20 درس موفقیت از جزء 20 قرآن کریم ( قسمت ششم ) / تبدیل بدی به خوبی

قرآن کریم، کتاب آسمانی ما مسلمانان و وحی منزل از خدای رحیم و کریم به نبی اخلاق و رحمت محمد مصطفی (ص)، بیش از ۱۴ قرن است که با نور و ذات قدسی اش، رهنما و رهگشای صدها میلیون نفر مسلمان بوده است. امروز که اسلام و قرآن و پیامبر رحمت و ائمه معصومین (علیهم السلام) از سوی جاهلان به ظاهر مسلمان یا ناآگاهان ضداسلام، دستخوش لوث و آلودگی شده و هر روز جنایات متعددی به نام اسلام و قرآن در زندگی بشر در حال رقم خوردن است و از دیگرسو عده ای ناآگاه، تمام اسلام را همین پنداشته اند و خاک بر آفتاب نورانی اسلام می پاشند، بهترین و بیشترین حمایت از اسلام و قرآن، معرفی صحیح و همه جانبه اسلام و بعد رحمانی و اخلاقی آن و تبلور اعجاز و تقدس قرآن است.

وظیفه ماست که بیش از پیش اسلام و قرآن را بشناسیم و آن را بشناسانیم و با اجتهاد و تدبر و تفکر در قرآن و تفاسیر جدید و به روز از این مفاهیم و تعالیم، باید بتوانیم بهره گیری و استفاده خویش از آنها را تعالی بخشیم.

در مقاله پیش رو و با ذهن و نگاه نه چندان گسترده و عمیق من، از جزء 20 قرآن، ۲۰ آموزه و درس جالب در زمینه موفقیت و مدیریت و بهروزی، قابل استخراج به نظر رسید که بی گمان در همین جزء از قرآن، درس ها و تعالیم دیگری نیز نهفته است و ۳۰ جزء قرآن عظیم و دیگر تعالیم و معاریف نبی اکرم، هزاران نکته روشن و غیر روشن برای ما به میراث گذاشته است که فقط باید آنها را ببینیم و درک کنیم. با این پیش زمینه ۲۰ درس موفقیت از جزء ۲۰ قرآن کریم را با هم مرور می کنیم:

 ۱۶ – ظلم خودمان بر خودمان!

فَكُلّاً أَخَذْنَا بِذَنبِهِ فَمِنْهُم مَّنْ أَرْسَلْنَا عَلَیهِ حَاصِباً وَمِنْهُم مَّنْ أَخَذَتْهُ الصَّیحَةُ وَمِنْهُم مَّن خَسَفْنَا بِهِ الْأَرْضَ وَمِنْهُمْ مَّنْ أَغْرَقْنَا وَ مَا كَانَ اللَّهُ لِیظْلِمَهُمْ وَ لَكِن كَانُواْ أَنفُسَهُمْ یظْلِمُونَ؛ پس هر یك (از آنان) را به (جرم) گناهش گرفتار (عذاب) كردیم، پس بر بعضى از آنان باد شدید ریگ افشان فرستادیم و بعضى از آنان را صیحه‏ آسمانى (و بانگ مرگبار) فرا گرفت و برخى را در زمین فروبردیم و بعضى دیگر را غرق كردیم و چنان نبود كه خداوند بر آنان ستم كند، بلكه خودشان بر خود ستم كردند.  (عنکبوت / ۴۰)

یکی از علل مهم عدم موفقیت ما و افول و زوال و انحطاط ما آدمیان، ظلم خودمان به خودمان بوده است. خداوند منان به هیچ کس ظلم و ستم و بدی نمی کند و آنچه ما از عذاب و بدی ها می بینیم همه نتیجه اعمال خودمان است. بسیاری از ما آدمیان از آنجا که موفقیت و سعادت را در پول و ثروت و شهرت و مکنت دانسته ایم، عدم دستیابی به این ظواهر دنیوی را نشانه ظلم و ستم الهی و محرومیت خود پنداشته ایم؛ لیکن اگر زاویه دیدمان را تغییر دهیم و سعادت و کمال انسان را اصل بدانیم نه بهره وری از ظواهر دنیوی، در این صورت، می بینیم که بهره مندی ما از نعمات الهی و از ابزار دنیوی برای دستیابی به سعادت و کمال یکسان است و این ما هستیم که با دور شدن از اصول اخلاقی و ایمانی، به خود و اطرافیان مان ظلم می کنیم!

۱۷- تبدیل بدی به خوبی

یمُوسَى‏ لَا تَخَفْ إِنِّى لَا یخَافُ لَدَىَّ الْمُرْسَلُونَ إِلَّا مَن ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسْناً بَعْدَ سُوءٍ فَإِنِّى غَفُورٌ رَّحِیمٌ؛  (ما به او گفتیم:) اى موسى! نترس كه پیامبران در آستان من نمى‏ترسند. مگر كسى كه ستم كند؛ سپس بعد از بدى كار خوبى را جایگزین کند همانا كه من بخشنده‏ مهربانم.  (نمل / ۱۰ و ۱۱)

این آیه مبارکه تأکید بر آن دارد که غفران و رحمت الهی هر بدی قابل تبدیل به خوبی است و اگر انسان اعمال ناصالح و ناشایست خود را با اعمال صالح جبران کند، به زودی و به خوبی جبران مافات شده و با چشم پوشی خدای غفور و رحیم مواجه است. این موضوع در زندگی روزمره ما نیز کاربرد دارد و ما باید بدانیم که برای کسب موفقیت و سعادت، بهتر آن است که از خداوند و عذاب او نهراسیم و اگر در حق خودمان، نفس مان، نزدیکان مان یا اطرافیان و اجتماع مان بدی کردیم، می توانیم با اعمال صالحانه و شایسته به نیکی جبران مافات کنیم.

۱۸- توکل بر خدا و تلقین موفقیت

فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّكَ عَلَى الْحَقّ الْمُبِینِ؛ پس بر خداوند توكّل كن  (و بدان) كه تو بر حقّ آشكار هستى.  (نمل / ۷۹)

توکل بر خداوند منان و تلقین موفقیت و اعتقاد به مسیر از اصول موفقیت و پیروزی در طی مسیر زندگی است. یکی از شرایط موفقیت یک رهبر و مدیر در هر سازمان و نیز از اصول موفقیت یک انسان حتی ساده، توکل بر خداوند است که این توکل می تواند برای فرد نوعی آرامش روانی حاصل کند. در کنار این موضوع، تلقین موفقیت و خود را حق دانستن نیز اثرات مثبتی دارد و توجه به حقانیت مسیر و تلقین آن، انسان را در برابر حوادث زودگذر بیمه می کند!

۱۹ – انرژی مثبت از شکرگزاری

قَالَ هَذَا مِن فَضْلِ رَبِّى لِیبْلُوَنِى ءَأَشْكُرُ ام أَكْفُرُ وَمَن شَكَرَ فَإِنَّمَا یشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ رَبِّى غَنِىٌّ كَرِیمٌ؛ سلیمان گفت: این (توانایى وزیر من كه مقدارى از علم كتاب و اسم اعظم را مى‏داند،) از لطف پروردگار من است، تا مرا (با این نعمت‏ها) بیازماید كه آیا شكرگزارم یا كفران مى‏كنم؟ و هر كس شكر كند، قطعا به سود خویش شكر ورزیده و هر كس كفران کند (به ضرر خویشان گام نهاده، زیرا) پروردگار من (از شكر مردم) بى‏نیاز و كریم است. (بى‏نیازى و كرامت، براى خداوند ذاتى است و هرگز وابسته به شكر یا كفران كسى نیست.  (نمل ۴۰)

یکی از راهکارهای دریافت انرژی مثبت در راستای کسب موفقیت بیشتر، شکرگزاری از خداوند منان است. دیدن و شنیدن و لمس کردن نعمات الهی و شکرگزاری آنها، نه تنها موجبات زیاد شدن آن نعمات از سوی خداوند خواهد شد که از لحاظ روان شناختی نیز به ایجاد انرژی مثبت و روحیه مناسب در انسان کمک خواهد کرد.

۲۰- قرآن، وسیله هدایت و رحمت

وَإِنَّهُ لَهُدىً وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِینَ‏؛ و به راستی كه آن  (قرآن) براى اهل ایمان، مایه‏ رحمت و هدایت است.  (نمل /۷۷)

همان گونه که در تمامی آیات فوق نیز بررسی و مشاهده کردیم که در یک جزء از ۳۰ جزء قرآن کریم چه آموزه های معنوی و انسانی و اخلاقی برای انسان نهفته است که می تواند به سعادت و کمال و موفقیت او یاری رساند، بی گمان باید اذعان کنیم که این معجزه الهی، وسیله ای برای هدایت و رحمت است، لیکن برای کسانی که آن را درک کنند و به کار گیرند و در آن تدبر کنند.

محقق و پژوهشگر مدیریت