مسیر جدید قیمت خودرو های داخلی و وارداتی در بورس کالا

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از دنیای اقتصاد، البته با توجه به اظهارات سکاندار بورس، احتمال فروش خودرو های وارداتی نیز در بورس کالا وجود دارد. در صورت موافقت سیاستگذار با عرضه خودرو در بورس کالا، «قیمت سوم» یا همان قیمت بین نرخ دستوری و بازار آزاد که در شرایط فعلی - قیمت گذاری دستوری و ارتفاع بلند قیمت در بازار آزاد - گزینه مطلوب تولیدکنندگان و مصرف کنندگان خودرو است، باز خواهد گشت.

آن طور که حجت الله صیدی عنوان کرده، سازمان بورس پیگیر عرضه خودروهای صفر کیلومتر داخلی و وارداتی در بورس کالاست.

وی توضیح بیشتری در مورد این ماجرا و اینکه چه زمانی تصمیم نهایی درباره عرضه دوباره خودروهای سواری در بورس کالا گرفته خواهد شد، نداده، اما تاکید کرده بورس کالا می تواند میزبان محصولات مختلف در حوزه هایی مانند صنعت باشد و در این صورت، کل اقتصاد ایران از منافع این اتفاق بهره مند خواهد شد.

رئیس سازمان بورس در حالی از پیگیری بازگشت خودرو به بورس کالا صحبت به میان آورده که نخستین بار در سال ۱۴۰۱ عرضه نسبتا گسترده اما کم حجم خودرو در بورس رسمیت یافت و با وجود رضایت نسبی تولیدکننده و مصرف کننده از این مدل، به دستور شورای رقابت متوقف شد.

این شورا در دی ماه ۱۴۰۱دستورالعمل تنظیم بازار خودروی سواری را ابلاغ کرد که طبق آن، عرضه خودرو به سامانه یکپارچه محدود شد؛ بنابراین خودروسازان دیگر امکان عرضه محصولات سواری خود به بورس کالا را نداشتند. در این مدت، همواره زمزمه بازگشت خودرو به بورس کالا مطرح بوده، با این حال سیاستگذار مجوز این کار را به خودروسازان نداده است. حالا اما رئیس سازمان بورس می گوید در حال پیگیری بازگشت خودروهای سواری به بورس کالاست، آن هم نه فقط مدل های داخلی بلکه احتمال عرضه خارجی ها نیز در این بستر وجود دارد.

اما چرا خودرو در سال ۱۴۰۱ به بورس کالا رفت و چه نتیجه ای داشت و حالا چرا صحبت از بازگشت آن به این بستر است؟

در سال ۱۴۰۱مانند مقطع فعلی، قیمت کارخانه ای خودروهای داخلی فریز شده بود و سیاستگذار تمایلی به اصلاح نشان می داد. از طرفی، خودروسازان ضمن اینکه با رشد زیان انباشته مواجه بودند، در تامین نقدینگی تولید نیز مشکل داشتند. راه حل طبیعی این بود که سیاستگذار اجازه دهد خودروسازان محصولات خود را در حاشیه بازار بفروشند یا حداقل مجوز اصلاح قیمت را در فواصل زمانی مناسب به صورت مستمر صادر کند.

با این حال، هیچ یک از  این اتفاق ها رخ نداد و ناگهان گزینه عرضه خودرو در بورس کالا مطرح شد. خودروسازان ابتدا تمایلی به این مدل نداشتند، چون می دانستند با اجرای آن، آزادسازی و حتی اصلاح قیمت به تاخیر خواهد افتاد. با این حال پس از چند عرضه محدود که سبب فاصله گرفتن آنها از قیمت دستوری و حتی رسیدن به سود شد، خودروی بورسی خوشایند بود و آنها تبدیل به طرفداران این شیوه شدند. البته دلیل دیگر تغییر موضع خودروسازان این بود که متوجه شدند سیاستگذار تمایلی به آزادسازی قیمت و حتی اصلاح قیمت مستمر ندارد.

مدل کار به این شکل بود که وزارت صمت هر چند وقت یک بار، مجوز محدودی به خودروسازان بابت عرضه برخی محصولاتشان در بورس کالا می داد. این خودروها با قیمت پایه دستوری (همان که نهاد تنظیم گر تعیین می کرد) در بورس کالا عرضه می شدند و معمولا قیمت کشف شده (قیمتی که برای مصرف کننده از آب در می آمد) در این بستر، بالاتر از نرخ دستوری و حتی سودده بود.

از همین رو، خودروسازان از عرضه محصولاتشان در بورس کالا رضایت نسبی داشتند؛ هرچند معتقد بودند سیاستگذار باید مجوز عرضه خودرو در بورس کالا را گسترده تر و در تیراژ بالاتر صادر کند.

شاید اگر عرضه خودرو در بورس کالا ادامه می یافت، این خواسته خودروسازان نیز عملی می شد، اما دستورالعمل شورای رقابت اجازه تداوم «خودروی بورسی» را نداد.

عرضه خودرو در بورس کالا برای مصرف کنندگان نیز رضایت نسبی را به همراه داشت، چون آنها می توانستند خودروی موردنظرشان را با قیمتی بسیار کمتر از بازار آزاد خریداری کنند. تازه قیمت های کشف شده در بستر بورس کالا، حاصل عرضه محدود خودروها بود؛ حال آنکه اگر میزان عرضه بالا می رفت، قیمت پایین تر نیز می آمد.

خودروی بورسی چرا؟

اما چه شده که بار دیگر گزینه خودروی بورسی مطرح شده است؟ اصلا آیا سیاستگذار خودرو با عرضه دوباره خودرو در بورس کالا موافقت می کند؟

ازآنجاکه خبر پیگیری عرضه خودرو در بورس کالا را رئیس سازمان بورس اعلام کرده، در نگاه نخست به نظر می رسد پیگیری این موضوع به اصطلاح پروژه ای بورسی است. در واقع چون بازگشت خودرو به بورس کالا می تواند ارزش معاملات در این بستر را بالا ببرد، طبیعی است که بورسی ها موافق آن باشند و خودروی بورسی را پیگیری کنند.

اما آیا وزارت صمت و شورای رقابت موافق عرضه خودرو در بورس کالا هستند؟ پاسخ این پرسش فعلا و تا وقتی نتیجه مذاکرات احتمالی سازمان بورس با صمت و شورای رقابت اعلام نشود، دقیق مشخص نیست، اما به نظر می رسد بازگشت خودرو به بورس کالا می تواند فشار بابت آزادسازی یا اصلاح قیمت کارخانه ای خودروها را تا حد قابل توجهی از روی سیاستگذار بردارد.

جدول کامل قیمت خودروهای داخلی و وارداتی