دستفروش بی سواد یا مدیر جهانی

گزارشی می خواندم از یکی از روزنامه های جوان پسند و خوشنام صبح (هفت صبح شماره1788) درباره یکی از شاخه های شغل فروشندگی (دستفروشی). ماجرا هم درباره جوان خوش فکر 27 ساله ای بود که کارش دستفروشی در خیابان بود.

نوشته نشان می داد که هم گزارشگر کارش را خوب بلد بوده و هم این جوان هوشمندی یک فروشنده حرفه ای را داشته است. 

مسیرتان که به ضلع شمال شرقی چهارراه ولیعصر بخورد قطع به یقین با چند دستفروش ثابت با بساط هایی ثابت روبه رو خواهید شد.

در میان آنان جوانی 27 ساله هست که هم اکنون پنج سال است که به صورت رسمی دستفروشی  می کند. او دستفروشی را با بلال فروشی آغاز کرده و پس از تجربه انواع کارها به این نتیجه رسیده است که در شغل دستفروشی احساس رضایت بیشتری دارد و انگار برای این کار ساخته شده است. او می گوید در این کار آقای خودم هستم و مستقل بودن و زیر نظر کسی کار نکردن برایم در اولویت است.

تا همین جا می توان از این گفت وگو  به دو ویژگی اصلی کارآفرینان دست یافت که یکی رئیس خود بودن است و دیگری بالا بودن سطح رضایت شغلی در میان آنها.

در تحقیقات گوناگون ثابت شده که هر جا رضایت شغلی وجود داشته باشد نتیجه کار با یک شکوفایی بزرگ روبه رو می شود. ایرانی و خارجی هم ندارد، اصلا کار مدیران بزرگ همین است. آنها می کوشند با ابزارهای مختلف احساس رضایت را در میان خود و کارکنان بالا ببرند تا محصول تولید شده توسط آن فرد یا سازمان رضایت مشتری را به دست آورد و درنتیجه سود حاصل شود.

این جوان می گوید: تقریبا پنج سال پیش می خواستند وجود دستفروشان را انکار کنند و می گفتند اصلا دستفروشی وجود ندارد. بعد گفتند هستند اما اینها یا چاقوکش هستند یا دزد. تا اینکه دیدند این القاب هم کارساز نیست. بعد گفتند اینها متکدی هستند و چون تکدی گری کار غیرقانونی است باید با آنها برخورد شود. کم کم این دیدگاه عوض شد تا در نهایت توانستند به اسم سد معبر با ما برخورد کنند، اما دستفروشان را نباید جمع کرد بلکه تنها یک چتر حمایتی کافی است تا با یک آموزش ساده و نشان دادن اشکال مختلف خلاقیت حتی موجب زیبا شدن شهر شد.

این گونه استدلال کردن و چارچوب تاریخی درست کردن و فهم روندها حتی در دوره های دکترا هم به سختی حاصل می شود و شاید در دوره های رسمی دانشگاهی نیاز به سال ها مطالعه و مرور داریم تا بتوانیم به این گونه استدلال و تعریف منطقی از روند برسیم.

این جوان در جای دیگری می گوید: به نظر من دستفروشی یکی از روش های عرضه کالاست که دارای انواع ثابت، سیار و مخلوط است و محصولات شان متشکل از کالاهای خوراکی و غیرخوراکی است.

همچنین دستفروشی به چهار نیاز کلی جامعه پاسخ می دهد:

1- نیاز مردم به جنس ارزان

2- دسترسی آسان مشتری

3- رفع بیکاری و اشتغال زایی

4- زنده نگه داشتن فضای شهری. (به نظر شما پارک ها بدون بوی بلال و دسته های بزرگ و رنگارنگ بادکنک فروش ها و پشمک فروش ها نامش پارک است؟)

این گفته ها را در کتاب های کلاسیک مارکتینگ (بازاردانی) هم می توانید پیدا کنید؛ آنجا که می خواهد درباره لزوم مدیریت در کسب و کار دلیل بیاورد و ثابت کند نگاه سیستمی و چندبعدی در مدیریت یک «باید» است. آنجا که با هزار و یک دلیل می خواهد دانشجو را به منطقی فکر کردن و آشنا کردن با متغیرهای مستقلی که در مجموع یا تک تک بر متغیر وابسته تاثیر می گذارند آشنا کند و این است آن گوهر دردانه ای که احتمالا باید در نگاه مدیران کسب و کار وجود داشته باشد اما در بسیاری وقت ها وجود ندارد.

در پایان خبرنگار از او می پرسد حالا چرا نامت را گذاشتی دستفروش بی سواد؟ و جوان می گوید: چون سوادم در حد خواندن و نوشتن است و این را می دانم اگر باسواد باشیم مسئولیت مان خیلی بیشتر از این حرف هاست. او در ادامه می گوید: حالا بروید و از کسانی که می گویند باسواد هستند، بپرسید چرا اسم خودشان را گذاشته اند باسواد...

مانند این جوان در همه جا وجود دارد. این جوان نشان می دهد که فهمیدگی نیازی به دانشگاه رفتن و مدارک ریز و درشت دانشگاهی ندارد.

مانند این جوان در گوشه و کنار این مملکت فراوانند؛ جوانانی که مکتب نرفته مسئله آموز صد مدرس اند.

اندیشمندانه بیندیشیم.  

DBA با گرایش بازاردانی (مارکتینگ)