لذت زندگی در یک آپارتمان آرت دکو

معماری های انجام شده به وسیله معماران دهه های 20 و 30میلادی همیشه محبوب هستند. آنها همه امکانات خانه را با توجه به خریداران انجام می دادند.

نقطه مشترک بین ساختمان کرایسلر در نیویورک، تئاتر شانزه لیزه در خیابان مونتاین در پاریس و هتل شهر Boulogne-Billancourt در چیست؟ در همه آنها از آرت دکو (Art déco) استفاده شده است. این هنر گل سرسبد معماری های دهه های 20 و 30 میلادی است که توسط معمارانی همچون ویلیام ون آلن آمریکایی(دانش آموخته دانشکده هنر های زیبا پاریس) و آگوست پی یر و تونی گارنیر فرانسوی انجام شده است و حتی می توان از رابرت ماله استیون و لو کوربوزیه یاد کرد که چهره های معروف و شناخته شده ای در این راه هستند. این هنر با لبه های تیز آن، خطوط هندسی و اشکال مکعب است و غنی از الگو های رنگ و چرخش الهام بخش اشکال الهام گرفته از گیاهان است.

نام آرت دکو نام سبک تزیینی فرانسه در دهه 1920 است که در زمان خود به نام هایJazz Modern یا Art Modern معروف بود.

نام آرت دکو از دهه 1960 به بعد برای این سبک به کار رفت که برگرفته از نمایشگاه بین المللی هنرهای تزیینی و صنعتی 1920 در پاریس  (Exposition Internationale des Arts Décoratifs et Industriels Modernes) بود.

فرهنگ های مختلف، مخصوصا فرهنگ اروپا قبل از جنگ جهانی اول، روی آرت دکو اثر داشتند و برخلاف سبک فانکشنالیزم و زیبایی شناسی باهاوس، آرت دکو از تئوری های ضدتزیین(آنتی ارنمنتال - Anti Ornamental) که توسط افرادی چون آدولف لوز  (Adolf Loos) مطرح شده بود تأثیر نپذیرفت.

در واقع آرت دکو به عنوان پاسخی به تغییرات فراوان فنی و اجتماعی در شروع قرن بود و می توان گفت واکنشی به زیاده روی های سبک پیشین (آرت نوو) بود. شهر پاریس در فرانسه به عنوان مرکز این جنبش شناخته شده بود و بسیاری از هنرمندان آرت دکو در این شهر زندگی می کردند. از جمله: ژاک امیل روهلمان  (Jacques-Emile Ruhlmann) که یکی از معروف ترین مبل سازهای آرت دکو بود. ادگار براندت  (Edgar Brandt) و ژان دوناند  (Jean Dunand) در این سبک کارهای آهن و قفل سازی می کردند.

در شیشه کاری موریس مارینو  (Maurice Marinot) و در جواهر و ساعت سازی کارتیه  (Cartier) طراحان مشهور این سبک بودند.

رنه لالیک  (René Lalique) که در سبک آرت نوو به عنوان هنرمند کارهای شیشه ای شناخته می شود، آثاری به سبک آرت دکو دارد.

هنرمندان آرت دکو را می توان در دو دسته کلی شناخت. روهلمن با پشتوانه طرح های فرانسوی خود معمولا از شیوه های قدیمی و مایه های اصلی تزئینی و نئوکلاسیک قرن هجدهم و نوزدهم بهره می گرفت. روهلمن (Ruhlmann)، فلوت(Follot)، جولسیوس دومینک  (Dominique) و لئولو  (Lelou) را می توان گروه محافظه کار و سنتی تر آرت دکو دانست.

دسته دوم طراحان آوانگاردی بودند که آثارشان متاثر از هنر آفریقایی و کوبیسم بود. افرادی همچون پی یر لگرین(Legrain)، جی ام فرانک  (Frank)، الین گری  (Gray) و مارسل کرد  (Courd) از این دسته به شمار می آیند.

به کارگیری مواد گران قیمت و عجیب از خصوصیات آرت دکو است. اجناسی مثل آلومینیوم، ورشو، لاک و الکل، چوب کاری، پوست کوسه و گورخر، عاج، ورقه های طلا، صدف، پوست لاک پشت و مار و چرم در تزئینات آرت دکو به چشم می خورد.

در آرت دکو از فرم های زیگزاگ، پله ای، دایره آفتاب (آینه در تصویر) و قوس های بلند هم زیاد استفاده شده است.به خاطر تجملی بودن ذاتی این سبک، در فضا های مدرن مثل سینما، برج های بلند و کشتی ها مسافربری از طرح های آرت دکو استفاده می شده است.

هنرمندانی که در این سبک کار می کردند تا سال 1960، به عنوان یک گروه یا سبک خاص، شناخته نمی شدند.در سال های نخست، آرت دکو به عنوان یک حرکت در جنبه نوین گرایی  (مدرنیسم) شناخته می شد  (Art Modern) که تحت تأثیر هنرهای سنتی ممالک دیگر مثل کشورهای آفریقایی، مصر یا مکزیک بود.

سقوط آرت دکو

با رشد کارکردگرایی مدرن (Functionalism) و ورشکستگی اقتصادی 1929، آرت دکو به عنوان یک سبک تجملی مصنوعی شناخته شد و در غرب پشتوانه اش را از دست داد. با شروع جنگ جهانی دوم عملا آرت دکو در غرب شکست خورد، اما در کشورهای دیگری ادامه پیدا کرد.

از جمله در هندوستان به عنوان یک نشانه مدرن شناخته شد و تا سال 1960 ادامه داشت. در دهه 1980 آرت دکو مجددا مورد توجه قرار گرفت و در رابطه با فیلم نوآر  (film noir) و زرق و برق دهه 1930 از آن در تبلیغات جواهر و مد استفاده شد.
در رابطه با خصوصیات سبک آرت دکو می توان بیان داشت که «آرت دکو» سبکی است که غالبا در هنر های تزیینی به کار رفته است.

تلفیقی از مدرنیسم اروپایی الهام گرفته از کوبیسم با فرم ها و خطوط نرم یا ممتد افقی، فرم های تکراری ماشینی، تصاویری غریب و زیبا از آمریکای مرکزی  (پیش از کشف آن توسط اروپاییان) و اشکال زیگزاگ گونه قبیله سرخ پوستی ناواجو و همچنین عشق به رنگ های براق و پرزرق و برق و مصالحی مانند پلاستیک، آلومینیوم و فولاد ضدزنگ همراه با چوب و سنگ های با شکوه و مجلل بود. اگرچه آرت دکو از نهضت هنر نو حاصل شد، ولی اشکال منقطع، نمادها و جزییات تک و منفرد، حالت تندیس واره و احساس مصنوعی بودن درآن نمودی بارز دارد.

در ساختمان های کوتاه مرتبه به این سبک، تأکید بر خطوط افقی ممتد(استریم لاین) و در مواردی احداث یک برج مرتفع در میان ساختمان بود.

بالای برج غالبا به صورت پله ای طراحی می شد. تزیینات جذاب و براق با استفاده از خطوط انحنادار و نرم یا خطوط زیگزاگ مانند و به کارگیری رنگ های روشن و اولیه و لامپ های نئون جزو ویژگی های این سبک محسوب می شود.

سبک آرت دکو برای ساختمان های بلند مرتبه نیز مورد توجه بود. در ساختمان های بلند مرتبه، تأکید بر خطوط عمودی بوده است. مرتفع ترین آسمانخراش های آمریکا  (و به عبارتی دنیا) در دوران رکورد بزرگ اقتصادی  (1939-1929) به این سبک ساخته شدند.

ساختمان کرایسلر (1930-1927)در نیویورک توسط ویلیام ون آلن طراحی شد و شاخص ترین ساختمان این سبک محسوب می شود. آنچه ساختمان کرایسلر را با نگرشی سبکی متمایز می سازد(هنر تزیینی، آرت نوو یا شاید اکسپرسیونیستی)، این است که قالب های آن از ظریف ترین شکل ها در زمینه طراحی آسمانخراش تا آن زمان بوده است.