تصمیم‌سازی و تناقض در انتخاب (1)

در آخرین بخش این ایده‌های خلاقانه به این موضوع که چگونه ایده‌های ناب و مبتکرانه خلق شده و به چه صورت از ایده‌های نامناسب و غیرسازنده اجتناب می‌شود می‌پردازیم و در نهایت به یک واقعیت که تمامی این ایده‌ها از آنجا نشات می‌گیرد یعنی ذهن آدمی خواهیم پرداخت.

ایده

در یک تناقض آشکار شاهد این موضوع هستیم که هرچه گزینه‌ها برای انتخاب بیشتر باشد زندگی دشوار‌تر می‌شود. علت این امر آن است که یک انتخاب عالی به سادگی حاصل نمی‌شود، شما برای داشتن یک انتخاب عالی و بی‌نقص نیازمند اختصاص زمان و به‌کارگیری توانایی‌های شناختی خود هستید، این در حالی است که سردرگمی نتیجه عدم توانایی در تصمیم‌گیری است. اگرچه تصمیم‌سازی از اهمیت بسیار زیادی در حوزه تجارت و خلق ایده‌های جدید و جذاب و دستیابی به موفقیت در این حوزه برخوردار است، اما عاری از خطر نبوده و باید ریسک‌های آن را جدی بگیریم.

درک مشکلات نیمی از داستان است و اعتماد به خود نیم دیگر آن.

آنچه باید در عمل انجام دهیم

طرز فکر مردم و دیدگاه آنان چه به‌صورت شخصی و چه به‌صورت جمعی درحالی‌که از واقعیت دور هستند و درک صحیحی از شرایط ندارند تاثیر بسیار زیادی در تصمیم‌گیری آنان دارد. جان اس هموند، رالف کنی و هاوارد ریفا دشواری‌ها و تله‌هایی را که ممکن است در حین تصمیم‌گیری با آنها مواجه شویم معرفی کرده‌اند:

لنگر

زمانی اتفاق می‌افتد که ما برای نخستین بخش از اخبار و اطلاعاتی که دریافت می‌کنیم اعتباری بیش از حد قائل می‌شویم. تاثیر ابتدایی این اطلاعات اولیه واکنش ناگهانی ما به آن است که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده و موجب از دور خارج شدن معیارهای دیگر شده و درنهایت توانایی ما را در درک واقعیت موجود تحلیل می‌برد.

وضع موجود

هنگامی که تمایلی برای تغییر و بهبود اوضاع ندارید درحالی‌که شرایط جایگزینی وضع موجود وجود دارد بدانید که در این تله گرفتار شده‌اید. خصوصا زمانی‌که دچار سکون و رکود شده‌اید و تغییر ضروری به نظر می‌رسد.

غرق شدن در هزینه‌ها

در این شرایط شما به تداوم و تکرار در اشتباهات گذشته سوق پیدا می‌کنید، چراکه سرمایه‌ای در جریان، تغییر رویه سابق را غیرقابل تصور جلوه داده و از اصلاح اشتباهات جلوگیری می‌کند.

شواهد تایید‌کننده

زمانی در این دام گرفتار می‌شویم که گزارش مربوط به وضعیت موجود اشتباه باشد که این موضوع تاثیری منفی بر فرآیند تصمیم‌گیری خواهد داشت. این موضوع اغلب در سازمان‌ها و شرکت‌ها اتفاق می‌افتد اما به‌صورت غیر‌عمد. فراموش نکنید که نوع دیدگاه افراد به یک موضوع یا شرایط در نحوه تصمیم‌گیری و طراحی استراتژی مورد نیاز از سوی آنان تاثیر بسزایی دارد.

رویدادهای اخیر‌

این تله سبب می‌شود تا ما اعتباری غیرضروری را به پیامدهای یک رویداد احتمالا دراماتیک نسبت بدهیم. این تله شباهت بسیاری به دام لنگری دارد البته با یک تفاوت و آن این است که گرفتار شدن در تله رویدادهای اخیر در هر زمانی می‌تواند اتفاق بیفتد درحالی که دام لنگری تنها در ابتدای امر ما را گرفتار خود خواهد کرد. در نهایت گرفتار شدن در دام رویدادهای اخیر سبب می‌شود تا دچار اشتباه در قضاوت شویم.

احتیاط

مواجه شدن با این مسئله سبب می‌شود تا در حین ارزیابی عوامل نامشخص بیش از اندازه محتاط باشیم. درون همه ما تمایل به ریسک‌گریزی وجود دارد و این موضوع زمانی خود را نشان می‌دهد که تصمیم‌گیری بسیار دشوار شده است؛ زمانی که شخص تصمیم‌گیر احساس می‌کند که هر دو رویکرد فعلی و جایگزین خطراتی با خود به همراه دارند.