قیمت خودرو در بازار در انتظار تعیین تکلیف نهایی انتخابات است

بازار خودرو همزمان با آغاز تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری از اوایل تیرماه روند صعودی به خود گرفته است. قیمت برخی خودروها بیش از ۳درصد رشد را تجربه کرده و روند قیمت ها با شیب کندی به صورت صعودی درآمده است.

به گزاش فرصت امروز به نقل از دنیای خودرو، در این بین، رشد نرخ ارز نیز باعث شد این بازار طی روزهای اخیر بیشتر ملتهب شود و حالا به نظر می رسد این روند تا پایان مرحله دوم انتخابات و انتخاب رئیس جمهور جدید ادامه پیدا کند. از سوی دیگر، پیش ‏بینی‏ ها برای بعد از انتخابات به صورت ۵۰-۵۰ است؛ این احتمال وجود دارد که بعد از انتخابات مرحله دوم قیمت ها نجومی شود و همچنین محتمل است با مشخص شدن نتیجه انتخابات شاهد ریزش مقطعی و کوتاه مدت نرخ دلار و همچنین کاهش قیمت خودرو در بازار باشیم.

درحال حاضر قیمت خودرو در بازار در انتظار تعیین تکلیف نهایی انتخابات است و احتمالا تا مشخص شدن نتیجه غایی، شیب ملایم افزایش قیمت را حفظ خواهد کرد؛ نتیجه ای که برای تعیین آن باید یک هفته دیگر صبر کرد و دید سعید جلیلی پشت فرمان خودرو تیبای خود به خیابان پاستور می آید یا مسعود پزشکیان پشت فرمان خودرو ۲۰۶.

در زمینه آن چه گفته شد، با حسن قاضیان، کارشناس و فعال بازار خودرو به گفت وگو پرداختیم.

با توجه به برگزاری انتخابات و دو مرحله ای شدن آن، به نظر شما بازار خودرو چه واکنشی نشان خواهد داد؟

بازار خودرو در هفته گذشته و همزمان با برگزاری مناظرات انتخاباتی و همچنین تحت تاثیر رشد نرخ ارز تا حدودی با افزایش قیمت مواجه شد. به نظر می رسد تا برگزاری دور دوم انتخابات و مشخص شدن نتیجه نهایی بازار روند افزایشی خود را هرچند به صورت آرام و کند ادامه خواهد داد. در نهایت این که کدام کاندیدا برنده نهایی و رئیس دولت چهاردهم خواهد شد، بسیار بر بازار ارز و در نهایت بازاری مانند خودرو تاثیرگذار است. بررسی روند جاری نشان می دهد در یک صورت و برای مقطعی کوتاه، روند نرخ دلار نزولی و در یک صورت احتمالا صعودی خواهد شد. بنابراین تا زمان تعیین رئیس دولت جدید، شرایط بازار خودرو نیز آرام آرام روند افزایشی خود را ادامه خواهد داد.

با ورود به فصل تابستان، شرایط بازار خودرو تحت تاثیر تقاضا رشد پیدا کرد یا همین مسائل انتخابات تاثیرگذار بود؟

بازار خودرو کشور دیگر مانند سابق نیست که در مقطعی تقاضا رشد کند و در مقطعی کسی خواهان خرید خودرو نباشد. درحال حاضر عموم افراد به خصوص افراد جوان خواهان خرید خودرو هستند و دیگر به زمان آن و این که به آخر سال و شب عید موکول کنند یا به تابستان و فصل تعطیلی مدارس، نگاه نمی کنند. با این حال، بازار از ابتدای تیرماه شروع به افزایش قیمت کرده است. رشد قیمت در برخی محصولات بیشتر و در برخی دیگر روند آرام و متعادل‎تری داشته است. به هرحال، شرایط کلی کشور این روزها تحت تاثیر انتخابات قرار دارد و تا پایان و مشخص شدن رئیس‎جمهور جدید رشد قیمتی ادامه خواهد داشت.

در شرایط فعلی تقاضا برای کدام خودروها بیشتر شده است و کدام خودروها افزایش قیمت بیشتری داشته‎ اند؟

مانند چندماه گذشته قیمت محصولات دنا در ایران خودرو رشد بیشتری پیدا کرده است. این خودرو به خوبی در بازار ایران جا افتاده و متقاضیان خود را دارد. این روند سبب شده است تا قیمت این محصول نیز با هر تکان بازار ارز و همچنین تلاطم‎های سیاسی و اقتصادی رشد پیدا کند. همچنین قیمت محصولی مانند رانا پلاس هم افزایش بوده است.

قیمت رانا پلاس طی روزهای اخیر به بیش از ۶۲۵میلیون تومان رسیده است. مظنه بازار دنا اتوماتیک نیز به یک میلیارد و ۴۰میلیون تومان رسیده، البته ممکن است قیمت ها تا ۵میلیون تومان نیز نوسان داشته باشند.

همچنین محصولی مانند کوییک که جزو خوش فروش‎های بازار است با افت ۵میلیون تومانی مواجه شد. البته احتمالا بار دیگر قیمت‏ها به سمت افزایش رشد پیدا خواهد کرد. در بخش خودروهای چینی نیز شاهد افزایش قیمت با شیب کند هستیم. هرچند برخی خودروها نیز درصد بسیار ناچیزی افت داشته‎اند. خودروهای خارجی و وارداتی نیز مشتری خاص خود را دارند و قیمت آن روند افزایشی داشته است. درمجموع می توان گفت به غیر یک تعداد محدود خودرو، مابقی خودروها حدود بیش از ۳ درصد رشد قیمتی را تجربه کرده اند.

با توجه به رویکرد دو کاندیدای باقیمانده به نظر شما بحث واردات خودرو به کجا خواهد رسید؟

به نظر من با روی کار آمدن هر کدام از این دو کاندیدا و شکل گیری کابینه که احتمالا تا شهریورماه نیز به طول خواهد انجامید، شاهد فشار مجلس برای سرعت گرفتن واردات خودرو خواهیم بود. واردات خودروها نو و کارکرده احتمالا تحت تاثیر فشار مجلس طی ماه های پایانی سال افزایش پیدا خواهد کرد.

بنابراین وزیر صمت آینده با چالش واردات دست وپنجه نرم خواهد کرد. مهم نیست که کدام یک از کاندیداها درنهایت رئیس دولت چهاردهم خواهد شد، چراکه بحث واردات خودرو یک ابزار و اهرم فشار دست مجلس خواهد بود تا دولت و وزارت صمت را تحت فشار قرار دهد. بنابراین پیش بینی می‎شود دولت بعدی سرعت واردات را افزایش دهد و تعداد بیشتری خودرو به کشور وارد کند.

با این حال به نظر می‎رسد احتمالا در حوزه وزارت صمت شاهد تغییرات بزرگ و بیشتری در دولت آینده باشیم.

به طور مشخص آقای جلیلی درخصوص بحث واردات خودرو گفته است «واردات خودرو باید به عنوان ابزاری برای افزایش کیفیت خودرو و پایین آمدن قیمت خودرو داخلی باشد، این یک بحث صفر و صدی نیست که واردات خودرو آزاد یا ممنوع می شود؛ اصل را باید حمایت از صنعت خودرو داخلی بذاریم، در بستری که حمایت مشروط باشد، یعنی این حمایت باید منجر به افزایش کیفیت و کاهش قیمت شود.»

وی همچنین درخصوص میزان تعرفه واردات گفته است: «نمی شود بگوییم؛ چون می خواهیم از تولید داخلی حمایت کنیم، مثلا تعرفه را بالا می بریم یا واردات را ممنوع می کنیم تا کسی نتواند خودرو وارد کند. البته کلیت این حرف درست است، اما باید دانست چه وقت قابل تایید است؟ زمانی که منجر به کاهش کیفیت و افزایش قیمت ها نشود؛ پس در هر دو موضوع دولت باید برنامه داشته باشد.»

آقای پزشکیان هم ضمن تصریح مخالفت خود با قیمت گذاری دستوری گفته است: «مگر می شود زمانی که قیمت نهایی یک محصول برای تولیدکننده ۱۰واحد تمام می شود، به او دستور بدهیم که با قیمت هشت واحد محصول خود را به فروش برساند؛ همین اختلاف قیمت های خودرو در کارخانه های خودروسازی و بازار آزاد، به خاطر دستوری بودن اقتصاد کشور است.»

وی به رغم مخالفت مؤکد خود با واردات خودرو در حمایت از تصمیم دولت دوازدهم در سال ۱۳۹۷، درحال حاضر صرفا مخالفت خود را با واردات خودروهای کارکرده اعلام کرده و گفته است: «آیا خودرو دست دوم برای ما افتخار شده است؟»

پزشکیان حتی بالا بردن قیمت بنزین را مشروط به واردات گسترده خودروهای کم مصرف برای عموم مردم دانسته و با بیان این که نمی شود به زور به مردم خودرو بدهیم و بگوییم بنزین هم باید گران شود، تصریح کرده است: «اگر قرار است روزی قیمت بنزین بالا برود، قبل از آن باید خودروهای باکیفیتی وارد کنیم که در ۱۰۰ کیلومتر ۴-۳لیتر بنزین مصرف می کنند.»

جالب این جاست که حتی محمدباقر قالیباف هم که هم اکنون از دور رقابت خارج شده است،  دیدگاه های پزشکیان درباره واردات خودرو را تایید کرده و با بیان این که ۸میلیارد دلار پول داده اند به خودرو اما ببینید چه تحویل مردم شده است، گفته بود: «دکتر پزشکیان در مورد خودرو درست گفتند؛ به نظرم بهره وری ارجحیت به سرمایه گذاری دارد.»

البته وی درخصوص واردات خودروهای کارکرده نظر متفاوتی از پزشکیان داشت و صراحتا گفته بود «قانون واردات خودروهای نو و کارکرده را در دولت بعدی حتما به طور کامل اجرا خواهیم کرد.»

درصورتی که نرخ ارز با افزایش شدید مواجه شود، بازار خودرو به کدام سمت حرکت خواهد کرد؟

برخی کارشناسان پیش‎بینی هایی درخصوص ارز ۷۰ یا ۸۰هزار تومانی داشته اند. قطعا با این نرخ ارز قیمت خودرو در بازار تا ۵۰درصد افزایش پیدا خواهد کرد. هرچند دیگر برای قیمت‎های نجومی دیگر مشتری وجود نخواهد داشت. درحال حاضر هرچند بسیار اندک اما مشتری برای خودروهای کمتر از یک میلیارد تومان وجود دارد.

به نظرم اگر نرخ ارز روند نجومی به خود بگیرد، بازار خودرو کاملا راکد خواهد شد. چراکه اصولا هیچ توجیهی برای خودرویی که تا دیروز ۶۰۰میلیون بوده و امروز به بیش از یک میلیارد تومان رسیده است، وجود ندارد. بنابراین خرید و فروش در بازار خودرو به کمترین حد خود خواهد رسید. چراکه قدرت خرید مردم به این اندازه رشد نکرده است.

یک زمانی خرید ۲۰۶ به قیمت ۵۰۰، ۶۰۰ میلیون تومان خیلی عجیب بود، اما درحال حاضر بسیاری با این قیمت خرید انجام می دهند. بنابراین درصورتی که قیمت ها بار دیگر دچار جهش شود، بازار تا مدت ها به حالت رکود عمیق خواهد رفت تا شاید بار دیگر خرید با قیمت های بیشتر عادی شود.

به هرحال افزایش نرخ ارز خبر خوبی برای بازار خودرو نیست زیرا باعث ریزش بیش از پیش مشتریان خواهد شد. هرچند برای صاحبان خودروها و دلالان بسیار امیدوارکننده خواهد بود. چرا که قیمت خودروهایشان طی یک مدت کوتاه، چند صد یا چندینمیلیارد رشد کرده است.

با توجه به شرایط فعلی، درصورتی که قیمت خودرو از سوی خودروسازان افزایش پیدا کند و به بازار آزاد نزدیک شود، چه شرایطی در بازار پیش خواهد آمد؟

در این صورت قیمت خودرو در بازار آزاد نیز افزایش پیدا خواهد کرد. یعنی حداقل در کوتاه مدت قیمت ها رشد خواهد کرد و همین فاصله کنونی را حفظ می کند. مثلا اگر بین قیمت خودرو کارخانه و بازار ۳۰۰میلیون تومان اختلاف وجود دارد، این اختلاف با رشد قیمت کارخانه ای هم حفظ خواهد شد. مگر این که رفتار خودروساز با افزایش قیمت ها تغییر کند.
یعنی اگر شرایط به گونه ‎ای پیش برود که کسی برای خرید دنا در صف سامانه و همچنین صف خودروساز قرار نگیرد و بتواند مستقیما خرید انجام دهد و به سرعت خودرو را هم دریافت کند، آن وقت می توان بازار را کنار زد. اما اگر صرفا قیمت افزایش یابد، اما تغییری در رفتار خودروساز به وجود نیاید، اصولا بازار هم نمی تواند رفتار معکوس داشته باشد.

در هر صورت، نیاز به خودرو وجود دارد. حالا یا خودروسازان در اسرع وقت اقدام به عرضه خودرو می کنند و پاسخ بازار را می دهند یا مانند شرایط فعلی در عرضه سریع خودرو به بازار، به دلیل مشکلاتی مانند کمبود نقدینگی و... دچار مشکل هستند. در این صورت رشد شدید قیمت خودرو در بازار قطعی خواهد بود. حتی به مرور زمان فاصله قیمتی بین کارخانه و بازار هم بیشتر خواهد شد. اما نباید فراموش کرد توجیه اقتصادی خرید یک خودرو و توان عموم مردم هم سقفی دارد و از یک جایی به بعد دیگر کسی توان خرید نخواهد داشت.

جدول کامل قیمت خودروهای داخلی و وارداتی