گزارش «فرصت امروز» از بازار کسب و کارهای آنلاین پوشاک / تا 5 سال دیگر فروشگاه های اینترنتی بازار را قبضه می کنند

بازارهای آنلاین پوشاک همواره با این استدلال که باید برای خرید پوشاک جنس آن را لمس و پرو کرد تهدید شده اند، اما راه حل خوب این کسب و کارها برای مقابله با چنین دلایلی یک پاسخ قانع کننده بوده است؛ شرط بازگشت کالا در صورت عدم رضایت مشتری و اندازه نبودن پوشاک دیگر هر خریداری را برای خرید اینترنتی این محصول ترغیب می کند.

رضا الفت نسب، دبیر انجمن کسب و کارهای اینترنتی در گفت و گو با «فرصت امروز» سهم خرید آنلاین در سال گذشته را یک درصد اعلام کرده و می افزاید: در سال 94 فضای مجازی شاهد تراکنشی حدود 62هزار میلیارد تومان بوده است که امیدواریم این رقم در سال جاری با حضور استارتاپ های موفق افزایش یابد.

به گفته مهدی جعفری، مدیرعامل شیکسون حداقل میزان سرمایه اولیه برای شروع چنین کسب و کاری حدود 2میلیارد تومان است که این رقم ممکن است تا حدود 10برابر این رقم افزایش یابد. در این بین باید توجه داشت که برای سوددهی یک بازه زمانی سه تا پنج ساله از الزامات اصلی این نوع کسب و کارها است.

برای آشنایی بیشتر با روند راه اندازی و هزینه های جاری یک کسب و کار آنلاین سراغ مهدی جعفری، مدیرعامل فروشگاه اینترنتی پوشاک  «شیکسون» رفته ایم که در ادامه می خوانید.

سرمایه اولیه چقدر باشد؟

جعفری در رابطه با هزینه های راه اندازی یک کسب و کار آنلاین پوشاک و ملزومات سخت افزاری آن از جمله دریافت مجوز و انبار و. . . به  «فرصت امروز» می گوید: در حال حاضر در کشور به لحاظ صنفی هیچ گونه سازو کاری برای دریافت مجوز فروشگاه های اینترنتی وجود ندارد و هیچ گونه اتحادیه ای برای این نوع کسب و کارها تعریف نشده است.

برای شروع کار تنها دریافت یک نماد اعتماد الکترونیکی از وزارت صنعت و معدن در کنار ثبت در ساماندهی فیلترینگ کافی است تا به نوعی احزار هویت شوید.

ناگفته نماند در حال حاضر جریاناتی برای دریافت مجوز فروشگاه های آنلاین پوشاک در حال راه اندازی است که امیدواریم در آینده ای نزدیک به وقوع بپیوندد و به نتیجه برسد و ما هم بتوانیم جواز کسب دریافت کنیم. در بحث هزینه های جاری نیز این روند بستگی به این موضوع دارد که شما چه پلتفرمی را بخواهید پیاده کنید. اگر تنها یک واسطه بین فروشنده و خریدار باشید و بخواهید ارتباطات این چنینی را برقرار کنید نیاز به انبار و دپو کردن کالاها ندارید، تنها باید مکانی را برای ارتباط گیری پیدا کنید تا کالا را از فروشنده تحویل گرفته و به خریدار تحویل دهید.

به همین جهت این حالت با زمانی که شما انبار دارید و همه کالاها را در آن نگهداری می کنید هزینه های به شدت متفاوتی را می طلبد. وی در ادامه توضیح می دهد: این هزینه ها بسته به سطح و نوع کار متفاوت می شود و نمی توان این حجم را به عدد و رقم تبدیل کرد، زیرا در ابتدا باید بسنجید که با چه میزان سرمایه  اولیه ای می خواهید وارد کار شوید و قصد فعالیت در چه بخشی از پوشاک را دارید.

وی با بیان اینکه سقف سرمایه گذاری در این حوزه محدودیتی ندارد، در رابطه با هزینه های مارکتینگ در ایکامرس می گوید: منابع انسانی یکی از جدی ترین هزینه های هر بیزینس آنلاین است.

اما باید در نظر داشت که پروژه های ایکامرس پروژه هایی هستند که حداقل باید سه تا پنج ساله تعریف شوند و نباید کسی که در این حوزه سرمایه گذاری می کند زودتر از این بازه زمانی منتظر سود باشد.

 قطعا اینکه شما چه سطحی از بازار را برای پوشش انتخاب می کنید در روند کار شما بسیار مؤثر خواهد بود. به شخصه گمان می کنم با در نظر گرفتن حداقل هزینه ها از 2میلیارد تومان می توان برای شروع در این کار سرمایه گذاری کرد و هزینه ها را تا 10 برابر این رقم افزایش داد. وی در ادامه تصریح می کند: باز هم تأکید می کنم که عدد ماکزیمم سرمایه گذاری بسته به سطح سازمان متفاوت است.

منابع انسانی مورد نیاز

مدیرعامل فروشگاه شیکسون ادامه می دهد: با توجه به این موضوع که این بیزینس در تمام دنیا یک کار شناخته و انجام شده است پس خیلی شکل استارتاپی به خود نمی گیرد، زیرا بسیاری از مسائل در آن حل شده است و ایده جدیدی نیست که شما بگویید من به عنوان نخستین نفر می خواهم این استارتاپ را راه اندازی کنم. در واقع یک پلتفرمی وجود داشته و شما تنها می توانید با ایجاد تغییراتی در آن پلتفرم اصلی آن را در یک کشور جدید و به صورت محلی شروع کنید. طبیعتا در این راستا به نیروهای برنامه نویس حرفه ای و افراد متوسط و معمولی که کارهای روزمره و اداری را انجام می دهند نیاز دارید.

وی در رابطه با افراد متخصص مورد نیاز در این حوزه تأکید می کند: بحث دیجیتال مارکتینگ بحث نوپایی در ایران است تا جایی که افراد تحصیلکرده این حوزه عموما در خارج از کشور تحصیلات داشته اند.

در کنار این افراد، شما به افراد یا مشاوران حرفه ای نیز نیازمند هستید، به ویژه در بحث زنجیره تأمین کالا که طبیعتا وجود مدیران حرفه ای جزیی از الزامات کار محسوب می شود. همچنین در این بین باید افراد سختکوشی نیز وجود داشته باشند تا بتوانند با آن مدیر همکاری کرده و کار را به پیش ببرند.

وی با اشاره به محدودیت ها و کنترل هایی که از سوی نهادهای مختلف بر عرضه پوشاک وجود دارد،  ادامه می دهد: زمانی که ما کار فروش اینترنتی را آغاز کردیم به قدری اطلاعات مان محدود بود که نمی دانستیم باید به چه نهادی مراجعه کنیم و خط قرمزها را جویا شویم.

اتحادیه پوشاک از همان ابتدا با راه اندازی چنین فروشگاه هایی مخالفت داشتند و به نوعی فروش مجازی را در مقابل فروش سنتی می دیدند که در حال حاضر این روند تا حدی برای همگان حل شده و جا افتاده است. تا چند سال گذشته وزارت ارشاد و بحث فیلترینگ به حوزه عرضه پوشاک آنلاین وارد نشده بودند، اما از زمانی که فروش پوشاک از طریق شبکه های مجازی مثل اینستاگرام پررنگ شد،  حضور این نهاد برای کنترل پوشاک افزایش یافت. در حال حاضر تنها همین نهاد است که خط قرمزها را برای فروشگاه های اینترنتی مشخص می کند.

جعفری اضافه می کند: تفاوت بزرگی که فروش آنلاین در نحوه عرضه کالا با فروشگاه های سنتی و فروش فیزیکی دارد این است که این نوع فروشگاه ها ناخودآگاه تا حدی به عنوان رسانه هم عمل می کنند و همین امر تأثیر بزرگی روی خریدارها اعمال می کند، زیرا از جای جای کشور می توانند ما را ببینند.

در واقع مسئولیت رسانه بودن تا حدی کار ما را دشوار کرده است. از آنجا که پوشاک در کشور ما شرایط خاصی برای عرضه دارد و این امر خود را در پوشاک زنانه بیشتر به نمایش می گذارد قطعا در نحوه عرضه کالاها در سایت فروش محدودیت هایی وجود دارد و باید با بحث شرعی و عرفی جامعه هماهنگی داشته باشد. نمونه آن در سال گذشته بحث عرضه مانتوهایی با نام مانتوهای جلوباز بود که روی این موضوع بسیار تأکید شد و از ما خواسته می شد که به عنوان رسانه عمل کرده و با عرضه کالاهای دیگر سلیقه مشتریان را به سمت دیگری جهت و تغییر دهیم.

اشتغال زایی کسب و کار آنلاین

جعفری با بیان اینکه حوزه فروش آنلاین حوزه نوپا و کوچکی است که رفته رفته شکل می گیرد،  در رابطه با حجم خرده فروشی های آنلاین می گوید: در حال حاضر تنها یک درصد از تراکنش های خرده فروشی فضای مجازی متعلق به بحث فروش آنلاین است که در حوزه پوشاک نیز قطعا این آمار بسیار پایین تر هم خواهد بود. در کل کسانی که در ایران به حوزه ایکامرس ورود می کنند چشم به آینده دوخته اند و خیلی به روزهای در حال گذر و فعلی فکر نمی کنند.

وی در پاسخ به اوضاع کار و اشباع شدن این بازار می گوید: به شدت این بازار جای کار دارد و هنوز اتفاقی نیفتاده است که این بازار بخواهد اشباع شود. کسانی هم که در این حوزه شروع به کار کردند هنوز نتوانسته اند به جایگاهی که می خواهند برسند و در این بازار ثبات پیدا کنند مضاف بر اینکه بازار خرید آنلاین بازاری است که روبه رشد است و فرصت های جدیدی را می تواند برای فعالان این حوزه ایجاد کند.

وی در رابطه با اشتغال زایی حوزه کسب و کارهای آنلاین به ویژه فروش اینترنتی پوشاک می گوید: قطعا به نظر من در پنج سال آینده درصد بسیار زیادی از اشتغال کشور را بیزینس های آنلاین به خود اختصاص خواهند داد، به ویژه بیزینس های فروشگاهی که یک پکیج کامل از کسب و کار هستند از زنجیره تأمین کالا گرفته تا پردازش محصولات، انبار و بسته بندی، ارسال کالا و پشتیبانی از مشتریان و خدمات پس از فروش، بازاریابی و طراحی سایت. این حوزه هم به نیروهای متخصص و ماهر و هم به نیروهایی در رده کارگری نیاز دارد در واقع این نوع کسب و کارها طیف گسترده ای از نیروی انسانی را پوشش می دهد.

کما اینکه در حال حاضر با آنکه فروشگاه شیکسون هنوز به مرحله ای که باید نرسیده است توانسته برای 90 نفر به طور مستقیم و 260 نفر غیر مستقیم شغل ایجاد کند. این فروشگاه به دلیل داشتن نمایندگی های توزیع در 45 شهر کشور که آن هم مثل یک استارتاپ در حال فعالیت هستند توانسته برای درصد قابل توجهی ایجاد شغل کند.

عدم ثبات اقتصادی مهم ترین تهدید این حوزه

مدیرعامل فروشگاه شیکسون در مورد تهدیدهای این حوزه و سختی های این  کار می گوید: آسیب هایی که می تواند حوزه ایکامرس را تحت الشعاع خود قرار دهد بیشتر وضعیت اقتصادی کشور است.

این عدم ثبات به هر بیزینس و صنعت نوپایی می تواند لطمه بزند. هر صنعت نوظهوری در کشور باید یک ثباتی را در اقتصاد کشور مشاهده کند تا بتواند به صورت صحیح تصمیم گیرد و برنامه ریزی کند. این روند عدم ثبات حتی به بیزینس هایی هم که به ثبات رسیده اند لطمه می زند، اما زمانی که بیزینسی نوپا باشد این عدم ثبات بسیار عذاب آور است. در مورد سختی های این کار با توجه به متنوع بودن رنگ، سایز و کیفیت پوشاک اینکه بتوان مردم را متقاعد کرد پوشاک خود را از فضای مجازی تهیه کنند بزرگ ترین دشواری این کار است.

از طرف دیگر، به دلیل کامل بودن پکیج کسب و کارهای فروشگاهی پیش بردن تمام حوزه ها در یک روند و یک خط موازی کار بسیار دشواری است. این تمرکز بر تمامی موارد و انجام دادن همه امور به صورت عالی تا حدی کار را برای مدیر دشوار و سخت  می کند.

این امر در حوزه تأمین کالا به طور خاص و ویژه خود را نشان می دهد. وی در رابطه با روند ثبت سایت و راه اندازی فروشگاه اینترنتی می گوید: بحث مربوط به دامنه و سرور یک بحث فنی است که در کنار آن بحث های دیگری مثل دریافت نماد اعتماد الکترونیکی از وزارت صنعت و معدن و بحث در ساماندهی فیلترینگ مطرح می شود.

با ثبت در این سامانه است که شما وجهه قانونی برای فعالیت پیدا می کنید، زیرا دیگر محل کار و تمام گردانندگان کار شما به نوعی احراز هویت می شوند.

به کیفیت پوشاک ایرانی ایمان داریم

جعفری در پاسخ به این سوال که پوشاک خود را از چه محلی تأمین می کنند ، می گوید: ما تنها فروشگاه اینترنتی پوشاک هستیم که تمام اقلام مورد فروش خود را از تولیدکنندگان داخلی تهیه و تأمین می کنیم و دلیل آن هم این است که واقعا معتقدیم بازار داخلی خودمان به قدری توانمند است که بتواند نیاز مردم را برطرف کند و کیفیت پوشاک ایرانی به حدی بالا است که ما را از خرید کالاهای خارجی بی نیاز می کند. از طرفی دیگر درصد بسیار زیادی از کالاهای خارجی موجود در ایران قاچاق است و همین روند باعث شده است که ما تمایلی برای تأمین کالاها از پوشاک قاچاق نداشته باشیم زیرا شفافیتی در مورد کیفیت کالاها وجود ندارد.

 از آن جا که اعتقاد ما در شیکسون این است که باید به مشتری احترام گذاشت سعی کرده ایم کیفیت پوشاک عرضه شده را براساس درجه بندی آن مشخص کرده و با مشتریان خود صادق باشیم و اگر کالایی کیفیت پایینی داشته باشد در ویژگی های کالا تمام موارد ذکر می شود. یکی از دلایل دیگری که پوشاک خارجی در سایت شیکسون به فروش نمی رسد، همین دور شدن از شفافیت است که از عدم اطمینان ما به اجناس خارجی ناشی می شود.

وی در پاسخ به دارا بودن ویژگی های شخصیتی کسی که می خواهد یک سایت اینترنتی را راه اندازی کند، می گوید: هر کسب و کاری را که بخواهید در این حجم راه اندازی کنید به عنوان مدیر یا رهبر آن باید چند ویژگی اساسی شخصیتی داشته باشید. اول از همه فرد باید یک شناخت کامل از خود داشته باشد و بداند که در کجاها نقاط قوت دارد زیرا به عقیده من سازمان همانند فرزند انسان است و مدیر یک سازمان موفق باید بداند که آن سازمان چطور شاداب می شود و چگونه می تواند خود را از موقعیت های بحرانی برهاند. این ها مواردی است که رهبران هر مجموعه ای به سازمان آموزش می دهند.

در کنار این موارد برای اداره سازمانی با این جزییات باید یک مطالعه عمیق و خوبی در این حوزه داشت، گرچه تحصیلات آکادمیک تا حدی در این بین مطرح نیست، اما اگر بدون اطلاعات کافی وارد این کار شوید قطعا شکست خواهید خورد. سختکوشی نیز یکی دیگر از الزامات اساسی این کار است تا جایی که حداقل میزان ساعت کاری در روز باید بین 12تا 13ساعت باشد.

وی در پایان در رابطه با هزینه های انجام شده برای فروشگاه شیکسون می گوید: در ایران عرف نیست که به راحتی در مورد هزینه های راه اندازی صحبت کرد، به همین جهت از شما اجازه می خواهم که در این رابطه صحبتی نداشته باشم.

ارتباط با نویسنده: Leilashirzad69@gmail.com