قرآن کریم، کتاب آسمانی ما مسلمانان و وحی منزل از خدای رحیم و کریم به نبی اخلاق و رحمت محمد مصطفی (ص)، بیش از ۱۴ قرن است که با نور و ذات قدسی اش، رهنما و رهگشای صدها میلیون نفر مسلمان بوده است.
امروز که اسلام و قرآن و پیامبر رحمت و ائمه معصومین (علیهم السلام) از سوی جاهلانِ به ظاهر مسلمان یا ناآگاهان ضدِ اسلام، دستخوش لوث و آلودگی شده و هر روز جنایات متعددی به نام اسلام و قرآن در زندگی بشر در حال رقم خوردن است و از دیگر سو عده ای ناآگاه، تمام اسلام را همین پنداشته اند و خاک بر آفتاب نورانی اسلام می پاشند، بهترین و بیشترین حمایت از اسلام و قرآن، معرفی صحیح و همه جانبه اسلام و بعد رحمانی و اخلاقی آن و تبلور اعجاز و تقدس قرآن است.
وظیفه ماست که بیش از پیش اسلام و قرآن را بشناسیم و آن را بشناسانیم و با اجتهاد و تدبر و تفکر در قرآن و تفاسیر جدید و به روز از این مفاهیم و تعالیم، باید بتوانیم بهره گیری و استفاده خویش از آنها را تعالی بخشیم.
در مقاله پیش رو و با ذهن و نگاه نه چندان گسترده و عمیق من، از جزء 20 قرآن، ۲۰ آموزه و درس جالب در زمینه موفقیت و مدیریت و بهروزی، قابل استخراج به نظر رسید که بی گمان در همین جزء از قرآن، درس ها و تعالیم دیگری نیز نهفته است و ۳۰ جزء قرآن عظیم و دیگر تعالیم و معاریف نبی اکرم، هزاران نکته روشن و غیر روشن برای ما به میراث گذاشته است که فقط باید آنها را ببینیم و درک کنیم. با این پیش زمینه ۲۰ درس موفقیت از جزء ۲۰ قرآن کریم را با هم مرور می کنیم:
۱۳ – سیر و سیاحت دنیا
قُلْ سِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانظُرُوا كَیفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ ینشِئُ النَّشْأَةَ الْآخِرَةَ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ؛ گو: در زمین بگردید، پس بنگرید كه (خداوند) چگونه آفرینش را آغاز كرده است؟ سپس (همان) خدا آخرت (قیامت) را ایجاد مىكند، همانا خداوند بر هر كارى بسیار توانا است. (عنکبوت / ۲۰)
سیر و سیاحت در دنیا و توجه به عالم و شرح اتفاقات و تاریخ بشر در قرآن کریم، بارها سفارش شده است. بی شک، سیر و سفر، مطالعه طبیعت و گردشهاى هدفدار، یك وظیفه و ارزش است. گردش در طبیعت، مىتواند انسان را به فكر وادارد و در راستای موفقیت و تعالی و کسب تجربه، او را یاری رساند. ما ضمن کسب شناخت بیشتر خدا و بشر و طبیعت در این عرصه می توانیم کسب تجربیات زیادی داشته باشیم و در زندگی روزمره و برنامه ریزی و دریافت اصول و مبانی زندگی مان از این تجربیات بهره گیری کنیم.
۱۴ –گفت وگو با دیگران
وَلَا تُجَادِلُواْ أَهْلَ الْكِتابِ إِلَّا بِالَّتِى هِىَ أَحْسَنُ؛ و با اهل كتاب جز با بهترین شیوه مجادله نكنید. (عنکبوت / ۴۶)
جدال احسن به گفت وگویى گفته مىشود كه همراه آن طعنه، استهزا، ناسزا و اهانت نباشد، بلكه براساس استدلال و محبت و با انگیزههاى اصلاحى باشد و بر این اساس شیوه گفت وگویی که در اسلام و قرآن حتی با غیر مسلمانان توصیه شده، جدال احسن و دوری از بدگویی و مجادله مخربانه است!
و خلاف آنچه امروز میان اسلام و غیر اسلام و حتی میان خود مسلمانان رواج دارد، تبادل نظر و گفت وگوی احسن از توصیه های اسلام است که لازم است در زندگی ما رعایت شود و البته برای موفقیت فردی و اجتماعی و ملی توجه به این اصول مهم و حتی عنایت به موضوعاتی مثل گفت وگوی تمدن هاست که می تواند ما را به سمت تعالی و پیشرفت و دوری از جدال و نفرت و کینه رهنمون سازد.
۱۵ – فضل و کرم خداوند
وَإِنَّ رَبَّكَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا یشْكُرُونَ؛ و البته پروردگار تو بر (این) مردم داراى بخشش است و لكن بیشترشان شكرگزار نیستند (نمل /۷۳)
اگر ما در مسیر زندگی مان همواره بر این عقیده باشیم که نگاه خداوند به ما همراه با فضل و کرم و بخشش است، این موضوع می تواند ما را موفق تر از دیگران در مسیر زندگی پیش ببرد. توجه به این فضل الهی و تشکر و سپاسگزاری از او امری است که در زندگی بسیاری از ما انسان ها فراموش شده و ما را درگیر دنیا و گرفتاری های آن کرده و از لذت بردن از زندگی و مواهب و نعمات الهی ما را غافل کرده است. نکته آیه فوق اینجاست که وجود اکثریت ناسپاس مردمان، خدا را از عنایت و فضل و بخشش به ما محروم نمی کند و ما همواره و همه جا از این توفیق الهی بهره مند هستیم اگر ببینیم و درک کنیم!
محقق و پژوهشگر مدیریت