رشد 68 درصدی سهم راه آهن در اعتبارات سال 96 / ریل بر صدر بودجه

کاهش درآمدهای نفتی دولت در طول سال های گذشته بسیاری از بخش های اقتصادی را که خود را آماده کرده بودند با جهشی بزرگ به استانداردهای بین المللی نزدیک شوند، مجبور کرد با سرعت کمتر به کار خود ادامه دهند.

دولت روحانی که از ماه های ابتدایی آغاز به کار خود وعده داده بود راه آهن را به عنوان یکی از اصلی ترین یادگاری های خود به مردم هدیه کند، در طول سال های گذشته فعالیت های زیادی برای بهبود اوضاع این بخش انجام داده است.

فعال کردن کارگاه های ریلی در بسیاری از استان های جامانده از شبکه که به افتتاح قریب الوقوع ایستگاه راه آهن بعضی از آنها منجر شده، مطرح کردن قطارهای حومه ای به عنوان اولویتی جدی که بناست در طول سال جمعیتی بین 20 تا 50 میلیون نفر را جابه جا کند، بهبود مزیت نسبی قطارها که در دو حوزه سرعت و کیفیت اجرایی می شود و در این چارچوب از یک سو با وارد کردن فناوری برقی سازی و سریع السیر سازی سرعت انتقال بار و مسافران ارتقا خواهد یافت و از سوی دیگر با خارج کردن واگن  های مسن و جانشین کردن آنها با نمونه های جوان تر میانگین سنی پایین می آید، بخشی از اقداماتی است که در طول سال های گذشته از سوی دولت روحانی اجرایی شده است.

با وجود تمام این اقدامات، اما گستردگی برنامه ریزی های دولت برای این بخش نیاز به تامین منابع مالی فراوانی دارد که در طول سال های گذشته نبود درآمدهای کافی دولت باعث ایجاد وقفه در بعضی از آنها شده است؛ موضوعی که به نظر می رسد راه رسیدگی به آنها در سال  آینده هموار شده است.

معاون برنامه ریزی و مدیریت منابع وزارت راه و شهرسازی درباره چگونگی تخصیص بودجه به بخش های مختلف حمل و نقل اعلام کرده بخش ریلی در بودجه ۹۶ رشدی ۶۸ درصدی را به ثبت رسانده که در قیاس با دیگر بخش ها رقم بالاتری را نشان می دهد، اما در بخش جاده ای منابع اعتباری حدودا ۲۳ درصد کاهش پیدا کرده و به کمتر از ۴۰۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.

در بخش مسکن نیز منابع بودجه از حدود ۱۱۵۰ میلیارد تومان سال گذشته در سال جاری به حدود ۷۳۹ میلیارد تومان کاهش یافته است، اما به طور کلی در حوزه حمل و نقل لایحه بودجه سال ۹۶ افزایشی ۵ درصدی را نشان می دهد.

به گفته امینی طبق برآوردهای صورت گرفته در این لایحه، ۲۴۶ طرح جاده ای با اعتبار حدود ۳۶۷۰ میلیارد تومان، ۴۸ طرح ریلی با اعتبار حدود ۳۵۸۰ میلیارد تومان، هشت طرح هوایی با اعتبار ۱۸ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان و سایر بخش ها با اعتبار ۵۲ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده و به مجلس ارائه شده است که البته در برخی جداول و تبصره ها تغییراتی در آن به وجود خواهد آمد.

ریل زیربنای توسعه اقتصادی

یک کارشناس صنعت حمل و نقل معتقد است با توجه به شرایطی که امروز در بسیاری از کشورهای توسعه یافته جهان شکل گرفته، ایران راهی جز حمایت از صنعت ریلی و ارتقای سهم این بخش در حمل و نقل خود ندارد.

علی بهنود در گفت و گو با «فرصت امروز» با بیان این مطلب اظهار کرد: نگاهی به تجربه کشورهای توسعه یافته در اروپا نشان می دهد نه تنها خطوط ریلی به تمام نقاط مهم و پر تردد رسیده که حتی شبکه راه آهن به عنوان عرصه ای بسیار گسترده از اقتصاد و صنعت مورد نظر است.

به گفته وی قرار گرفتن ایستگاه های ریلی در مرکز شهرهای بزرگ باعث شده قطار به عنوان نمادی از اقتصاد و توسعه شناخته شود و سرمایه گذاری های بسیاری حول محور این صنعت به کار بیفتند.

این کارشناس ادامه داد: هرچند ایران فاصله بسیار طولانی تا رسیدن به این استانداردها دارد، اما می توان با افزایش منابع اعتباری تزریق شده به این صنعت انتظار داشت شرایط برای ادامه کار در این عرصه فراهم شود. اگر این افزایش منابع اعتباری در چارچوب برنامه ای بلندمدت و هدفمند تعریف شود، می توان انتظار داشت آنچه در کشورهای توسعه یافته به وجود آمده در ایران نیز مورد توافق قرار گیرد.

علی اکبر نیکواقبال، کارشناس اقتصاد کلان نیز در گفت وگو با «فرصت امروز» به اهمیت برنامه ریزی های کلان اعتباری در عرصه های زیرساختی اشاره کرد و گفت: آنچه برای ما بیشترین اهمیت را دارد، سرعت دادن به روند توسعه در این بخش و البته رساندن منابع اعتباری موردنظر است. باید در نظر داشت که هرچند دولت خود را متعهد کرده منابع مالی مورد نیاز را تامین کند، اما نیاز به سرمایه های جدید در بخش هایی چون صنعت ریلی بسیار بالاست.

به گفته وی بودجه و منابع مالی دولتی تنها می تواند بخشی از نیازهای جدی عرصه را جبران کند، اما برای آنکه دیگر هدف ها نیز محقق شوند باید شرایطی به وجود آید که از توان سرمایه گذاران داخلی و خارجی نیز در این بخش استفاده لازم صورت گیرد و در نهایت اهداف کلانی که می تواند ریل را به مرحله استاندارد برساند محقق شوند. 

با وجود آنکه دولت تعهد کرده بخش ریلی و منابع مورد نیاز آن را تامین کند، اما به نظر می رسد بودجه دولتی صرفا بخشی از این نیازهای کلان را پوشش دهد و در نهایت استفاده از توان بخش خصوصی پایه گذار بسیاری از دیگر طرح ها خواهد بود. توافق های جدید وزارت راه و شهرسازی با سرمایه گذاران امیدواری هایی به منظور بهبود سرعت توسعه بخش ریلی ایجاد کرده و افزایش 68 درصدی بودجه سال آینده تاییدی بر این مقدمات خواهد بود.

ارتباط با نویسنده: j.hashemi1992@gmail.com