شهر کرمان یکی از بزرگترین شهرهای ایران و مرکز استان کرمان است که در جنوب شرقی کشور قرار گرفته است. کرمان از لحاظ تاریخی جزو 5 شهر اول ایران است. این شهر در گذشته نام های دیگری مانند بوتیا، کجاران (بم)، کریمان، کرمانیا، کارمانا و گواشیر نیز داشته است، همچنین نام آن را در کتیبه های داریوش، نوشته های یونانیان و حتی در شاهنامهی فردوسی نیز می توان دید. این شهر از لحاظ جغرافیایی نیز منطقه ای کوهستانی و کویری محسوب می شود. این خصوصیات جغرافیایی، تاریخی و فرهنگی باعث شده این شهر دارای جاذبه های گردشگری متنوعی باشد. در این نوشته دربارهی اینکه در سفر به کرمان از چه جاهایی دیدن کنیم، بیشتر خواهیم گفت تا بتوانید از سفر خود نهایت استفاده و لذت را ببرید.
این باغ سرسبز که در جهان نیز به عنوان یکی از باغ های ایرانی معروف شناخته شده است، در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این باغ که در دل کویر و به دست یک شاهزادهی قاجاری ساخته شده است، در دو کیلومتری شهر ماهان در نزدیکی کرمان قرارگرفته است. این باغ دیدنی، سرسبز و مصفا سردری زیبا و دوطبقه دارد که از میان آن باغ قابل مشاهده است و در طبقهی بالای آن، اتاق هایی برای زندگی و پذیرایی وجود دارد. این باغ یک نمونهی تمام عیار از باغ های تخت ایرانی است. بنای اصلی باغ کوشک اصلی یعنی سکونتگاه دائمی یا فصلی مالک که در انتهای سربالایی باغ قرار دارد، است. اگر با خرید بلیط هواپیما تهران کرمان به این شهر سفر کردید از این باغ دیدنی که یکی از مهم ترین جاذبه های کرمان است، دیدن کنید.
گنجعلی خان از حاکمان مشهور زمان شاه عباس است که حدود سی سال بر کرمان فرمانروایی کرد و در این مدت آثار و بناهای مختلفی در این شهر به وجود آورد. مجموعهی گنجعلی خان که در مرکز شهر کرمان و در کنار بازار بزرگ این شهر قرار دارد یکی از مهم ترین مکان هایی است که توسط او بنا شده است. این مجموعه شامل میدان، مدرسه، بازار، مسجد، حمام، ضرابخانه و آب انبار است. این مجموعه بخشی از بازار بزرگ کرمان محسوب می شود و حمام آن که به موزهی مردم شناسی نیز تبدیل شده است، به دلیل گچ کاری و معماری زیبا و همچنین نقاشی ها و تزئینات تاریخی آن، از مهم ترین بخش های این مجموعه به شمار می آید.
این مجموعه که شامل بازار، حمام، مسجد، کاروانسرا و آب انبار است در مرکز شهر کرمان قرار گرفته و طبق اسناد تاریخی به دستور محمد اسماعیل خان نوری وکیل الملک ساخته شده و به همین دلیل مجموعهی وکیل نام گرفته است. حمام این مجموعه به سبک معماری زندیه و قاجاریه و به تقلید از حمام مجموعهی گنجعلی خان ساخته شده و کاشی کاری های بی نظیری دارد. بازار آن نیز مانند باقی بازارهای ایرانی دراز و کشیده ساخته شده است. کاروانسرای وکیل با داشتن 120 حجره، یکی از بزرگترین کاروانسراهای ایران به شمار می آید.
70 درصد کویر لوت در کرمان قرار دارد؛ در نتیجه این کویر مقصد مناسبی برای بازدید و گردشگری مسافرانی است که به کرمان سفر کرده اند. این کویر گرم در کرمان دارای امکانات تفریحی ای مانند شترسواری، آفرودسواری، سافاری و موتورسواری نیز است. بهترین زمان برای سفر به این کویر در آب وهوای معتدل فصل های بهار و پاییز است. لذت دیدن ستاره های آسمان در شب این کویر، تجربهی منحصر به فردی محسوب می شود.
گنبد جبلیه که به گنبد گبری نیز مشهور است در شرق شهر تاریخی کرمان قرارگرفته است. این بنای تاریخی هشت ضلعی، از سنگ ساخته شده است و به عنوان موزه سنگ نیز شناخته می شود و آثار سنگی و حجاری شدهی بسیاری درون آن قرار دارد. درمورد تاریخچهی این مکان اطلاعات دقیقی در دسترس نیست. برخی این بنا را مربوط به دوران سلجوقی می دانند و برخی نیز معتقدند که تاریخچهی این بنا به پیش از ورود اسلام بازمی گردد و احتمالا این مکان آتشکده و یا مقبرهی یکی از بزرگان زرتشتی بوده است.
ارگ بم را می توان معروف ترین جاذبهی گردشگری کرمان دانست. ارگ بم در جنوب شرقی حاشیه كویر لوت و نزدیک شهر بم قرار گرفته است. این ارگ تاریخی که به عنوان یک میراث ملی و همچنین جهانی به ثبت رسیده است، تا پیش از زلزلهی بم، بزرگترین سازهی خشتی جهان به حساب می آمد. ارگ بم، شهری باستانی است که تاریخی 2500 ساله را یدک می کشد. این ارگ اهمیت زیادی در تاریخ ایران داشته و بارها مانع تجاوز دشمنان به خاک کشور شده است. این ارگ حدودا دو ساعت تا کرمان فاصله دارد. پیشنهاد می کنیم بازدید از ارگ بم را به آخرین روز سفرتان واگذار نکنید تا اگر بلیط هواپیما کرمان تهران را از قبل تهیه کرده اید، به دلیل فاصله از مرکز کرمان، دچار تاخیر و نرسیدن به پرواز نشوید.
یخدان مویدی بزرگترین یخچال خشتی در جهان است که در کرمان قرارگرفته است. در گذشته مردم، به خصوص مردمان ساکن در مناطق کویری مانند کرمان که با مشکل آب بیشتری روبرو بودند، برای دست یافتن به آب و نگهداری از آن، روش های مختلفی داشتند و از قنات ها و آب انبارها و یخدان ها استفاده می کردند. یخدان مویدی، به علت اینکه آب قنات مویدی از زیر آن می گذرد به این شکل نام گذاری شده است. این یخدان که در دورهی صفوی بنا شده است، سقفی به شکل مخروط دارد تا جذب نور آفتاب در آن در کمترین حالت ممکن باشد و همچنین دیوارهای بلندی به ارتفاع 20 متر اطراف آن را فراگرفته تا دمای درون آن پایین نگه داشته شود.
کلام آخر
شهر کرمان پر از جاذبه های گردشگری طبیعی و تاریخی است. ما در این نوشته تنها به بخشی از این جاذبه ها که از مهم ترین آن ها به شمار می آیند، اشاره کردیم. از دیگر مکان های گردشگری این شهر تاریخی می توان به قلعه دختر، ارگ راین، بازار سنتی کرمان، باغ هرندی، مجموعهی ابراهیم خان کرمان، پیست اسکی سیرچ، باغ فتح آباد، قلعه اردشیر کرمان و ... اشاره کرد. در گوشه گوشهی این شهر یادگارهایی از دوره های مختلف تاریخی قرار گرفته است. با این وجود شاید در یک سفر نتوانیم به تمام این مکان ها سر بزنیم، به همین دلیل در این جا به بخشی از مهم ترین جاذبه هایی که می توانیم در یک سفر کوتاه از آن ها بازدید کنیم و مطمئن باشیم با شهر کرمان و زیبایی های آن آشنا شده ایم و از جذابیت های تاریخی آن بی بهره نمانده ایم.