احتمال ادامه فریز قیمت خودرو تا اواسط یا اواخر تابستان

به گزارش فرصت امروز به نقل از گسترش نیوز، بر اساس گزارشی که در کدال منتشر شده است، زیان انباشته خودروسازان از مرز ۲۴۵ هزار میلیارد تومان عبور کرده است. همچنین، غول های جاده مخصوص نیز تنها در سال ۱۴۰۲ با زیانی تقریباً ۶۲ هزار میلیارد تومانی مواجه شده اند.

طبق آخرین گزارشی که خودروسازان (شامل ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو) تحت عنوان صورت های مالی تلفیقی سال مالی منتهی به ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ به سایت کدال بورس ارائه داده اند، مجموع زیان انباشته آنها به بالای ۲۴۵هزار و ۵۰۰میلیارد تومان رسیده است. با توجه به اینکه خودروسازان در پایان سال ۱۴۰۱ به زیان انباشته ۱۸۳هزار میلیارد تومانی رسیده بودند، این زیان در انتهای سال گذشته حدود ۳۴درصد بالا رفته است.

جدا از این زیان انباشته هنگفت، خودروسازان بزرگ کشور در طول سال گذشته ۶۲ همت زیان کرده اند که نسبت به ۱۴۰۱ با رقم حدودا ۵۰هزار و  ۷۰۰ میلیارد تومان، رشد بالغ بر ۲۲درصد را نشان می دهد.

اینکه چرا آهنگ رشد زیان خودروسازان تندتر شده، یک دلیل اصلی دارد، هرچند همه ماجرای زیان غول های جاده مخصوص به این یک دلیل محدود نمی شود. خودروسازان از ۱۴ ماه پیش تا به امروز اصلاح قیمت (طبق روال رسمی) نداشته اند، آن هم درحالی که تورم تولید بالا رفته است. در واقع فریز قیمت کارخانه ای خودرو ها در شرایطی که تورم تولید رشد کرده، سبب بیشتر شدن فاصله قیمت فروش با هزینه واقعی تولید شده و این موضوع رشد زیان دهی خودروسازان را به دنبال داشته است.

البته خودروسازان در مهرماه پارسال توانستند با استفاده از عنوان «محصولات جدید»، عملا قیمت برخی محصولات خود را افزایش دهند. اگر این افزایش قیمت نبود، حالا آنها زیان انباشته بیش از ۲۴۵هزار و ۵۰۰میلیارد تومان (در انتهای اسفند ۱۴۰۲) داشتند.

خودروسازان بزرگ در اواخر فروردین پارسال مجوز افزایش قیمت به طور متوسط ۴۹درصدی محصولات خود را دریافت کردند و قرار بود هر سه ماه یک بار، قیمت خودروهایشان اصلاح شود. بااین حال، سیاستگذار طی ۱۴ ماه گذشته مجوز جدیدی برای رشد دسته جمعی قیمت کارخانه ای خودروها صادر نکرده است.

تا دی ماه پارسال، شورای رقابت مسوول قیمت گذاری خودرو بود، اما این مسوولیت را به وزارت صنعت، معدن و تجارت واگذار کرد. شورای رقابت بدش نمی آمد مدل قیمت گذاری فصلی را در سال گذشته اجرا کند، اما با توجه به شعار سال ۱۴۰۲ (مهار تورم) این اقدام را انجام نداد.

در ادامه، وزارت صمت همان سیاست شورای رقابت (فریز قیمت) را پیش گرفت، به نحوی که تا به امروز با گذشت شش ماه از تفویض اختیار قیمت گذاری خودرو به این وزارتخانه، همچنان خبری از اصلاح قیمت نیست. درحال حاضر نیز دولت سیزدهم به پایان عمر خود رسیده و با توجه به در پیش بودن انتخابات، احتمال افزایش قیمت کارخانه ای خودرو (قبل از انتخابات هشتم تیر) نزدیک به صفر است.

پس از برگزاری انتخابات، اصلاح قیمت حداقل تا زمان تشکیل دولت و البته تعیین وزیر صمت طول خواهد کشید. این امکان وجود دارد که وزیر صمت دولت چهاردهم حداقل در اوایل کار خود دست به قیمت کارخانه ای خودروها نزند و آن را به آینده موکول کند. بنابراین احتمال ادامه فریز قیمت تا اواسط یا اواخر تابستان و حتی مدت زمانی طولانی تر وجود دارد.

فرمول بایگانی شده

مقاومت سیاستگذار در برابر اصلاح قیمت خودرو در حالی است که مسوولان شورای رقابت پیش تر به «دنیای اقتصاد» گفتند این شورا موافق و حتی پیگیر اجرای دستورالعمل قیمت خودرو است. طبق این دستورالعمل، وزارت صمت می تواند نسبت به اصلاح قیمت خودروهای داخلی تحت فرمول «هزینه واقعی تولید به علاوه سود» اقدام کند.

خودروسازان می گویند با اجرای این فرمول، آنها نه تنها دیگر زیان نخواهند کرد، بلکه تا حدی در مسیر کاهش زیان انباشته نیز قرار می گیرند. البته به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و فعالان صنعت خودرو، جبران زیان انباشته هنگفت خودروسازان نیازمند آزادسازی قیمت است، فرمولی که به نظر نمی رسد دولت چهاردهم نیز آن را پیاده کند.

بااین حال، قیمت گذاری خودرو بر اساس فرمول موجود و استمرار آن، می تواند خودروسازان را از زیان تولید رها کند، هرچند البته نمی توان تمام دلایل زیان دهی غول های جاده مخصوص را در قیمت گذاری دستوری خلاصه کرد. برخی کارشناسان ناکارآمدی سیستم مالی، ریخت وپاش های مدیریتی و البته برخی سرمایه گذاری های دستوری (به خصوص در گذشته مانند احداث سایت های تولیدی در شهرستان ها و خارج از کشور) و همچنین ضعف بهره وری را به عنوان دیگر فاکتورهای اثرگذار بر زیان دهی خودروسازان نام می برند. در واقع این موارد سبب رشد هزینه های خودروسازان می شود و فاصله قیمت دستوری با قیمت تمام شده را بیشتر می کند.

خودروسازان غرق در زیان

بنابر آنچه در صورت های مالی خودروسازان (منتهی به ۲۹ اسفند ۱۴۰۲) آمده، آنها در مجموع بالغ بر ۲۴۵هزار و ۵۰۰میلیارد تومان زیان انباشته را به ثبت رسانده اند.

در این بین، ایران خودرو دارای بیشترین زیان انباشته با رقمی بالغ بر ۱۲۰هزار و ۵۰۰میلیارد تومان است. با توجه به زیان انباشته بالغ بر ۸۹هزار میلیارد تومانی ایران خودرو در انتهای سال ۱۴۰۱، این شرکت با رشد ۳۱هزار و ۵۰۰میلیارد تومانی زیان انباشته در سال ۱۴۰۲ (نسبت به ۱۴۰۱) مواجه شده است.

درواقع زیان انباشته ایران خودرو ظرف یک سال بالغ بر ۳۵درصد بالا رفته است. سرمایه ثبت شده ایران خودرویی ها در بورس، کمی بیش از ۳۰هزار میلیارد تومان است؛ بنابراین زیان انباشته آنها از دو برابر این سرمایه هم عبور کرده و بزرگ ترین خودروساز ایران کماکان مشمول ماده قانون تجارت است.

بزرگ ترین خودروساز ایران در سال ۱۴۰۲ و نسبت به ۱۴۰۱ با رشد زیان تولید مواجه شده است. طبق گزارش منتشره در بورس، زیان تولید ایران خودرو در سال ۱۴۰۲ حدود ۲۹هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان بوده است. در مقایسه با ۱۴۰۱ با زیان ۲۲هزار و ۶۰۰میلیارد تومانی، این شرکت رشد بیش از ۳۲درصدی را در زیان ثبت کرده است.

پس از ایران خودرو، سایپا دارای بیشترین زیان انباشته با رقمی بالغ بر ۱۰۰ هزار میلیارد تومان است. در مقایسه با انتهای سال ۱۴۰۱، زیان انباشته سایپا حدود ۲۲هزار و ۲۰۰میلیارد تومان رشد را نشان می دهد. بنابراین دومین خودروساز بزرگ ایران در عرض یک سال حدود ۲۹درصد به زیان انباشته خود افزوده است.

سرمایه ثبت شده سایپایی ها در بورس، کمی بیش از ۱۹هزار و ۵۰۰میلیارد تومان است؛ بنابراین زیان انباشته آنها نیز مانند ایران خودرو از دو برابر این سرمایه هم بیشتر است. با این حساب، سایپا هم مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت است.

سایپایی ها در سال ۱۴۰۲ بیش از ۲۳هزار و ۴۰۰میلیارد تومان زیان کرده اند. در مقایسه با زیان سال ۱۴۰۱ با رقم بیش از ۲۰هزار و ۳۰۰میلیارد تومان، این شرکت بیش از ۱۵درصد رشد زیان تولید داشته است.

در نهایت پارس خودرو دارای کمترین زیان انباشته در بین سه خودروساز بزرگ کشور است که این موضوع با تیراژ پایین تر آن نسبت به ایران خودرو و سایپا ارتباط دارد. طبق آمار ارائه شده به بورس، پارس خودرو کمی بیش از ۲۴هزار و ۷۰۰میلیارد تومان زیان انباشته را در پایان اسفند پارسال به ثبت رسانده است. در مقایسه با انتهای سال ۱۴۰۱، پارس خودرویی ها با رشد حدودا هشت هزار و ۶۰۰میلیارد تومانی زیان انباشته مواجه شده اند.به عبارت بهتر، در مقایسه با انتهای سال ۱۴۰۱، زیان انباشته پارس خودرو حدودا ۵۳درصد رشد را نشان می دهد. سرمایه ثبت شده پارس خودرویی ها در بورس، کمی بیش از ۱۱هزار و ۳۰۰میلیارد تومان است؛ بنابراین زیان انباشته آنها از نصف سرمایه بالاتر است. از همین رو پارس خودرو هم مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت است.

پارس خودرویی ها در سال ۱۴۰۲ بالغ بر هشت هزار و ۶۰۰میلیارد تومان زیان را به ثبت رسانده اند. با توجه به زیان هفت هزار و ۷۰۰میلیارد تومانی پارس خودرو در سال ۱۴۰۱، این شرکت با رشد حدودا ۱۲درصدی زیان تولید مواجه شده است.

جدول کامل قیمت خودروهای داخلی و وارداتی