تعطیل کاری به این معناست که کارگر در روزهای تعطیل رسمی، بدون کار کردن نیز مشمول حقوق و بیمه و مزایا شود. اگر کارگر در روزهای تعطیلی رسمی مشغول به کار شود و دیگر روزهای هفته تعطیل نباشد ساعات کاری جمعه که اضافه بر ساعات کاری تعیین شده است به عنوان اضافه کاری برای او محاسبه خواهد شد. به طور کلی، ساعات کاری مضاف بر ساعات کاری تعیین شده، اضافه کاری محسوب می شود.
تعطیل کاری شامل افرادی است که در ارگان های دولتی مشغول به کار هستند یا از حقوق و مزایای اداره کار بهره مند می شوند. این افراد می توانند با اضافه کاری یا کار در روزهای تعطیل حقوق بیشتری دریافت کنند. اضافه کاری در روزهای تعطیل کاری به ساعات کاری انجام شده بستگی دارد، اما اضافه کاری روزهای جمعه، طبق ماده ۵۹ قانون کار، ۴۰٪ بیشتر از مزد روزانه کارگر است.
اگر کارگران روز تعطیل جمعه مشغول به کار شوند، طبق قانون اضافه کاری در روز تعطیل رسمی، باید ۴۰ درصد اضافه حقوق دریافت کنند.
هم چنین، براساس قانون کار روزهای تعطیل، اگر روزهای کاری در طول هفته کمتر از ۶ روز باشد، حقوق روز تعطیل هفتگی کارگران 6/1 کل حقوق دریافتی روزهای کاری هفته است. اگر روزهای کاری برابر با ۵ روز در هفته و ۴۴ ساعت کار باشد، حقوق دو روز تعطیلی معادل حقوق روزانه کارگر خواهد بود.
یکی دیگر از انواع تعطیلات مندرج در قانون کار تعطیلات رسمی اعیاد یا مناسبت های مذهبی است. براساس قانون اداره کار، کارگران در این روزها تعطیل هستند و کارفرما نمی تواند آنها را وادار به اضافه کاری کند یا روزهای تعطیل را جزء روزهای مرخصی کارگران محاسبه کند!
روز کارگر هم یک روز تعطیل دیگری است که قانون اداره کار ایران در ماده ۶۳ آن را تعیین کرده است.
طبق قانون تعطیل کاری، روزهای تعطیل، به نسبت روزهای عادی، باید حقوق بیشتری به کارگران پرداخت شود. برای محاسبه اضافه کار در روزهای تعطیل کاری، ضریب تعطیل کاری به میزان حقوق اضافه می شود و می توان گفت که حقوق یک روز تعطیل کاری ۴۰ درصد از دستمزد روزهای دیگر بیشتر است. به عنوان مثال، اگر دستمزد کارگر یا کارمند روزانه ۳۰۰ هزار تومان باشد، در یک روز تعطیل کاری حقوق تعطیل کاری او به ۴۴۰ هزار تومان خواهد رسید. دلیل پرداخت دستمزد بیشتر این است که کارمندان و کارگران برای پیشبرد کسب و کار در روز تعطیل مشغول به کار شده اند.
فرمول های زیر برای محاسبه تعطیل کاری به کار می روند:
حقوق اضافه کاری به ازای هر روز= مجموع ساعات اضافه کاری در روز *۱۴۰%
حقوق اضافه کاری به صورت ماهیانه= مجموع ساعات اضافه کاری در ماه *۱۴۰%
هرگاه یک کارگر بیشتر از ساعات کار مشخص شده در یک روز یا یک ماه مشغول به کار شود، کار اضافی را "اضافه کاری" می نامند.
کار خارج از ساعات کاری را زمانی اضافه کار می نامند که کارگر ساعات کار موظفی را در طول ماه کار کرده باشد. اگر ساعات کاری یک ماه از ساعات کار موظفی کمتر باشد، کار تحت هیچ شرایطی اضافه کار محسوب نمی شود.
به عنوان مثال، شخصی طی هفته 3 روز کاری و روزانه 10:30 ساعت مشغول کار است؛ مجموع فعالیت هفتگی این شخص، 31 ساعت و 30 دقیقه می شود. از آنجا که این کارکرد از میزان مقرر در قانون کمتر است، ساعات کار اضافی او در هفته اضافه کار محسوب نمی شود.
برای محاسبه اضافه کاری با حقوق پایه، ابتدا باید دستمزد هر ساعت کار قانونی سال ۱۴۰۳ را محاسبه کنید. مقررات قانون کار نشان می دهد که دستمزد اضافه کاری در هر ساعت باید 40% بیشتر از ساعات کار عادی باشد. به عبارت دیگر، اضافه کاری 1403 در هر ساعت به صورت زیر محاسبه خواهد شد:
دستمزد یک ساعت اضافه کاری |
دستمزد یک ساعت کار عادی* 1.4 |
فرمول محاسبه اضافه کاری به ازای هر ساعت کار در سال 1403 بدون سابقه کاری (ريال) |
456,237 =1.4 * (7.33 ÷ 2,388,728) |
فرمول اضافه کاری به ازای هر ساعت کار در سال 1403 با یک سال سابقه کاری (ريال) |
469,607 = 1.4 * (7.33 ÷ (70,000 + 2,388,728)) |
با توجه به نکات فوق، برای محاسبه دستمزد اضافه کاری روزانه و ماهانه از فرمول زیر استفاده می شود:
دستمزد روزانه ﺍضافه کاﺭﯼ |
تعداد ساعاﺕ ﺍضافه کاﺭﯼ در روز * 140% * (7.33 ÷ دستمزد روزانه + مزایای به تبع شغل) |
دستمزد ماهیانه ﺍضافه کاﺭﯼ |
تعداد ساعاﺕ ﺍضافه کاﺭﯼ در ماه * 140% * (7.33 ÷ دستمزد روزانه + مزایای به تبع شغل) |
یکی از روش های ساده آنلاین برای محاسبه اضافه کاری کارمندان و کارگران در طول ماه استفاده از نرم افزارهای مختلف است. نرم افزارها یا ابزارهای آنلاین اغلب ساعات کاری، ساعات اضافه کاری و حقوق مربوط به اضافه کاری را محاسبه می کنند.
نرم افزار حقوق و دستمزد سپیدار برای محاسبه حقوق و دستمزد گزینه مناسبی است. اطلاعات کارمندان و فایل های بیمه و مالیات در این نرم افزار ثبت می شوند و می توانید به راحتی به آنها دسترسی داشته باشید. علاوه بر ارسال لیست بیمه و حقوق، محاسبات پایان سال مثل عیدی، سنوات و بازخرید مرخصی از طریق این نرم افزار امکان پذیر است. علاوه بر حقوق و دستمزد می توانید سایر امور مالی شرکت را با نرم افزار حسابداری سپیدار انجام دهید؛ از جمله: ارتباط با سامانه مودیان، انبارداری، دارایی ثابت، خزانه و بسیاری دیگر از الزامات کسب وکار.
گاهی اوقات کارگران مشمول قانون کار بیش از ساعات مشخص شده در محل کار فعالیت دارند. در چنین شرایطی، باید کارفرمایان اضافه کاری کارگران را محاسبه کنند و به آنها مزد بیشتری دهند. همان طور که در این مقاله ذکر شد، ضریب اضافه کاری در پرداختی نهایی هر کارگر یا کارمند اهمیت زیادی دارد. مطابق با مقررات مندرج در قانون کار، ضریب اضافه کاری برابر با 1.4 است. یعنی هر فرد بابت هر ساعت اضافه کار، ۴۰ درصد بیشتر از دستمزد یک ساعت کار عادی دریافت می کند.