دیگران نه جلب توجه با رفتارهایی که می‌شود اسمشان را «جلف» گذاشت و شخصیت حرفه‌ای با این رفتارها اصلاً سنخیتی ندارد. خوشمزگی شاید برای چند لحظه توجه دیگران را جلب کند اما در بلند‌مدت به ضررتان است. تأیید ظاهری رفتارهای ما توسط دیگران به معنای درست بودن آنها نیست؛ دلیل این امر می‌تواند این باشد گاهی ضرری از رفتار شما احساس نمی‌کنند یا خیلی بدتر ته دل‌شان می‌خندند که چطور اعتبار حرفه‌ای خود را برای یک لحظه لذت چند دقیقه‌ای خرج و نابود می‌کنید.

افرادی که در محیط کاری با آنها تعامل دارید ممکن است نسبت به رفتار شما بی‌تفاوت باشند، اما این به معنای رضایت نیست. شاید امیدوار هستند که طی زمان راه خود را پیدا کنید یا خیلی بدتر از آن از شما ناامید شده‌اند و به فکر همکاری مقطعی با شما هستند و نه درازمدت. چیزی که مهم است این است که رفتار حرفه‌ای به ما تعالی می‌بخشد و باعث می‌شود در مقابل دیگران مورد تأیید واقع شویم. در جمع خانواده و دوستان و محیط کار محبوبیت بیشتری کسب کنیم و در نتیجه احساس خوب و خوشبختی داشته باشیم که این مزایا به نوبه خود سرمایه بزرگی محسوب می‌شود.