برای دستیابی به ارتباطات اثربخش، لازم است برنامه ریزی لازم براساس تحلیل ارتباطات، قبل از اقدامات انجام شود. همچنین اثربخشی روابط عمومی و فعالیت های ارتباطی، به تحلیل کامل عناصر ارتباطی بستگی دارد.
برای شناخت کامل و تحلیل ارتباط، نیازمند تحلیل فرستنده، تحلیل پیام، تحلیل کانال ارتباطی، تحلیل گیرنده، تحلیل تأثیرات، تحلیل پارازیت و تحلیل شرایط وقوع ارتباط هستیم. با مقاله تحلیل ارتباطات به نقل از modir.tv همراه باشید.
1- تحلیل فرستنده
در تحلیل فرستنده باید حداقل اعتبار فرستنده را مدنظر قرارداد. اعتبار فرستنده به موارد زیر وابسته است.
- قبل از برقراری ارتباط (اعتبار اولیه: ظواهر و سوابق)
- حین برقراری ارتباط (اعتبار ثانویه: عملکرد)
- بعد از برقراری ارتباط (اعتبار نهایی: اولیه به علاوه ثانویه)
2- تحلیل پیام
روش مرسوم تحلیل محتوا با محوریت تحلیل پیام انجام می گیرد. در تحلیل پیام باید به تحلیل انواع پیام شامل موارد زیر توجه کنیم.
- فی نفسه (اصلی)
- برداشتی (فرستنده)
- ارسالی (فرستنده)
- دریافتی (گیرنده)
- ادراکی (گیرنده)
3- تحلیل کانال (رسانه)
با این پیش فرض مک لوهان که «رسانه همان پیام است»، تأکید بر توانمندی های ذاتی رسانه ها دارد و اینکه هر کدام از رسانه ها تأثیرات متفاوتی بر مخاطبان دارند؛ حتی با پیام های مشترک زیرا ارتباطات رو در رو، رسانه های فردی، رسانه های جمعی و روش های نوین ارتباطی در ذات خود، افراد را به گونه های متفاوتی جذب کرده و به گونه های متفاوت بر آنها تأثیر می گذارند.
4- تحلیل گیرنده
مخاطبان به دلیل تفاوت های فردی، به گونه های متفاوتی از فرستنده، رسانه، پیام و… تأثیر می پذیرند.
- جنس (مرد و زن)
- سواد (بیسواد/ کم سواد/ بزرگسال)
- مذهب
- فرهنگ
- سن (خردسال/ میانسال/ بزرگسال)
- و پایگاه (اجتماعی و اقتصادی) افراد، سهم عمده ای در شدت و سرعت انتقال پیام دارند.
5- تحلیل تأثیرات
هرچند شدت، سرعت، جهت، و قدرت تأثیرات ارتباطی به توانمندی های فرستنده، نوع و اندازه پیام، ویژگی ها و شرایط گیرنده، وجود پارازیت و نوع رسانه بر می گردد، اما بیش از هر چیزی تحت تأثیر شدید شرایط زمانی، مکانی و اجتماعی وقوع ارتباط است.
همه این شرایط تأثیرات پیش بینی شده (تأثیرات آنی) و پیش بینی نشده (پیامدهای آتی) را برای فرستنده، گیرنده و اجتماع در پی دارد.
6- تحلیل پارازیت
پارازیت های نرم افزاری (ویژگی های خاص فرستنده، گیرنده و…)، پارازیت های سخت افزاری و پارازیت های ساختاری باید در تحلیل ارتباط مورد توجه قرار گیرد.
7- تحلیل شرایط وقوع ارتباط
تحلیلگر ارتباط باید به شرایط وقوع ارتباط و به ویژه به شرایط زمانی و مکانی وقوع آن توجه و تأکید داشته باشد.
در میان فعالیت های روابط عمومی، آنچه میزان اثربخشی آن باید بیش از سایر فعالیت های مورد توجه قرار گیرد، بررسی اثربخشی پیام های تبلیغاتی است زیرا بخش عمده ای از فعالیت ها و هزینه های روابط عمومی صرف تبلیغات می شود.
مدل 5M
برای برنامه ریزی تبلیغاتی، الگوهای متفاوتی وجود دارد که از معروف ترین آنها می توان به الگوی 5M اشاره کرد.
- در گام اول این الگو، هدف تعیین می شود.
- سپس بودجه ی لازم برای تبلیغات تخصیص می یابد.
- در گام بعدی نسبت به تصمیم گیری رایج به پیام تبلیغاتی اقدام می شود.
- برنامه ریزی رسانه ای صورت می پذیرد.
- و در نهایت به منظور تعیین اثربخشی برنامه تبلیغات، نتایج به دست آمده با اهداف از پیش تعیین شده مقایسه می شوند.