آینده احتمالی بازار و قیمت خودرو

بازار خودرو در چند سال اخیر و به ویژه در نیمه دوم سال 1401 حواشی زیادی را با خود به دنبال داشت، به نحوی که افزایش قیمت بی منطق خودرو به موضوعی عادی تبدیل شده بود. گرچه در نیمه اول سال جاری رکود به سناریوی اصلی بازار تبدیل، اما آیا در نیمه دوم سال هم چنین شرایطی ادامه خواهد داشت؟

به گزارش فرصت امروز به نقل از ایران جیب، بازار خودرو از زمان خروج آمریکا از برجام به یکی از پرحاشیه ترین بازارهای کشور تبدیل شده است. اصلی ترین دلایل التهابات و بحران های متعدد صنعت خودروسازی را می توان وابسته بودن این صنعت به بازار جهانی، نیاز مبرم به انتقال تکنولوژی و ارزبری آن دانست.

اولین بحران این صنعت پس از خروج آمریکا از برجام را می توان تعهدات معوقه خودروسازان داخلی و مونتاژکاران دانست که در بین تمام شرکت ها و خودروها مربوط به شرکت سایپا با خودروی ساندرو بود که این شرکت اعلام کرد متقاضیان این خودرو می توانند به جای دریافت رنو ساندرو سه دستگاه خودروی تیبا دریافت کنند.

آغاز سقوط قیمت ها در بازار خودرو 

نیمه دوم سال گذشته مردم ایران شاهد بی سابقه ترین و بی حساب و کتاب ترین افزایش قیمت خودرو در تاریخ صنعت خودروسازی ایران بودند. این افزایش قیمت به قدری عجیب بود که می توان گفت مشابه جهانی نداشته است یا اگر هم داشته است از تعداد انگشتان یک دست بیشتر نبوده است.

قیمت تمام خودروها فارغ از هرگونه قانون و منطقی در بازار آزاد به شکل روزانه افزایش پیدا می کرد. این افزایش قیمت تا جایی ادامه یافت که دیگر نوع، مدل یا حتی سال ساخت هیچ خودرویی اهمیت نداشت و افراد تنها برای حفظ ارزش پول خود به اندازه پس انداز و سرمایه خود خودرو خریداری می کردند و پس از گذشت مدت زمان بسیار کوتاهی نظیر دو هفته، خودروی خود را می فروختند و مجدداً خودروی دیگری را خریداری می کردند و این چرخه ادامه داشت.

با پایان تعطیلات نوروز 1402 همان بلایی بر سر بازار خودرو آمد که بر سر بازار سرمایه آمد. نمودار قیمتی تمام خودروها از 15 فروردین 1402 نزولی شد. شیب این کاهش قیمت ها در محصولات مختلف، متفاوت بود. در گام اول قیمت خودروهای مونتاژی لوکس همانند تیگو 8 پرومکس بیشترین کاهش قیمت را تجربه کردند. پس از خودروهای لوکس مونتاژی نوبت به خودروهای پرفروش داخلی همانند پژو 207، پژو پارس و انواع دنا فرا رسید و در مرحله آخر نیز خودروهای وارداتی بازار کاهش قیمت را تجربه کردند.

ادامه ریزش قیمت ها در بازار خودرو 

علی خسروانی، فعال بازار خودرو، در صفحه توییتر خود نوشت: بازار خودرو حدود 30 درصد دیگر کاهش قیمت را تجربه خواهد کرد و قیمت ها اصلاح خواهد شد. به نظر من قیمت ها تا قیمت جهانی و هزینه های متعلقه پایین خواهد آمد.

بابک صدرایی، کارشناس بازار خودرو، در مصاحبه با تجارت نیوز گفت: بازار خودرو همانند یک معادله چند مجهولی است که با تغییر هر متغیر سرنوشت آن تغییر می کند.

او افزود: اگر واردات خودرو در نیمه دوم سال به شکل منطقی و قابل توجهی نظیر 20 هزار تا 30 هزار دستگاه خودروی کارکرده رخ دهد می توان در بازار شاهد کاهش قیمت بود، اما اگر دولت همانند گذشته تنها عدد احتمالی واردات را افزایش دهد به مرور زمان حباب قیمتی در بازار خودرو مجدداً بزرگ تر خواهد شد.

وی در ادامه تشریح کرد که قیمت خودرو پیش از آن که تابع قوانین و عملکرد بازار خودرو باشد تابع موضوعات اقتصاد کلان نظیر قیمت دلار است. برای مثال در سال گذشته همزمان با افزایش قیمت دلار، قیمت خودرو نیز افزایش یافت، اما افزایش قیمت خودرو بسیار بیشتر از دلار بود و کاهش قیمت هایی هم که در بازار خودرو رخ داده و در حال رخ دادن است برای نزدیک شدن قیمت خودرو به معادل دلاری آن است، چراکه قیمت خودرو بسیار بیشتر از میزانی که باید افزایش یافت.

او در ادامه اظهار داشت که اگر خودروهای اقتصادی در تعداد مناسب وارد کشور شوند می توان گفت که شاید قیمت ها تا 50 درصد در بازار کاهش یابند، اما سوال اصلی این است که اگر تویوتا کرولا 2023 با قیمت دو میلیارد تومان در بازار معامله شود و آنگاه قیمت تمام خودروها به ترتیب کاهش یابند آنگاه چه کسی دیگر برای خرید خودروهای چینی نظیر ام وی ام یا پژو 207 چنین مبالغی را پرداخت خواهد کرد؟

حجم کم واردات، خودرو را به طلا تبدیل می کند

صدرایی همچنین توضیح داد: در دهه 90 زمانی که واردات خودروهای بالای 2500 سی سی به کشور ممنوع شد، قیمت این خودروها بسیار از چیزی که باید افزایش یافت. خودروهایی نظیر هیوندای وراکروز، تویوتا لندکروزر، لکسوس و بی ام و فارغ از اینکه خودروهای لوکسی بودند، اما افزایش قیمت های بی حد و حسابی را تجربه کردند.

اگر خودروهای کارکرده نیز در تعدادی نظیر دو یا سه هزار دستگاه وارد کشور شوند، همین سرنوشت در انتظار آن ها خواهدبود و دیگر نه به چشم یک کالای مصرفی باکیفیت بلکه به حکم طلایی که ارزش سرمایه گذاری دارد به آن ها نگاه خواهد شد. واردات قطره چکانی نیز قطعاً حاشیه سود بسیار خوبی را برای تعدادی از افراد بانفوذ و دارای رانت خواهد داشت.

اثبات اینکه واردات کم خودروهای کارکرده سود خوبی برای اشخاص خواهد داشت را می توان در سخنان مدیرعامل سایپا که بارها از خودروی ملی سخن می گفت، اما حالا با شور و شوق از واردات تویوتاهای دست دوم به کشور سخن می گوید دید.

وی در پایان گفت: فصل پاییز و نیمه دوم سال را می توان به عنوان فرصت کلیدی دولت برای کنترل قیمت ها در بازار دانست، چراکه بازار همیشه به این شکل نخواهد ماند واحتمال وقوع هر اتفاقی در تمام بازارها از جمله بازار خودرو وجود دارد.

آینده احتمالی بازار خودرو

با توجه به وعده های متعدد دولت و وزارت صمت طی دو سال اخیر مبنی بر واردات 300 هزار دستگاه خودروی نو و واردات خودروهای کارکرده و نبود اقدامات متناسب با وعده ها می ‎توان گفت که رکود در بازار خودرو ادامه خواهد داشت. حال اگر شاخص هایی نظیر قیمت دلار یا قیمت پایه کارخانه تغییر کنند به احتمال بسیار زیاد قیمت خودرو در بازار نیز تغییر خواهد کرد، در غیر این صورت بازار خودرو احتمالاً تا پایان پاییز به رویه فعلی خود ادامه خواهد داد.

جدول کامل قیمت خودروهای داخلی و وارداتی