بررسی یافته های تحقیق مؤسسه استاندارد اندپورز درباره دانش مالی در دنیا / دنیا سواد مالی دارد اما کم دارد

بنیاد فینرا، شرکتی نیمه خصوصی که ضوابط دلال ها و وال استریت را تعیین می کند، تحقیقی انجام داده که نشان می دهد دو سوم آمریکایی ها از جمله سفیدپوست ها، سیاه پوست ها، لاتین ها و سایر قشرهای جامعه سواد مالی ندارند؛ یعنی نه می دانند نرخ بهره وام را چطور باید محاسبه کنند، نه از اوراق قرضه و سهام چیزی سر در می آورند و با اینکه یک رکود اقتصادی سنگین و طولانی را پشت سرگذاشته اند، دقیقا نمی  دانند به وقت بحران چطور باید هزینه های خود را مدیریت کنند.

به همین خاطر یا همیشه به بانک ها و مؤسسه های مالی مقروض هستند یا صرفاً به دنبال راهی برای گذران زندگی. دولت هم هنوز نتوانسته راهکاری مناسب برای بالا بردن سطح آگاهی آنها پیدا کند و بسیاری از تحلیلگران اقتصادی حتی مطمئن نیستند که آیا داشتن سواد مالی شهروندان آمریکایی را از وضعیت موجود نجات می دهد یا نه.

نشریه کریستین ساینس مانیتور می نویسد: سواد مالی در سراسر دنیا می تواند نقش مهمی را در شکوفایی اقتصادی کشورها ایفا کند. لازم است که مردم مفاهیم بنیادی چون پس انداز کردن، قرض گرفتن، وام و بهره را بشناسند تا بتوانند برای بهبود وضعیت مالی خودشان دست به تصمیم گیری درست بزنند. اما دنیا هم درست به اندازه آمریکا از فقدان سواد مالی رنج می برد.

آخرین آماری که در رابطه با میزان سواد مالی جهانی منتشر شده به اواخر سال گذشته میلادی برمی گردد. مرکز تحقیقاتی گالوپ براساس اطلاعاتی که از سازمان آمریکایی اعتبارسنجی استاندارد  اندپورز دریافت کرده، می گوید دو سوم بزرگسالان دنیا، با تفاوت فاحش میان زنان و مردان، به لحاظ اقتصادی بی سواد هستند. (35 درصد مردهای دنیا در مقابل 30 درصد زن های دنیا سواد مالی ندارند.)

این ها نتایج تحقیقی است که استاندارد  اندپورز در سال 2014 با حضور بیش از 150 هزار بزرگسال در 148 کشور دنیا انجام داد. شرکت کنندگان باید به چند سؤال درباره مفاهیم بنیادی اقتصادی از جمله تنوع ریسک، تورم و بهره مرکب پاسخ دهند تا میزان سواد مالی شان مورد سنجش قرار گیرد.(تنوع  ریسک یک اصطلاح مالی است و به کنشی از سرمایه گذاران گفته می شود که با خرید سبد سهام دارایی هایی که همبستگی پایینی دارند، خطرپذیری را کاهش می دهند و بهره مرکب، بهره ای است که در آن میزان بهره به اصل سرمایه اضافه می شود و در نوبت های بعدی علاوه بر اصل سرمایه گذاری، به بهره نیز بهره تعلق می گیرد.) اگر شرکت کنندگان موفق می شدند که به سه سؤال از چهار سؤال تحقیق پاسخ درست دهند، به لحاظ اقتصادی باسواد محسوب می شدند.

اطلاعات از طریق گالوپ جمع آوری شد و محققان گروه توسعه تحقیقاتی بانک جهانی و مرکز سواد مالی جهانی در دانشگاه جورج واشنگتن تحلیل ها را انجام دادند. یافته های این تحقیق بزرگ ترین و جامع ترین ارزیابی جهانی از سواد مالی در دنیا تا به امروز محسوب می شود.

کشورهای اسکاندیناوی بالاترین نرخ سواد مالی را در سراسر دنیا دارند؛ نروژ، دانمارک و سوئد هر یک با 71 درصد سواد مالی رتبه نخست فهرست سواد مالی جهانی را در میان کشورهایی که بیشترین میزان سواد مالی را دارند، به خود اختصاص داده اند. کانادا با 68 درصد، بریتانیا با 67 درصد، هلند با 66 درصد و آلمان هم با 66 درصد از جمله کشورهایی هستند که بیشترین میزان سواد مالی را در میان جمعیت بزرگسال خود در دنیا دارند.

از میان کشورهایی که کمترین میزان سواد مالی را در دنیا دارند، یمن با 13 درصد، آلبانی با 14 درصد و افغانستان هم با 14 درصد رتبه های نخست فهرست را به خود اختصاص داده  اند؛ یعنی از هر هفت بزرگسال در این کشورها یک نفر سواد مالی دارد.

از میان اقتصادهای بزرگ دنیا که سیستم دولتی دموکراتیک دارند و با عنوان کشورهای گروه هفت شناخته می شوند، ایتالیا با 37 درصد کمترین میزان سواد مالی و کانادا با 68 درصد بیشترین میزان سواد مالی را در میان جمعیت بزرگسال خود دارد.

اختلاف میزان سواد مالی در میان زن ها و مردها در بیشتر کشورها به چشم می خورد، حتی در کشورهای توسعه یافته. به عنوان مثال در ایالات متحده مردها با 10 امتیاز بیشتر از زن ها سواد مالی دارند. در این کشور 57 درصد جمعیت بزرگسال سواد مالی دارند و در سطح جهانی هم به این لحاظ رتبه چهاردهم را به خود اختصاص داده است. آمریکایی ها درک درستی از بهره مرکب ندارند؛ در تحقیق استاندارد  اندپورز، حتی در میان آنهایی که صاحب کارت اعتباری بودند، تنها یک سوم شرکت کنندگان توانستند به سؤالات مربوط به بهره مرکب پاسخ درست بدهند.

نتایج این تحقیق به طور کلی نشان می  دهد که بخش زیادی از مردم دنیا سواد مالی ندارند؛ حتی در مناطقی که اکثر ساکنانش به لحاظ مالی باسواد محسوب می شوند، هنوز حجم قابل توجهی از جمعیت بی سواد هستند.

***

بخشی از پرسش نامه مؤسسه استاندارد  اند پورز

تنوع ریسک

تصور کنید شما قدری پول دارید؛ آیا آن را صرف یک تجارت یا سرمایه گذاری می کنید یا چند تجارت و چند سرمایه گذاری؟

تورم

تصور کنید طی 10 سال آینده قیمت  چیزهایی که می خرید، دو برابر شود. اگر درآمد شما هم دو برابر شود، آیا قدرت خرید شما نسبت به امروز کمتر می شود، بیشتر می شود یا ثابت می ماند؟

بهره مرکب

تصور کنید پول تان را به مدت دو سال در بانک  می گذارید و بانک قبول می کند که سالانه 15 درصد به حساب شما اضافه کند. آیا بانک در سال دوم پول بیشتری را نسبت به سال اول به حساب شما اضافه می کند یا در هر دو سال مبلغی یکسان را به آن می افزاید؟