نگاهی به فعالیت‌ های یک شرکت دانش‌ بنیان فعال در زمینه صنایع‌ دستی و سوزن‌ دوزی روی چرم / تلفیق سنت و سلیقه

صنایع‌دستى ایران جلوه‌اى از هنر، فرهنگ و تمدن كهن این سرزمین شرقى است که با ذوق و هنر مردمان ایرانی پیوند خورده است. این صنعت همانند صنایع دیگر یکی از بخش‌های مهم اقتصادی در راستای تولید ملی را در خود دارد و می‌تواند ابزاری بسیار مهم برای صادرات به کشور‌های مختلف که به صنایع‌دستی علاقه دارند باشد.

به علاوه بخش بزرگی از اقتصاد کشور، اشتغال‌زایی و صادرات فرهنگ غنی ایرانی از همین طریق امکان‌پذیر است، به سرانجام رساندن این دو هدف فرهنگی و اقتصادی تنها با تمرکز ویژه و سرمایه‌گذاری روی این صنعت امکان‌پذیر است.

یکی از بزرگ‌ترین پشتوانه‌ها برای فعالیت در این عرصه وجود مواد اولیه در دسترس در کشور است که بدون نیاز به ابزار پیشرفته در دو حالت کارگاهی و خانگی برای بسیاری از تولید‌کنندگان این هنر بومی قابلیت اشتغال‌زایی دارد. برخی فعالان و دوستداران این صنعت گام‌های کوچکی در این زمینه برداشته‌اند اما به دلایل بسیاری متاسفانه این صنعت آنچنان که باید برای کشور درآمدزا نبوده است.

شاید وجود علوم کسب‌و‌کاری، بازاریابی و شناخت بازار از مهم‌ترین فاکتورهایی است که در این صنعت از چشم تولیدکنندگان آن دور مانده اما شرکت دانش‌بنیان «هانی مهتاب» که در پارک علم و فناوری استان سیستان و بلوچستان است با هدف ترویج استفاده از صنایع دستی کشور و اشتغال‌زایی برای زنان خانه‌دار محصولات سوزن‌دوزی روی چرم را در قالب زیباترین شکل‌ها در شهرستان زاهدان تولید می‌کند.

مدیر عامل و ایده‌پرداز این محصولات فاطمه ریگی، فارغ‌التحصیل در دو رشته گرافیک و مدیریت کسب‌و‌کار الکترونیک است که با تکیه بر مهارت در این دو رشته اهداف بسیاری را در راستای صادرات این محصولات برای ارزآوری و ترویج فرهنگ کشور دنبال می‌کند. در ادامه با فعالیت‌ها و اهداف این شرکت دانش بنیان آشنا می‌شوید.

قدم اول، قدم قدرتمند

ریگی ابتدا در خصوص شروع فعالیتش در این زمینه و راه‌اندازی شرکتش این‌گونه می‌گوید: خرداد ماه سال 1394طرح آموزش سوزن‌دوزی را در زمینه کارآفرینی در یک مجموعه خیریه برای زنان خانه‌دار به اجرا درآوردم و حین این آموزش‌ها به بازاریابی این طرح پرداختیم که استقبال آن را برای تولید و مصرف بسنجیم.

پس از نتیجه مثبتی که در خصوص استقبال به خرید این محصول به عمل آمد طرح را برای تولید با کمک تیمی از طراحان و سوزن‌دوزان با کاربردی‌تر کردن محصولات صنایع‌دستی این استان در قالب کیف، کفش، لباس و سایر محصولات دیگر فرستادیم و این طرح پس از بررسی‌های انجام شده در همان زمان به ثبت رسید و شرکت را با هزینه شخصی خودم تاسیس کردم و وارد مجموعه پارک شدیم.

وی می‌افزاید: پس از ثبت شرکت، به فکر صادرات محصولات افتادیم چرا که در این زمینه توان بالقوه‌ای وجود دارد، از این رو با تلفیق هنر سنتی و مدرن محصول را به سمت برندی متفاوت با بسته‌بندی همه‌پسند برای جهانی کردن آن پیش بردیم و از تخصص فارغ‌التحصیلان رشته‌های صنایع‌دستی و طراحان و صنعتگران خانگی تیم قوی خود را تشکیل دادیم.

زنان خانه‌دار صنعتگران صنایع‌دستی

در این مجموعه 100نفر از زنان خانه‌دار و طراحان صنایع دستی به‌صورت دورکاری و مستقیم مشغول به کار هستند که این کمک بسیاری به اشتغال زایی و تولیدات داخلی هنر سنتی در این شهر است.

بسیاری از شاغلان در روستاهای اطراف این استان زندگی می‌کنند و با مراجعه به این مجموعه و آموزش‌هایی که می‌بینند تجهیزات را با خود به منزل می‌برند و قسمتی از فعالیت‌ها را در منزل انجام می‌دهند، نیروهای ثابت هم که در کارگاه در بخش‌های مختلف تولید و طراحی مشغول به فعالیت هستند.
هانی و مهتاب که بودند؟

مدیر این برند در خصوص نام برند خود می‌گوید: ما در انتخاب نام برند خود وسواس زیادی به خرج دادیم که بتواند برای صادرات و برای تلفظ راحت به کار گرفته شود، در اصل هانی یک شخصیت مرید معروف است که در سیستان و بلوچستان زندگی می‌کرده و سابقه تاریخی داشته و مهتاب نیز یک سوزن‌دوز معروف در این استان بوده و ما بر این اساس این برند را نام‌گذاری کردیم و با سه زبان اصلی این محصولات را با شناسنامه هنری به عرضه رساندیم.

مواد اولیه داخلی، تولیدات وطنی

ریگی در رابطه با ویژگی‌هایی که این محصول بر خود گرفته که بسیار متفاوت‌تر از نمونه‌های خود در این صنعت است چنین می‌گوید: نخی که در این سوزن‌دوزی به کار برده شده است در این شهرستان تولید می‌شود و تمام پارچه‌ای که سوزن‌دوزی روی آن به کار گرفته شده با توجه به دوخت چند مسیره روی آن به هیچ عنوان پاره نمی‌شود.

وی تصریح می‌کند: همچنین در این صنعت به ترکیب رنگ‌ها توجه خاصی نمی‌شود و رنگ‌های سنتی بسیاری در آن به کار برده می‌شود که بسیار مشتری‌پسند نیست و با توجه به فعالیت‌هایی که شخصا در حوزه کسب‌و‌کار داشتم و مقاله‌هایی را در این زمینه در دانشگاه ‌ام‌آی‌تی آمریکا چاپ کرده‌ام به بررسی روی این موضوع که چگونه می‌توان از این صنعت با به کاربردن خلاقیت‌ها و ایده‌های‌نو، بازار مشتری‌پسندی ایجاد کرد پرداختم و تصمیم گرفتم روی این صنعت با مدل‌های کسب‌و‌کار جدید که یکی از این مدل‌ها توجه به رنگ‌های مدرن و عامه‌پسند است استفاده کنم، همچنین در خصوص بسته‌بندی، قالب بسته‌بندی‌های شیک با تلفیق چرم و سوزن‌دوزی را به کار گرفتم که مسئله‌ای مهم در انتخاب مشتری است.

نه به نمایشگاه‌های داخلی!

از آنجا که حضور در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی از مهم‌ترین برنامه‌های تبلیغاتی و بازاریابی برای شرکت‌ها و محصولات‌شان است این تولید‌کننده نیز معتقد است حضور در این نمایشگاه‌ها می‌تواند نقش بسیار موثری در این جهت داشته باشد اما هدف و انگیزه این برند بیشتر نمایشگاه‌های خارجی است.

ریگی در این خصوص می‌گوید: با پیاده کردن دو استراتژی سعی داریم برای حضورمان در نمایشگاه‌های خارج از کشور با حمایت‌هایی که پارک ایجاد کند جایگاه خوبی را برای معرفی این محصول به دنیا به عمل آوریم.

قیمت پایین و بسته‌بندی مناسب عنوان این دو استراتژی ما است، از آنجا که این صنایع همیشه با قیمت‌های بالایی به فروش می‌رسد با پایین آوردن قیمت‌ها و با بسته‌بندی‌های مناسب برای توریست‌ها سعی داریم جایگاه خوبی را برای معرفی محصول به کشورهای اروپایی فراهم آوریم و البته همه اینها بستگی به حمایت‌های پارک برای حضور ما در نمایشگاه‌های خارج از کشور دارد و این حمایت با هزینه خود پارک اگر ایجاد شود کمک بسیاری خواهد بود، همچنین با توجه به این موضوع که حضور در نمایشگاه‌های داخلی همیشه ثابت کرده علاوه بر اینکه کاری را که از پیش نمی‌برند با مشکلات دزدیدن ایده و طرح‌ها نیز همراه است، بر این اساس شرکت در نمایشگاه‌های خارجی بیشتر مدنظر ما است.

از خرده‌فروشی تا عمده صادرات فرهنگی

او در خصوص مشتریان اصلی این مجموعه تصریح می‌کند: محصولات چرمی و سوزن‌دوزی همواره مورد توجه قشر بزرگی از جامعه است، با توجه به کیفیت و زیبایی این محصولات همه علاقه‌مندان به این عرصه می‌توانند از این محصولات استفاده کنند اما ما با دید کلان‌تر به این مشتری‌ها نگاه می‌کنیم و بیشتر به دنبال مشتریان عمده هستیم نه صرفا خرده‌فروشی محصول.

از این رو همایش‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌های خصوصی جزو مشتریان اصلی ما بوده‌اند و همچنین برای وزارت خارجه و استانداری نیز با لوگوی مخصوص خود آنها سفارش را گرفته و تولید می‌کنیم، این محصولات همچنین به‌عنوان یک هدیه بسیار مناسب برای معرفی فرهنگ کشورمان برای سفرهای ارکان دولتی قابل استفاده است و البته این محصولات در قالب جعبه و ساک‌ نیز تولید می‌شود و این صنعت سوزن‌دوزی روی این محصولات می‌تواند بازتاب بسیار خوبی در کشورهای خارجی داشته باشد.

توسعه محصول و استفاده از فضاهای مجازی

مدیر این مجموعه در پایان در خصوص توسعه محصولات خود می‌گوید: ما با بررسی مدل‌های روز دنیا و سلیقه مشتریان داخلی و خارجی همواره محصولات و طرح‌های جدید را در برنامه کاری خود داریم، همچنین با کمک سایت شرکت و فروشگاه آنلاینی که به راه انداخته‌ایم، فروش آنلاین محصولات را در اختیار کاربران قرار داده‌ایم که با همین روش نزدیک به 500محصول را در ماه به فروش می‌رسانیم و برنامه‌هایی برای افزایش تولید و گسترده کردن بازار فروش هم داریم.

ارتباط با نویسنده: mirzaeefaezeh@yahoo.com