برخی بانک‌ها آمادگی پذیرش رقابت ندارند

رییس پژوهشکده پولی و بانکی برای نخستین بار از ضرورت ورود شورای رقابت به موضوع تعیین نرخ سود سپرده‌های بانکی سخن گفت. با گذشت حدود دو ماه از توافق بانک‌ها برای رعایت کف و سقف نرخ سود سپرده‌ها همچنان گزارش‌های میدانی از نرخ‌شکنی برخی بانک‌ها یا مؤسسات اعتباری حکایت دارد. گذشته از این بدعهدی در عمل، هنوز اختلاف‌نظر میان بانک‌های دولتی و خصوصی بر سر نرخ‌های توافق شده مانند آتشی زیر خاکستر باقی است که هر از‌چندگاهی شعله می‌کشد.

فرهاد نیلی، رییس پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی در تحلیل چرایی این نرخ شکنی‌ها و ریشه‌یابی مشکلات حاکم در فضای بانکداری کشور گفت: «قطعاً اگر قرار باشد بانکداری پیشرفت کند باید فضای رقابت ایجاد شود. به نظر می‌رسد شورای پول و اعتبار نیز با توجه به این ضرورت تنها به تعیین کف و سقف نرخ سود سپرده‌ها اکتفا کرده و امکان رقابت را برای نرخ سود سپرده‌های زیر یک سال فراهم کرده است اما آنچه اکنون شاهدش هستیم در‌واقع نوعی عدم استفاده کافی و صحیح از این فضا است چرا که برخی بانک‌ها آمادگی پذیرش این رقابت را ندارند.»

وی ادامه داد: «هر حوزه‌ای از حوزه‌های اقتصادی را در نظر بگیریم، خو دادن فعالان آن به رقابت قطعاً با مقاومت‌هایی مواجه خواهد بود. به‌طور مثال می‌توان به صنعت خودرو‌سازی اشاره کرد. قطعاً اگر حمایت‌های تعرفه‌ای نباشد، خودروهای چند‌هزار دلاری وارداتی می‌تواند با تولیدات چند میلیونی ساخت داخل رقابت کند و قطعاً این اتفاق برای خودروسازان ما خوشایند نیست و ممکن است با مخالفت‌هایی مواجه شود». این کارشناس اقتصادی گفت: «این مقوله در حوزه بانکداری بسیار سخت و پیچیده‌تر است و به همین خاطر نیز ورود و کمک شورای رقابت برای ایجاد و حفظ فضای رقابتی ضروری است». 

رییس پژوهشکده پولی و بانکی با انتقاد از این نگاه که تعدد و تکثر بانک‌ها لزوما به افزایش رقابت می‌انجامد، گفت: «برخی فکر می‌کنند رقابت در حوزه بانکداری با تأسیس بانک‌های بیشتر، بالا می‌رود اما واقعیت این است که با همین قاعده‌گذاری‌ها رقابت را می‌توانیم بالا ببریم. یعنی باید این منطقه الفراغ را تعریف کنیم و به همه بگوییم این منطقه چیست. باید با تعیین سقف این نرخ سود امکان رقابت را فراهم بیاوریم اما در جذب سپرده‌ها اجازه بدهیم رقابت حرفه‌ای داشته باشند اما با آداب رقابت حرفه‌ای.»

نیلی تأکید کرد: «به نظر من رسیدن به چنین بلوغی نیازمند تمرین است. باید از شورای رقابت هم کمک بگیریم که در سال 94 این رقابت دنبال شود. یعنی آداب رقابت ایجاد شود البته این موضوع مستلزم این است که یکسری مزیت‌ها هم از برخی بانک‌ها گرفته شود چراکه برخی بانک‌ها از مزیت‌هایی برخوردارندکه فضای رقابت را مخدوش می‌کند. به‌طور مثال بانک‌هایی که بانکداری دولت را انجام می‌دهند طبیعتا مزیت‌هایی دارند. به تدریج باید از این مزیت‌ها کاسته و آداب رقابت ایجاد شود. در عین حال گفتمان هم باید گفتمانی حرفه‌ای شود که دیگر کسی نتواند بازی را به هم بزند».

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از خبر آنلاین، این کارشناس بانکی افزود: «بعد از این مقدمات قطعاً به انضباط احتیاج داریم. انضباط دو لایه دارد؛ یک لایه برخورد با موسسات خاطی است که قطعاً نیازمند ورود با تمام ظرفیت‌های حاکمیتی است. کسی حق ندارد فکر کند این کسب‌وکار یک عده است و ربطی به بقیه ندارد. اینجا مماشات اصلاً موضوعیت ندارد. نهاد حاکم باید تکلیف همه موسسات را مشخص کند.»