از جان باختن تا جان ساختن

فرض کنید قرار است فهرستی از سخت ترین تصمیمات انسانی تهیه کنید. چه تصمیم هایی را در این فهرست جای می دهید؟ ازدواج، انتخاب رشته، انتخاب شغل و مواردی مشابه از شایع ترین گزینه هایی هستند که اغلب پاسخ دهندگان به این سوال به آنها اشاره می کنند.

اما جالب است بدانید که به اعتقاد بسیاری از مردم جهان، تصمیم گیری در حوزه پیوند اعضا نیز جزو مهم ترین و دشوار ترین تصمیم گیری هایی است که هر انسان در زندگی خود می گیرد؛ تصمیمی که وجوه مختلفی از شخصیت افراد را درگیر می کند. در واقع اگر قرار باشد تصمیم بگیریم که اعضای بدن مان را پس از مرگ اهدا کنیم، لازم است باورهای مذهبی، نگرش های اجتماعی و بسیاری دیگر از سرفصل های مهم تشکیل دهنده شخصیت خود را مورد بازبینی قرار دهیم.

یکی از مهم ترین مواردی که بارها از سوی نهادهای حقوق بشری در حیطه پیوند اعضا مورد توجه قرار گرفته، موضوع فرهنگ سازی است. در واقع برخی فعالان این حوزه معتقدند اگر فرهنگ سازی به شکلی دقیق تر انجام و در این حوزه هزینه هایی صرف شود، احتمال بروز مشکلات ناشی از نرخ عدم تمایل خانواده ها به اهدای اعضا نیز کاسته خواهد شد. همین موضوع در درازمدت زمینه را برای کاهش هزینه های جانبی مثل هزینه های قاچاق اعضا کاهش می دهد.

کشورهای برتر جهان در حوزه پیوند اعضا

آمارهای پیوند اعضا در سطح جهان چندان امیدوارکننده به نظر نمی رسد. با این وجود هستند کشورهایی که در حوزه پیوند اعضا موفق تر از سایرین عمل می کنند و رکوردهای جهانی را در اختیار دارند. اسپانیا یکی از کشورهایی است که همیشه در زمینه پیوند اعضا درخشان عمل کرده است.

براساس آمارهای ثبت شده در سازمان بین المللی ثبت پیوند اعضا ( IRODAT)، تا پایان ژوئن 2015 میلادی برخی کشورها موفق به ثبت رکوردهایی قابل توجه در حوزه جراحی های پیوند شدند. اسپانیا، کرواسی، مالت، بلژیک و پرتغال از برترین کشورهای این حوزه هستند.

اما یکی از سوالات مهمی که پس از مشاهده آمارهای پیوند اعضا مطرح می شود، چگونگی موفقیت کشوری مثل اسپانیاست. این پرسشی است که نشریه نیوزویک در گزارشی مفصل به دنبال یافتن پاسخ آن است.

در این گزارش، با مدیر سازمان پیوند ملی اسپانیا  (ONT)گفت وگو شده است. در بخشی از این مصاحبه، دکتر ماتسانز به اهمیت فرهنگ سازی در اسپانیا و نقش قوانین راهگشای پیوند تأکید کرده است. در واقع در این کشور، نظر خانواده ها حرف آخر را می زند.

براساس سخنان وی، خانواده های اسپانیایی با این حقیقت کنار آمده اند که اگر شرایط پیوند مهیا باشد، اهدای عضو خانواده حرکتی صحیح خواهد بود. البته رسیدن به این مرحله در اسپانیا کاری ساده و بدون دردسر نبوده و بر مبنای سال ها تلاش و پشتکار فرهنگی دولت سازماندهی شده است.

یکی از مهم ترین تلاش های سازماندهی شده دولت اسپانیا برای افزایش آمارهای پیوند اعضا به سال 1989 میلادی بازمی گردد؛ سالی که تلاش های دولت منجر به افزایش آمارهای اهدا از 15 به 22 درصد شد. تشکیل تیم های MATESANZ، از اقدام های تحسین برانگیز این سال بود.

 این تیم ها با تمرکز بر تمامی وجوه عمل پیوند اقدامی انقلابی در دنیای پیوند را رقم زدند. تیم های روانشناسی، تیم هایی که از خانواده های اهدا کننده و دریافت کننده ها حمایت می کنند و تیم هایی که از کادر درمانی و خدماتی بیمارستان ها پشتیبانی می کنند و سایر گروه ها با همکاری یکدیگر، روند اهدای اعضا را در بالاترین سطح خود قرار می دهند.

کرواسی نیز به عنوان یکی از موفق ترین کشورهای حوزه اهدای اعضا در جهان شناخته می شود، کشوری که از سال 2008 تا 2011 موفق شد با ارتقای رتبه، در دسته کشورهای برتر جهان در حوزه پیوند طبقه بندی شود.

به عقیده بسیاری از کارشناسان حوزه پیوند اعضا، یکی از علل مهم موفقیت کرواسی در حوزه پیوند اعضا، برنامه ریزی دقیق این کشور در بخش خدمات انسانی و بیمارستان و حمایت از گیرنده و اهدا کننده هاست. مدلی که در کرواسی برای پیوند اعضا مورد استفاده قرار می گیرد مدلی است که می تواند الگوی بسیاری از کشورهای اهدا کننده باشد.

ارتباط با نویسنده: baranokhovatnia@gmail.com