نقش محصولات دانش بنیان در حمایت از کالای ایرانی

نظر به نام گذاری سال 1397 به نام حمایت از کالای ایرانی از سوی مقام معظم رهبری و همچنین اهمیت بیش از پیش شرکت ها و محصولات دانش بنیان در اقتصاد کشور و تولید کالای ایرانی بر آن شدم تا یادداشتی را در این خصوص به نگارش در آورم.

در تعریف شرکت های دانش بنیان آمده است که شركت ها یا مجموعه هایی که به منظور هم افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و كاربرد اختراع و نوآوری) و تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید كالا و خدمات) در حوزه فناوری های برتر و با ارزش افزوده فراوان به ویژه در تولید نرم افزارهای مربوط تشكیل می شوند را شرکت های دانش بنیان می گویند. با توجه به مسئله حمایت از کالای ایرانی و آن قسمتی از متن که به توسعه اقتصاد دانش محور اشاره می کند به ادامه مطلب می پردازیم.

با نگاه کردن به دنیای اطراف مان قطعاً به این نتیجه خواهیم رسید که دیگر دنیای زور فیزیکی و انواع برتری های نظامی و سرمایه های معدنی، نفتی و... گذشته، و کسانی در اقتصاد قدرتمندترند، که دارای دانش بیشتری باشند و اینکه دنیا به سرعت در حال پیش رفتن به سمت اقتصاد دانش بنیان است. کپی برداری های زیاد و ناشیانه از انواع محصولات در صنایع مختلف باعث شده تا محصول نهایی دیگر به عنوان ارزش در صنعت مطرح نباشد و دانش تولید یک محصول و تکنولوژی آن به عنوان ارزشمند ترین دارایی یک تولید کننده و صنعتگر محسوب می شود.

تعاریف و توضیحاتی متنوعی در خصوص معنای لغوی اقتصاد دانش بینان وجود دارد ولی عامه برداشت های از این کلمه این مفهوم را می رساند که اقتصاد دانش بنیان، اقتصادی است که دانش و اطلاعات دارای جایگاهی بالاتری نسبت به سرمایه های فیزیکی و دارایی های نقدی همچون تجهیزات، زمین و... است و به تبع آن کالاهای دانش بنیان کالاهایی هستند که سرمایه در آنها نه فقط پول و موارد ذکر شده، بلکه نوآوری و ابداعات است.

بعد از تبیین معانی لغوی و مفهومی اقتصاد و محصولات دانش بنیان به بررسی چگونگی تأثیر گذاری مباحث مطروحه بر حمایت از کالای ایرانی می پردازیم. همانطور که می دانید موضوع شرکت های دانش بنیان و توجه به بحث علم و اقتصاد و ثروت افزایی ناشی از آن، موضوع تقریباً جدیدی در محافل تولیدی، صنعتی و اقتصادی ایران است که با توجه به نام گذاری امسال فرصت بسیار مغتنمی برای معرفی، توانمندسازی، رفع مشکلات و کلاً پرداختن به این شرکت ها و حمایت از تولیدات شان به عنوان کالای ایرانی است.

تعداد شرکت های دانش بنیان در سال گذشته به بیش از 3360 شرکت و با اشتغال زایی حدود 111234 نفر به پایان رسید، درحالی که میزان درآمدزایی این شرکت ها از 238 هزار میلیارد ریال هم فراتر رفته بود. با توجه به اینکه تقریباً عمده تولیدات این شرکت ها 100 درصد ایرانی بوده و از کالاهای داخلی استفاده شده است و بنا بر آمار موجود می توان پی به پتانسیل اقتصادی بزرگ این شرکت های برد. بالاترین تعداد شرکت های ثبت شده در سال گذشته مربوط به حوزه ماشین آلات و تجهیزات پیشرفته است و مقام بعدی مربوط به شرکت های فعال در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و نرم افزارهای رایانه ای است. یعنی دو حوزه بسیار پرکاربرد در زندگی امروزی. حوزه اول مربوط به تجهیزات مکانیکی که یا در ساخت کارخانه ها و صنایع پرکاربرد هستند یا در مصارف صنعتی و دیگر حوزه که مصرف کنندگانش کاربران سازمانی و خانگی هستند در حوزه های نرم افزار و آی تی.

به طور مثال کارخانه ای که قرار است تولیداتی برای مصرف داخل یا خارج داشته باشد خود چه بهتر است از تجهیزات و ماشین آلات داخلی استفاده کند تا محصولی را بسازد که تجهیزات تولیدش هم ایرانی هستند. اما ذکر این نکته که تولیدکنندگان ایرانی باید مسئله افزایش کیفیت را به عنوان سرلوحه امورات تولیدی سال جدید لحاظ کنند خالی از لطف نیست. بنابراین با افزایش کیفیت محصولات داخلی و معرفی آنها به مصرف کننده ها و همچنین خرید بالاخص محصولات ایرانی که دانش بنیان هستند، می توان بر یکی از بزرگ ترین مشکلات حال حاضر کشور که همان مباحث و مشکلات اقتصادی است فائق آمد.

حال با توجه به تمام موارد فوق می توان به این نتیجه رسید که با حمایت جدی از شرکت های دانش بنیان که ساده ترین آنها خرید و مصرف محصولات شان است، هم به عنوان وظیفه وضع شده مقام معظم رهبری در این سال با عنوان خرید کالا ایرانی جامه عمل پوشانیدم و هم امکان رشد و بالندگی این شرکت ها و به تبع آن اشتغال زایی برای جوانان و خانواده های ایرانی را فراهم ساخته ایم.

*دکترای مدیریت کسب و کار- DBA