تلویزیون اینترنتی امسال هم نمی‌رسد

گرچه فناوری تلویزیون اینترنتی (IPTV) در دنیا موضوع چندان جدیدی نیست و بسیاری از کشور‌های پیشرفته، در حال توسعه و حتی جهان سومی چند سالی است که از آن بهره می‌برند، اما این موضوع در کشور ما هفت،‌‌هشت سالی می‌شود که در گام اول راه‌اندازی؛ یعنی ارائه مجوز به شرکت‌های خصوصی بازمانده است. برخی از کارشناسان مشکل عدم راه‌اندازی نخستین تلویزیون اینترنتی در کشور را نبود متولی و مرجعی مشخص برای نظارت بر محتویات آن دانسته‌اند و معتقدند که کشمکش‌های بین سه نهاد وزارت ارتباطات، وزارت ارشاد و سازمان صدا و سیما بر سر مستولی شدن بر این پروژه، اجرای آن را تا به امروز به تعویق انداخته است.

حدود سه ماه پیش سازمان صدا و سیما شمشیر را از رو بست و اعلام کرد که به پنج شرکت مجوز ارائه راه‌اندازی تلویزیون اینترنتی را داده است. مهدی اخوان بهابادی، قائم‌مقام سازمان صدا و سیما گفته بود: «در آینده نزدیک عمده ترافیک شبکه‌های ارتباطی را خدمات تصویری به خود اختصاص خواهد داد. بر این اساس صدا و سیما نیز به‌عنوان متولی فراگیر صوت و تصویر در کشور، تعامل و همکاری جدیدی را در قالب اجرای پروژه تلویزیون اینترنتی آغاز کرده است.

قائم مقام سازمان صداوسیما در امور فناوری و رسانه‌های نوین تاکید کرده بود: «با دریافت این مجوز از سوی سازمان صدا و سیما، شرکت‌های ارائه‌دهنده این خدمات نیازی به دریافت مجوز از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و نیز وزارت ارشاد برای ارائه این خدمات ندارند. طبیعتا شرکت‌هایی که مجوز این خدمات را دریافت کرده‌اند اما خود به‌صورت مستقل دارای شبکه ارتباطی نیستند باید در قالب قرارداد همکاری با بخش ارتباطی کشور، از ظرفیت‌های اپراتورهای ارتباطی کشور برای ارائه خدمات و تامین نیازها بهره ببرند.»

اینجا بود که وزیر ارتباطات و فناوری ارتباطات سکوت خود را شکست و اعلام کرد: «آنچه مربوط به پخش برنامه‌های تلویزیونی و محتوا است، مربوط به سازمان صدا و سیما می‌شود و این سازمان تنها می‌تواند رگولاتور محتوای برنامه‌های تولید شده خود باشد.» محمود واعظی در مورد واگذاری مجوز ارائه خدمات تلویزیون اینترنتی توسط سازمان صدا‌و‌سیما به پنج اپراتور گفته بود: «ارائه خدمات IPTV، IPmedia و ویدئوی درخواستی به دلیل وابستگی به شبکه‌های ارتباطی باید با مجوز وزارت ارتباطات انجام شود. قانون موضوع پخش برنامه‌ها و ارتباطات را در دو تعریف کاملا استاندارد ارائه کرده است و براساس این قانون تنها پخش برنامه‌های تلویزیونی و محتوای برنامه‌ها در اختیار سازمان صداوسیما است و اگر این موضوع بخواهد وارد شبکه ارتباطات کشور شود باید از ضوابط این وزارتخانه پیروی کند.»

به گفته وی «فضای فرکانسی کشور در مالکیت حاکمیت است و براساس قانون اختیار بهره‌برداری از این فضای فرکانسی در اختیار سازمان‌هایی قرار گرفته است و این سازمان‌ها به هیچ عنوان حق واگذاری این فضای فرکانسی را به شخص ثالث ندارند.» در بین این کشمکش‌ها مرکز ملی فضای مجازی کشور با پا درمیانی خود هر دو طرف را به خویشتن‌داری دعوت کرد و از این دو نهاد خواست با بررسی‌ها و تعاملات بیشتر این مشکل را به‌زودی بر طرف کنند. در‌حالی‌که هنوز متولی یا متولیان اصلی این پروژه مشخص نشده‌اند یکی از شرکت‌هایی که موفق به دریافت مجوز راه‌اندازی تلویزیون اینترنتی از سوی سازمان صدا و سیما شده است اعلام کرد که در بهار سال 95 خدمات خود را در دسترس مردم قرار خواهد داد.

فرید هاشم‌زاده، کارشناس رسانه‌های نوین درباره علت علاقه سه نهاد رسمی کشور بر در دست گرفتن پروژه تلویزیون اینترنتی به «فرصت امروز» گفت: مسلما تلویزیون اینترنتی مسئله فرهنگی مهمی در جامعه خواهد بود و از طرف دیگر می‌تواند بسیار پردرآمد باشد و به همین علت هیچ یک از این نهاد‌ها نمی‌خواهند به راحتی از این پروژه دست بکشند. وی افزود: صدا و سیما چون خود را تنها مرجع صدا و صوت در کشور می‌داند نمی‌خواهد از انحصار طلبی خود دست بردارد و از طرف دیگر وزارت ارشاد هم که شبکه‌های تلویزیونی را یکی از ارکان مهم فرهنگی کشور می‌داند نظارت بر خدمات IPTV را حق خود می‌داند.

هاشم‌زاده ادامه داد: وزارت ارتباطات هم که متولی اینترنت است تلویزیون اینترنتی را بخشی از ارتباطات می‌داند و معتقد است این پروژه باید بر بستر این وزارتخانه بماند. این کارشناس درپاسخ به این سوال که تلویزیون اینترنتی چه خدماتی را به مردم ارائه خواهد داد و این خدمات چه هزینه‌ای برای مخاطبان دارد؟ گفت: IPTV دیگر مانند تلویزیون‌های سنتی در حصر زمان نیست و مخاطبان می‌توانند هر موقع که اوقات فراغت داشتند از برنامه‌های آن بهره ببرند.

وی افزود: هنوز از تعرفه استفاده از این خدمات حرفی زده نشده است اما گمان نمی‌رود که هزینه چندانی داشته باشد. هاشم‌زاده گفت: مخاطبان می‌توانند با پرداخت مبلغی، مشترک خدمات IPTV شوند و از آن استفاده کنند که این مبلغ می‌تواند با گسترش رقابت در بازار پایین بیاید. این کارشناس درباره سخت‌افزار‌های مورد نیاز این فناوری اظهار کرد: این خدمات به سخت‌افزار خاصی نیاز ندارد و مردم می‌توانند با همان رایانه‌های شخصی یا موبایل، از برنامه‌های تلویزیون اینترنتی استفاده کنند. وی گفت: البته سخت‌افزار‌هایی مانند تلویزیون‌های هوشمند برای این منظور ساخته شده‌ که می‌تواند در کیفیت ارائه این خدمات تاثیر بگذارد. 

هاشم‌زاده درباره زمان راه‌اندازی نخستین تلویزیون اینترنتی کشور اظهار کرد: اپراتور‌های ارائه‌دهنده این خدمات نیازمند مجوزهایی هستند که هنوز بر سر تنگناها و دعواهای نهاد‌ها باقی مانده است و به نظر نمی‌رسد در بهترین حالت امسال شاهد راه‌اندازی این خدمات باشیم.

* ارتباط با کارشناس: anoosh.m1986@gmail.com