جزییات رشد اقتصادی به روایت مرکز آمار

فرصت امروز: براساس اطلاعات مرکز آمار ایران، وجود رشد اقتصادی حاصل شده در سال ۱۳۹۵ و بهار ۱۳۹۶، مقایسه ارزش افزوده رشته فعالیت ها به قیمت های ثابت با مقادیر آن در سال ۱۳۹۰ نشان می دهد در برخی از بخش ها مانند استخراج نفت خام و گاز طبیعی، ساختمان و واسطه گری های مالی، سطح ارزش افزوده به قیمت ثابت هنوز به سطح عدد سال ۱۳۹۰ نرسیده است. براساس اعلام مرکز آمار ایران رشد محصول ناخالص داخلی (GDP) یا همان رشد اقتصادی در مرکز آمار ایران از دو روش تولید و هزینه محاسبه می شود. در روش تولید، مبنای محاسبهGDP مجموع ارزش افزوده های بخش های مختلف اقتصادی است. در روش هزینه، GDP از مجموع اجزای تقاضای نهایی به دست می آید.

بر این اساس محصول ناخالص داخلی به قیمت ثابت سال ۱۳۹۰ در سه ماهه نخست سال ۱۳۹۶ به رقم ۱۸۳هزار و ۶۴۲میلیارد تومان با نفت و ۱۴۵هزار و ۶۶۹میلیارد تومان بدون احتساب نفت رسیده است، درحالی که رقم مذکور در مدت مشابه سال قبل با نفت ۱۷۲هزار و ۳۸۵میلیارد تومان و بدون نفت ۱۳۶هزار و ۱۰۰میلیارد تومان بوده که نشان از رشد ۶.۵ درصدی محصول ناخالص داخلی و ۷درصدی محصول ناخالص داخلی بدون نفت در فصل بهار سال ۱۳۹۶ دارد.

نتایج مذکور حاکی از آن است که در سه ماهه نخست سال جاری رشته فعالیت های گروه کشاورزی ۳.۱ درصد، گروه صنعت (استخراج نفت خام و گاز طبیعی، سایر معادن، صنعت، انرژی و ساختمان) ۴.۹ درصد و گروه خدمات ۸.۳درصد نسبت به فصل مشابه سال قبل، رشد داشته است.

افزایش شاخص کل قیمت کالاها و خدمات مصرفی

از طرفی شاخص کل (بر مبنای ۱۰۰=۱۳۹۰) قیمت کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کل کشور در فصل بهار ۱۳۹۶ عدد ۲۴۷.۹ را نشان می دهد که نسبت به دوازده ماه منتهی به خرداد ۱۳۹۶، ۷.۶ درصد افزایش داشته است. این شاخص برای خانوارهای شهری در فصل بهار سال ۱۳۹۶ عدد ۲۴۴,۸ و برای خانوارهای روستایی عدد ۲۶۰.۹ را نشان می دهد که نسبت به 12ماه منتهی به خرداد ۱۳۹۶، به ترتیب ۷.۷ و ۸.۵درصد افزایش داشته است.

از آنجا که در مناطق روستایی ضریب اهمیت کالاهای خوراکی، آشامیدنی و دخانیات بیشتر از شهری است  (۴۰.۲ در برابر ۲۵.۵ درصد) و ضریب اهمیت مسکن در مناطق شهری بیشتر از روستایی است  (۳۰.۵ در برابر ۱۱.۶ درصد)، لذا در دوره هایی که مسکن در رکود باشد این ضریب اهمیت بالا در مناطق شهری همانند وزنه ای سنگین عمل کرده و اجازه نمی دهد شاخص کل شهری تغییرات زیادی داشته باشد. در مناطق روستایی خوراکی ها، آشامیدنی ها و دخانیات مشابه همین وزنه است. با توجه به اینکه در دوره های اخیر همچنان اجاره بهای واحدهای مسکونی در قیاس با قیمت خوراکی ها، رشد کمتری داشته، بنابراین باعث شده که نرخ تورم روستایی بیشتر از شهری باشد.

رشد بخش استخراج نفت خام و گاز طبیعی

مرکز آمار ایران همچنین در بخش دیگری به نکات کلیدی قابل توجه در حساب های ملی فصلی و نرخ رشد اقتصادی سه ماهه نخست سال ۱۳۹۶ اشاره کرد: در فصل بهار ۱۳۹۶ هر چند بخش استخراج نفت خام و گاز طبیعی رشد مثبت ۴.۷ درصدی را تجربه کرده است، اما از آنجا که این رشد کمتر از میانگین رشد سایر بخش ها بوده باعث فزونی یافتن رشد محصول ناخالص داخلی بدون نفت نسبت به محصول ناخالص داخلی، بعد از حدود چهار فصل که دوران اوج صادرات نفتی پس از اجرا شدن برجام بوده، شده است.

با وجود رشد اقتصادی حاصل شده در سال ۱۳۹۵ و بهار ۱۳۹۶، مقایسه ارزش افزوده رشته فعالیت ها به قیمت های ثابت با مقادیر آن در سال ۱۳۹۰ نشان می دهد در برخی از بخش ها مانند استخراج نفت خام و گاز طبیعی، ساختمان و واسطه گری های مالی، سطح ارزش افزوده به قیمت ثابت هنوز به سطح عدد سال ۱۳۹۰ نرسیده است. همچنین بررسی اجزای هزینه نهایی به قیمت ثابت نیز نشان می دهد صرف نظر از افزایش هزینه مصرف نهایی خصوصی و دولت نسبت به سال ۱۳۹۰، سطح ارقام تشکیل سرمایه در ماشین آلات و ساختمان همچنان کمتر از سطح ارقام سال ۱۳۹۰ است.