طی ۲ ماه اخیر، شاهد روند پرتلاطم بازار ارز را بوده ایم و قیمت ارزهای خارجی به مرور افزایش یافت. درنهایت این روند به مرحله ای رسید که دولت تصمیم گرفت ارز نیمایی را حذف کند و به جای آن ارز توافقی معرفی کرد. مطابق انتظار اولیه، جایگزینی ارز نیمایی با ارز توافقی قیمت خودرو را افزایش خواهد داد.
اگر اخیراً به شرایط فروش خودروهای مونتاژی توجه کرده باشید، می بینید شرایط فروش این خودروها در بیشتر موارد نقدی اعلام می شود. در واقع خودروسازان خصوصی سعی می کنند با مدیریت عرضه خودرو به بازار به دلیل افزایش قیمت ارز، قیمت محصولات خود را افزایش دهند.
بسیاری از قطعات خودروهای داخلی و مونتاژی از منابع خارجی و به طور مشخص از چین تأمین می شود. میزان داخلی سازی خودروهای مونتاژی بین 20 الی 50 درصد است؛ بنابراین حداقل نیمی از قطعات این خودرو با ارز تأمین می شود. خودروهای داخلی ایرانی نیز به قطعات وارداتی مختلفی وابسته اند که آنها را مقابل تغییرات نرخ ارز آسیب پذیر می کند.
براساس آمار مرکز مبادله طلا و ارز، از ابتدای فروردین امسال تا 19 آذر 1403، 6 میلیارد و 858 میلیون دلار ارز به صنایع حمل ونقل و خودرو اختصاص یافته است. از این میزان، 2 میلیارد و 530 میلیون دلار صرف واردات خودرو شده است. مابقی آن، 4 میلیارد و 328 میلیون دلار باید به صنایع خودروسازی تخصیص می یافت. این ارز نیمایی بود که دیگری خبری از آن نیست و اکنون باید با نرخی بالاتر تأمین شود.
آخرین قیمت ارز نیمایی پیش از توقف عرضه، حدود 53 هزار تومان به ازای هر دلار آمریکا بود. این نرخ درمورد ارز توافقی به حدود 60 هزار تومان رسیده است؛ بنابراین اکنون خودروسازان و قطعه سازان باید برای هر یک دلار، 7 هزار تومان بیشتر بپردازند. البته باید توجه کرد نرخ ارز توافقی مربوط به حال است و امکان دارد در ماه های آینده، قیمت این ارز افزایش یابد. این موضوع تأثیر مستقیمی بر قیمت خودرو خواهد گذاشت.
خودروسازان بزرگ آبان و آذر 1403، قیمت محصولات خود را حدود 30 درصد افزایش دادند. بسیاری امیدوار بودند با افزایش قیمت ها، تولید خودرو نیز افزایش یابد اما تغییر سیاست های ارزی مانع وقوع چنین اتفاقی می شود. با افزایش هزینه های خودروسازان در ماه های آینده، قیمت های فعلی دیگر برای آنها مطلوب نخواهد بود؛ بنابراین آنها بار دیگر تصمیم به افزایش قیمت خواهند گرفت. از سوی دیگر، افزایش روزافزون قیمت ها در بازاری که مشتری ندارد، رکود را عمیق تر خواهد کرد.