تهدیدها و فرصت ها از نگاه دستیار ویژه رئیس جمهور / زشت و زیبای اقتصاد ایران

دستیار ویژه اقتصادی رئیس جمهوری به تشریح ابرچالش های اقتصاد ایران پرداخت و تصریح کرد که برای حل این ابرچالش ها باید پارادایم حاکم بر آنها تغییر کند.

به گزارش «فرصت امروز»، مسعود نیلی که در نشست هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران حضور یافته بود، با بیان اینکه اثرگذاری اتاق یک شاخص موفقیت است، گفت: یکی از رسالت هایی که اتاق بازرگانی دنبال می کند این است که روی سیاست های دولت اثر بگذارد و بتواند سیاست نادرستی را متوقف و به انجام سیاست درستی که در دستور کار نیست، تشویق کند.

وی افزود: اگر از این جمع خواسته شود که درباره مشکلات کشور و سیاست های اقتصادی صحبت کنید، همه به راحتی می توانند تعداد زیادی از مشکل موجود را تشریح کنند، اما اگر گفته شود که محدود به بیان یک مسئله هستید و همگی ملزم به رسیدن به اجماع درباره اعلام یک سیاست اشتباهید، کار بسیار سخت است.

مشاور اقتصادی رئیس جمهور ادامه داد: پیشنهاد من درباره این است که در خصوص چه موضوعی به اجماع برسیم، اگر همه روی یک حوزه متمرکز شویم اثرگذاری کار بسیار بیشتر است.

2 چهره اقتصاد ایران

نیلی ادامه داد: اکنون در شرایطی به سر می بریم که اقتصاد ما دو چهره دارد. از یک طرف با رشد اقتصادی خوب، تورم تک رقمی و اشتغال زایی نسبتا بالا روبه رو هستیم و در نقطه مقابل ابرچالش هایی را داریم که آنقدر بزرگ هستند که اسم ابرچالش را روی آن می گذاریم.

این استاد اقتصاد اضافه کرد: آنچه در عرصه بیرونی مشاهده می کنیم معمولاً دو واکنش نسبت به این موضوعات است؛ یک دسته شوق زیادی نسبت به عملکرد مثبت اقتصاد دارند و در نقطه مقابل دسته دیگر منکر دستاوردها هستند و روی مشکلات تکیه می کنند. اگر بگوییم در یک سال گذشته ۶۷۵ هزار شغل ایجاد شده، دسته دوم در مقابل می گویند 3میلیون بیکار در کشور داریم. واقعیت این است که نه می توان دستاوردها را نادیده گرفت و نه می توان ابرچالش ها را. این دو تصویر کاملاً قابل جمع هستند.

دستیار ویژه اقتصادی رئیس جمهوری اظهار کرد: اگر رشد اقتصادی کشورهای خاورمیانه را نگاه کنیم رشد اقتصادی به طور متوسط ۲.۵درصد است و رشد ما نسبت به آن قابل قبول است. این دستاوردهای اقتصادی از نظر من با ابرچالش ها قابل جمع است. می توان در همین چارچوب و ساختار اقتصادی فعلی کمی دیگر هم اوضاع اقتصادی را بهبود داد، اما تداوم شرایط مطلوب نیازمند تغییر ساختار اقتصادی است. ساختار اقتصاد ما نمی تواند شرایط را برای رشد پایدار اقتصادی ایجاد کند.

نیلی ادامه داد: اگر می خواهیم به رشد اقتصادی قابل قبول در سال های بعد برسیم، باید ساختار اقتصاد را اصلاح کنیم. تعریفی که من از ساختار ارائه  می کنم قواعد بلند مدت حاکم بر اقتصاد است که روی بازیگران اقتصادی اثر می گذارد. ساختار اقتصاد ما از درونش ابرچالش تولید می شود. هیچ کدام از این ابرچالش ها را کسی به ما تحمیل نکرده و تصمیمات نادرست خودمان باعث آنها شده است و باید اشتباه خودمان را بیان کنیم. تا زمانی  که نپذیریم اشتباه کردیم راه حل هایی که ارائه  می دهیم راه حل های تکنیسینی است و ریشه ای نیست.

تغییر پارادایم اقتصاد سیاسی

دستیار ویژه اقتصادی رئیس جمهوری ادامه داد: این شش ابرچالش با وجود اینکه بسیار با هم متفاوت هستند مثل آب، محیط زیست، صندوق های بازنشستگی و نظام بانکی همگی در یک چیز مشترک هستند و قواعدی بر آنها حاکم است و آن این است که یک رفاه اضمحلال منابع را در خودش دارد. این شش ابرچالش با وجود تنوعی که دارند، اما پارادایم واحد بر آنها حاکم است. آن چیزی که به عنوان ساختار اقتصادی ذکر می کنم مشخصات یک پارادایم اقتصاد سیاسی مبتنی بر مصرف منابع است که هیچ کاری به ورودی منابع ندارد.

نیلی تصریح کرد: برای این ابرچالش ها راهکار وجود دارد، اما اگر قرار باشد پارادایم موجود حفظ شود، راهکاری برای آنها وجود ندارد و باید این پارادایم موجود تغییر کند، ما بدون تغییر پارادایم اقتصاد سیاسی نمی توانیم راه حل فنی برای حل مسائل بدهیم. تمام جناح های سیاسی کشور کم و بیش یکسان نقش داشتند و باید همگی در اصلاح آن حضور داشته باشند. باید یک وفاق ملی حول اشتباهاتی که در سال های گذشته داشتیم شکل بگیرد. مسئله این است که ما به شیوه ای که تاکنون منابع کشور را مصرف می کردیم، دیگر نمی توانیم حرکت کرده و منابع مان را مصرف کنیم.