فراز و نشیب قیمت خودرو های وارداتی در نیمه اول سل 1403

منحنی قیمتی در بازار خودرو های وارداتی جدید، نیمسال ۱۴۰۳ را با افت قابل توجهی پشت سر گذاشت، اتفاقی که به نظر می رسد علاوه بر ریشه داشتن در کاهش انتظارات تورمی و قیمت ارز، با تخلیه هیجان ابتدایی و افزایش عرضه نیز در ارتباط است.

به گزارش فرصت امروز به نقل از دنیای اقتصاد، واردات خودرو به کشور پس از یک دوره ممنوعیت پنج ساله، در اردیبهشت ۱۴۰۱ آزاد شد و نیمه دوم همان سال نخستین محموله خودروهای وارداتی به کشور رسید. هرچند روند واردات در سال ۱۴۰۱بسیار کند بود و خودروی چندانی وارد نشد، اما سیاستگذار در اسفند ۱۴۰۱ در تصمیمی هیجانی، اقدام به پیش فروش خودروهای وارداتی کرد.

پس از طی مراحل مختلف ثبت نام و پالایش متقاضیان، در نهایت ۳۳هزار نفر به عنوان متقاضی نهایی خودروهای وارداتی انتخاب شدند.

این در حالی بود که آن زمان حتی به اندازه همین ۳۳هزار نفر نیز خودرو وارد کشور نشده بود.  به هر حال پس از مشخص شدن متقاضیان نهایی، کم کم از قیمت خودرو های وارداتی در بازار نیز رونمایی شد.

همان طور که پیش بینی می شد، فاصله بسیار زیادی بین قیمت نمایندگی و بازار آزاد خودروهای وارداتی شکل گرفت که بیش از هر چیزی ریشه در عطش بازار برای محصولات خارجی داشت. در واقع به دلیل ممنوعیت پنج ساله واردات، بازار به نوعی با فقر خودروی خارجی مواجه بود و خارجی های تازه وارد به اصطلاح حکم طلا را داشتند و طبیعی بود که قیمت های بسیار بالایی از سوی دارندگان حواله آنها پیشنهاد می شد.

در فروردین امسال همزمان با اتفاقاتی که در منطقه رخ داد، به خصوص تنش بین ایران و اسرائیل، انتظارات تورمی و قیمت ارز صعودی شد و بازار خودرو نیز روندی افزایشی را به خود گرفت. در این بین، خودروهای وارداتی رشد قیمتی بیش از پیش را به خود دیدند.

در ادامه اما با فروکش کردن انتظارات و ارز، منحنی قیمت خودروهای وارداتی افت کرد و این روند نزولی تا پایان نیمسال نیز ادامه یافت.

طبق محاسبات «دنیای اقتصاد»، میانگین قیمت خودروهای وارداتی جدید، در انتهای نیمسال نسبت به ابتدای سال افت ۳۰درصدی را تجربه کرده است.

برای انجام این محاسبات، قیمت ابتدای سال و انتهای نیمسال 10خودروی وارداتی جدید (خودروهایی که پس از لغو ممنوعیت پنج ساله واردات، به کشور آمدند) ملاک قرار گرفته است. این افت 30درصدی جدا از اینکه با کاهش انتظارات تورمی و قیمت ارز در ارتباط است، از ناحیه تخلیه هیجان اولیه در بازار وارداتی ها و بهبود سرعت واردات در نیمه ابتدایی امسال نیز سرچشمه می گیرد.  به  هر حال تشنگی بازار خودرو پس از پنج سال ممنوعیت، آنقدر بود که سبب شود خودروهای وارداتی در موج نخست، با قیمتی بسیار بالا در بازار آزاد عرضه شوند.

این هیجان به حدی بود که حتی خودروهای چینی قیمت بسیار بالایی در بازار آزاد داشتند، اما رفته رفته با ورود خودروهای بیشتر و رشد تنوع، چینی ها به اصطلاح از سکه افتادند.

واردات خودرو به کشور تا همین انتهای سال گذشته نیز سرعت چندانی نداشت، به نحوی که در کل سال 1402 کمتر از 12هزار دستگاه خودرو وارد شد. در نیمه نخست امسال اما تقریبا دو برابر آنچه در کل پارسال وارد شد، خودروی خارجی به کشور آمد. هرچه واردات بالا رفت، عرضه خودروهای خارجی نیز بیشتر شد و در نتیجه، قیمت رفته رفته از اوج فاصله گرفت و کمتر و کمتر شد.

این وسط البته اتفاقاتی مانند ابلاغ آیین نامه واردات خودروهای کارکرده نیز در فروکش کردن هیجان قیمتی بی تاثیر نبود، هرچند این آیین نامه فعلا بایگانی شده و خبری از ورود دست دوم های خارجی نیست.

بدون شک اگر واردات کارکرده ها اجرایی می شد و دست دوم ها می آمدند، با توجه به افزایش عرضه، منحنی قیمت در بازار خودروهای وارداتی جدید افتی بیش از اینها را به خود می دید.

این اتفاق اگر در نیمه دوم امسال نیز رخ بدهد، ریزش قیمت در بازار - نه فقط وارداتی ها، داخلی ها و مونتاژی - را نیز به دنبال خواهد داشت.

البته بازار خودروهای وارداتی، بدون کارکرده ها نیز مستعد کاهش قیمت بیشتر در نیمه دوم سال است، مشروط به آنکه اولا سرعت واردات بالاتر رود و ثانیا با جهش انتظارات تورمی و قیمت ارز مواجه نشویم.

طبق اعلام رئیس کل بانک مرکزی، یک میلیارد دلار ارز به واردات خودرو در سال جاری اختصاص پیدا کرده است.

اگر این وعده عملی شود، می توان در نیمه دوم سال حداقل 50هزار دستگاه خودرو وارد کشور کرد، این میزان بالغ بر دو برابر آنچه در نیمسال وارد شده و بیش از چهار برابر واردات سال گذشته است.

در صورت عملی شدن این سناریو، ریزش قیمت بیشتری در بازار خودروهای وارداتی رخ می دهد؛ هرچند البته دیگر بخش های بازار، یعنی داخلی و مونتاژی، نیز تحت تاثیر این اتفاق قرار خواهند گرفت.

اصلا هدف اولیه سیاستگذار خودرویی این بود که با واردات خودروهای نو، محصولات مونتاژی را وارد رقابت کند و با ورود کارکرده ها، خودروهای داخلی را در جریان رقابت بیندازد تا از این راه، بازار تنظیم شده و قیمت پایین بیاید.

به هر حال اگر در نیمه دوم سال با شوک انتظارات و قیمت ارز مواجه نشویم و سرعت واردات نیز بالاتر رود، نزول هرچه بیشتر قیمت خودروهای وارداتی رخ خواهد داد.

فراز و نشیب قیمتی وارداتی ها

مرور اوضاع بازار خودروهای وارداتی (جدید) در شش ماه نخست امسال، حکایت از افت قیمت تا 1.5میلیارد تومان دارد. به عنوان مثال، تویوتا کرولا توربو 1200 سی سی که در اوایل سال چهار میلیارد و 200میلیون تومان قیمت داشت، در انتهای نیمسال تبدیل به خودرویی دو میلیارد و 750میلیون تومانی شده است.

یا مثلا سوزوکی سیاز که در اوایل سال سه میلیارد و 150میلیون تومان قیمت داشت، قیمت آن در انتهای نیمسال به زیر 1.9میلیارد تومان رسید.

خودروهای چینی نیز افت قیمت قابل توجهی داشته اند. به عنوان مثال، جتا از خودرویی سه میلیارد  تومانی تبدیل به خودرویی 2.1میلیارد  تومانی شده است. یا مثلا دانگ فنگ شاین مکس که در ابتدای سال سه میلیارد تومان قیمت داشته، در انتهای نیمسال با قیمت یک میلیارد و 700میلیون تومان در بازار آزاد عرضه شده است.

جدول کامل قیمت خودروهای داخلی و وارداتی