تعیین قیمت خودرو در بورس کالا بهتر از شیوه پیش فروش یا قرعه کشی است

به گزارش فرصت امروز به نقل از دنیای خودرو، حذف سامانه یکپارچه فروش محصولات خودروسازان، مونتاژکاران و واردکنندگان از مهم ترین درخواست هایی است که فعالان حوزه خودرو از دولت چهاردهم دارند. هرچند این سامانه، پیش از راه اندازی هم مخالفانی داشت، اما مشکلات ناشی از عدم هماهنگی گردانندگان سامانه با شرکت های عرضه کننده خودرو، نشان داد که تضاد بین «زمان و میزان فروش محصولات» با منافع این شرکت ها، سامانه یکپارچه را از هدف غایی خود دور کرده است.

عباس آرگون، عضو اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی ایران با اذعان به عدم کارآیی سامانه یکپارچه فروش محصولات خودروسازان عنوان کرد: «برخلاف روش فروش خودرو در سامانه که کمکی به تعادل بازار و حذف دلالان نکرد،  عرضه خودرو در بورس کالا باعث ایجاد تعادل در بازار و کاهش قیمت حاشیه بازار کارخانه می شود و همچنین باتوجه به ایجاد فضای رقابتی به دلیل شیوه عملکرد بورس، هم تولیدکننده و هم متقاضیان محصولات خودروسازان منفعت می برند.»

رئیس کمیسیون بازار سرمایه اتاق بازرگانی ایران در ادامه با اشاره به برخی مخالفت ها درخصوص عرضه محصولات خودروسازان توسط بورس کالا تصریح کرد: «تعیین قیمت خودرو در بورس کالا به صورت رقابتی قطعا بهتر از شیوه پیش فروش محصولات در سامانه یکپارچه فروش یا قرعه کشی است. بدین ترتیب، قیمت گذاری دستوری کنار گذاشته می شود و متقاضیان نیز می توانند با مراجعه به خودروسازان محصول موردنظر خود را بی واسطه خریداری کنند. اما قطعا شرط بازگشت خودرو به بورس کالا، کشف قیمت به جای قیمت سازی خواهد بود.»

فروش محصولات خودروسازان در شیوه های مختلفی آزموده شده است که نتیجه این آزمون و خطاها زیان ۲۰۰همتی دو خودروسازان بزرگ است، به نظر شما برای جلوگیری از ادامه راه کارشناسان و تصمیم گیران در یک دهه گذشته، چه اقداماتی می تواند ازسوی دولت چهاردهم موثر باشد؟

همان طور که دبیر انجمن خودروسازان مطرح کرده است فروش خودرو برای بنگاه های خودروسازی کشور زیان چند ده میلیونی به دنبال دارد. برای پایان دادن به این سیکل معیوب، دولت باید راه های آزموده پیشین را کنار بگذارد. اگر این اراده در دولت چهاردهم تقویت شود و فروش محصولات با قیمت تعیین شده به صورت قرعه کشی یا هر روش دیگری که بیرون از سازمان خودروساز تعیین می شود، کنار گذاشته شود؛ این بنگاه ها از فروش زیر قیمت تمام شده محصول نهایی معاف می شوند و دیگر شاهد افزایش روزافزون زیان خودروسازان نخواهیم بود.

شیوه نوبت دهی و فروش محصولات از طریق قرعه کشی به متقاضیان دارای گواهینامه بدون پلاک فعال که در سامانه فروش یکپارچه دنبال می شد، حال به خودروسازان تکلیف شده است تا با همین شیوه رأسا اقدام به عرضه خودرو کنند. این موضوع را چگونه ارزیابی می کنید؟

این نگرانی وجود داشت که با کنار گذاشتن سامانه یکپارچه فروش خودرو، کارشناسان وزارت صمت مجددا خودروسازان را مجبور به عرضه محصولات به واسطه شناسایی متقاضیان از طریق قرعه کشی در صف های تشکیل شده کنند و در فروش فعلی ایران خودرو شاهد این موضوع هستیم. هرچند سامانه هم برقرار است و خودروهای وارداتی همچنان باید از همان طریق عرضه شوند. درواقع تا زمانی که قیمت گذاری دستوری برداشته نشود و فاصله قیمتی بین نرخ کارخانه و بازار برقرار باشد، شیوه هایی مانند قرعه کشی و نوبت دهی هم پابرجا خواهد بود. اما در زمانی که قیمت گذاری دستوری کنار گذاشته شود و خودروسازان بدون دغدغه بتوانند هم وغم خود را بر تولید متمرکز کنند، به خودی خود افزایش تولید صورت می پذیرد. بدین صورت تقاضای کاذب و سوداگران از بازار خودرو خارج می شوند و تولید یک میلیون و ۵۰۰هزار دستگاه می تواند جوابگوی نیاز بازار باشد.

بورس کالا یکی از شیوه های کشف قیمت و اثرگذار برای آزادسازی نرخ محصولات خودروسازان معرفی می شود. به نظر شما آیا زیرساخت های لازم برای عرضه محصولات خودروسازان در این سازمان برای کنار زدن شیوه های شناسایی متقاضیان خودرو از طریق قرعه کشی و یا سامانه فروش یکپارچه وجود دارد؟

با فروش خودرو به صورت قرعه کشی، دست مصرف کننده واقعی از دستیابی به محصول کوتاه بود، زیرا برخی افرادی اقدام به خرید می کنند که قصد دارند بعد از یک بازه زمانی خودرو را با سود بیشتر به فروش برسانند. به عقیده من، قیمت شفاف و رقابتی به نفع مصرف کننده و تولیدکننده تمام می شود. عرضه خودرو در بورس و کشف قیمت در این بستر، شرایط را به گونه ای فراهم می کند که تولیدکننده به دنبال ارتقای کیفیت و مدیریت محصول باشد تا رضایتمندی مشتری را کسب کند.

میزان افزایش قیمت مورد تقاضای خودروسازان با نرخ محصولات آن ها در بازار آزاد بسیار فاصله دارد. آیا فروش محصولات خودروسازان با قیمت های مد نظر خودشان در بورس کالا، می تواند حجم صف متقاضیان را کاهش دهد؟

فعالان صنعت خودرو اذعان می کنند تولید زیان در صنعت خودرو با فروش بیشتر شدت می یابد. هرچند که این زیان بین زنجیره تامین، بنگاه های خودروساز و سهامداران تقسیم می شود، اما مصرف کنندگان نیز از وضعیت حال حاضر ناراضی هستند. گرچه این نگرانی وجود دارد که عرضه دوباره خودرو در بورس کالا موجب افزایش قیمت آن به میزان نرخ حاشیه بازار شود، اما دولت می تواند با ابزارهای نظارتی از مهندسی بازار توسط واسطه ها جلوگیری کرده و رضایت متقاضیان را جلب کند. بنده معتقدم؛ قیمت گذاری دستوری تولیدکننده را در معرض زیان قرار می دهد. به همین دلیل تولیدکننده اعم از خودروساز و قطعه ساز در بخش هایی کیفیت را کاهش می دهد تا قیمت تمام شده را پایین نگه دارد و ضرر کمتری کند. در چند سال گذشته همه طرف های درگیر موضوع خودرو ناراضی بودند؛ از مصرف کننده و تولیدکننده تا سهامدار و شرکت های زیرمجموعه خودروسازان که همگی با این شیوه ها متضرر می شوند. به همین دلیل موافق عرضه خودرو در بورس هستم. البته باید از قیمت سازی در این بخش جلوگیری شود.

مهم ترین درخواستی که از سوی فعالان بازار و صنعت خودرو مطرح می شود، از سرگیری واردات خودرو با حجم متناسب با نیاز بازار است و فعالان بازار این حوزه معتقدند آزادسازی واردات خودرو طی دو سال گذشته نتوانسته پاسخگوی متقاضیان در بازار خودرو باشد. به نظر شما آیا واردات خودرو نو و دست دوم می تواند بر نرخ محصولات خودروسازان داخلی تاثیرات بسزایی داشته باشد؟

ابتدا باید با عرضه خودرو در بورس کالا مراقبت های لازم انجام شود تا قیمت کاذب ایجاد نشود و برخی افراد با سوءاستفاده به نحوی نرخ محصول نهایی را بالا نبرند که مصرف کننده زیان کند. با واردات هم زمان خودروهای صفرکیلومتر و عرضه محصولات کارکرده نیز رقابت در بازار ایجاد می شود. این روند، خروج بازار از انحصار را رقم می زند که منفعت تولیدکننده و مصرف کننده را به دنبال دارد. زیرا تولیدکننده کیفیت را افزایش می دهد و مصرف کننده حق انتخاب بیشتری دارد و مجبور نیست فقط از تولیدات داخلی خرید کند. اما انحصار، موجب افت کیفی محصول می شود و خرید از طریق واسطه موجب بالا رفتن قیمت برای مصرف کننده می شود که ضرر را برای هر دو سو در پی دارد. پس اگر اختلاف قیمت بازار و کارخانه، تقاضای کاذب را افزایش می دهد، درمقابل؛ عرضه در بورس می تواند تعادل را در این بازار ایجاد کند.

جدول کامل قیمت خودروهای داخلی و وارداتی