250 میلیون پناهنده آب و هوایی در دنیا تا سال 2050

در حال حاضر کشور‌های اروپایی با چالشی رو به هستند که برای حل این بحران مذاکرات پی‌در‌پی انجام می‌شود. سیل پناهندگانی که از کشور‌های خود فرار می‌کنند نه تنها در اروپا، بلکه در تمام دنیا معضلی اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است. صدها هزار مهاجر از دریای مدیترانه عبور می‌کنند و دیوارهایی پشت مرز‌ها برای متوقف کردن آنها کشیده شده است. مذاکرات برای جلوگیری از گسترش این معضل به نتیجه نرسیده است اما تنها موضوع نگران‌کننده این نیست.

«فرانسوا‌اولاند»، رئیس‌جمهوری فرانسه در آخرین کنفرانس خبری دوسالانه خود، به منظور تاکید بر مسائل مربوط به COP (کنفرانس تغییر اقلیم ۲۰۱۵ سازمان ملل متحد در پاریس) اعلام کرد که علاوه بر جنگ‌ها، فقر یا تنش‌های قومی و مذهبی، آشفتگی‌ها و تغییرات آب و هوایی نیز ممکن است باعث جابه‌جایی میلیون‌ها نفر روی این کره خاکی شود.

با توجه به اظهارات وزیر دفاع فرانسه، تغییرات آب و هوا خودش یک تهدید است و به‌عنوان یک عامل تشدید‌کننده تهدید عمل می‌کند. سازمان ملل متحد برای سال 2050 در جهان، 250 میلیون پناهنده آب و هوایی پیش‌بینی می‌کند. در حال حاضر با توجه به اطلاعات و آمار جمع‌آوری شده از مرکز IDMC (مرکز کنترل جابه جایی داخلی)، میلیون‌ها نفر پناهنده آب و هوایی وجود دارد.

برای روشن کردن اهمیت این موضوع جزییاتی ارائه می‌شود. از سال 2011، 4میلیون پناهنده سوری کشور خود را ترک کرده‌اند، در حالی که از سال 2011 تا 2014، حدود 83 میلیون و 500نفر پناهنده آب و هوایی به ثبت رسیده است. با این حال، برخی تصریح می‌کنند که باید با احتیاط میان پناهندگان جنگ و پناهندگان آب و هوایی تمایز قائل شد، چرا که معیار‌های این دو گروه از هم متفاوت هستند. علاوه بر این، این پناهندگان آب و هوایی که از وضعیت واحد قوانین بین‌المللی بهره‌مند نیستند، اغلب با عنوان «آواره» نامیده می‌شوند.

برخی از جابه‌جایی‌ها درون مرز‌های یک کشور رخ می‌دهد، مانند کشور ویتنام که توفان‌ها توزیع جمعیت کشور را تغییر داد یا کشور آنگولا که خشکسالی و سیل باعث جابه‌جایی جمعیت درون کشور شد (با توجه به گزارش سازمان بین‌المللی مهاجرت در سال 2014). برخی دیگر از پناهندگان آب و هوایی نیز به کشور‌های همسایه پناه می‌برند.

آنها از حوادث زمان خود و همچنین از تخریب آهسته زیستگاه خود فرار می‌کنند؛ شرایطی که سرشماری ظریف‌تر این جنبش جمعیتی را دشوار می‌کند. پناهندگان آب و هوایی، از سیل چهار برابر بیشتر از زمین لرزه می‌گریزند. توفان، سیل، بالا آمدن سطح آب دریا، درجه حرارت شدید، آتش سوزی، خشک‌شدن آب و همچنین زمین لرزه و فوران آتشفشان از جمله دلایل جا به جایی جمعیت هستند.

مرکز IDMC، میان علل مختلف (آب و هوایی و جغرافیایی) تفاوت قائل می‌شود. از سال 2008 بعد 184.6میلیون نفر مجبور به جابه‌جایی شده‌اند. اما به چه دلیل؟

هرچند زلزله قدرتمند سیچوان چین، هائیتی و شیلی (که محور زمین را تغییر داد) منطقی به نظر می‌آید اما این سیلاب‌ها و توفان‌ها هستند که اکثریت حوادث طبیعی را شامل می‌شوند و مردم از آنها فرار می‌کنند. باری، آشفتگی‌های آب و هوایی منجر به توالی و فراوانی این حوادث طبیعی می‌شود. به ازای یک نفر آواره به دلیل زمین لرزه، چهار نفر از سیل و دو نفر از توفان فرار کرده‌اند.

آسیا، قاره‌ای با بیشترین آسیب دیده و آواره

از هر پنج پناهنده آب و هوایی، چهار نفر در آسیا زندگی می‌کنند. با توجه به مرکز IDMC، هر ساله 21.5میلیون نفر از حوادث طبیعی فرار می‌کنند. چین، فیلیپین و هند بیشترین آسیب دیده را دارند. 15 نفر از هر 20 نفر بی‌سرپناه به ثبت رسیده در سال 2014 از این سه کشور هستند. در سال 2014، توفان راماسون، خود به تنهایی باعث آواره شدن 628هزار نفر در چین و به‌خصوص 2.99 میلیون نفر در فیلیپین شد، جایی که توفان هاگوپیت نیز سبب آوارگی 1.82میلیون نفر شد.

در هند، مهم‌ترین حادثه سال سیل در ایالت اوریسا (ایالتی در شرق کشور هندوستان در کنار خلیج بنگال)، با 1.07 میلیون آسیب دیده و در منطقه کشمیر با 812 هزار نفر آواره بود. سیل کشور‌های همسایه را نیز به‌شدت تحت تاثیر قرار داده است. 740 هزار نفر در پاکستان و 542 هزار نفر در بنگلادش بی‌خانمان شده‌اند.

به گزارش بانک جهانی و سازمان همکاری و توسعه، رادیو تلویزیون فرانسه اعلام کرد، در دهه‌های آتی، میلیون‌ها نفر بر اثر افزایش سطح آب، شوری خاک، سیل، حرکت زمین و ریزش کوه مربوط به ذوب شدن برف‌های رشته کوه هیمالیا بی‌خانمان خواهند شد. هند در حال حاضر اقدام به کشیدن دیوار مرزی به طول 3200 کیلومتر کرده است که آن را به نام دیوار آزادی می‌شناسند. با این حال، اروپا نیز از جابه‌جایی جمعیت در امان نیست، اگرچه با نسبتی غیر‌قابل مقایسه، کمتر (از آسیا) رخ می‌دهد.

در فرانسه، توفان «زینتیا» باعث جابه‌جایی جمعیت می‌شود، گرم شدن آب دریای مدیترانه سبب راه افتادن باران‌های سیل آسا از نوع «سون» و طغیان در این منطقه می‌شود که به وسیله دریا احاطه شده است. البته بالا آمدن سطح آبی که کشور هلند را نیز شدیدا تحت تاثیر قرار می‌دهد، نباید فراموش کرد.

خطر جدی بالا آمدن سطح آب

هلندکشوری است که جمعیت بسیاری به طور گسترده تحت تاثیر بالا آمدن سطح آب قرار می‌گیرند. طبق گزارش سازمان مرکزی آب و هوا در روزنامه نیویورک تایمز، از هر دو شهروند هلندی، یک نفر تا پایان قرن 21 از عواقب افزایش سطح آب آسیب می‌بیند. بالا آمدن سطح آب و سیلاب‌های مناطق ساحلی، 147 تا 216 میلیون نفر را در سراسر دنیا نگران می‌کند.

بنابر نتایج کنفرانس تغییر اقلیم ۲۰۱۵ سازمان ملل متحد در پاریس، آسیا با بیش از 50 میلیون نفر از مردم چین که تحت تاثیر پدیده گسترش و افزایش گازهای گلخانه‌ای و افزایش درجه حرارت متوسط هستند، آسیب‌پذیر‌ترین قاره جهان است.